Neden bazı rüyaları hatırlarız da bazılarını hiç hatırlamayız?

Rüyalar, insanın uyku sırasında düşünce, duygu, gün içinde ya da genel olarak hayatında yaşadığı ama günlük hayatında bir nedenle tetiklenen durumların bir araya gelerek oluştuğu işitsel, duyusal ya da görsel deneyimlerdir. İnsanlar uykuları esnasında genel olarak Rapid Eye Movement – hızlı Göz Hareketi ya da kısaca REM uykusu adı verilen aşamaya geçtikleri zaman rüya görürler. Bu da beynin çok daha aktif olduğu ve kasların gevşediği bir evredir. Bireylerin bilinçaltındaki duyguları, düşünceleri ve anılarının dışa vurumu olarak da ifade edilen rüyalar bazen günlük yaşamın sıradan durumlarının ya da olayların bir karışımı olarak da ortaya çıkabilir.

Neden rüya görülür?

Rüyaların içerikleri bazen zihinde dolanan düşüncelerin, tamamlanmamış durumların, yarım kalan duyguların ya da uzun süredir kişiyi düşündüren durumların bir yansıması olarak meydana gelebilir. Bilimsel olarak daha çok bilinçaltı ile ve insanın anlık psikolojisi ile açıklanan rüyalar, kişilerin bazı özel durumlarının yansımaları olarak kabul edilirler.

Genel olarak kişisel ve duygusal anlam taşıdığı bilinen rüyalar, çeşitli nedenlere bağlı olarak görülebilirler.
Rüya görmenin kesin olarak bir nedeni belirtilmemiş ve açıklanamamış olsa da bilimsel araştırmalar sonucunda ortaya konmuş olan çeşitli olasılıklar ortaya konmuştur. Bilim insanlarına göre rüya görmenin nedenlerinden bazıları şunlardır:

• Bilinçaltının ifadesi olarak görülürler.
• Beynin bilgi işleme ve bellek sağlama görevini yerine getirmesi sonucunda oluşurlar.
• Duygusal işlemler ve zihinsel yenilenme süreçlerinin bir sonucudurlar.
• Sinirsel etkinliklerin bir yansıması olarak meydana gelirler.
• İnsanların rüya görmediklerini söylemelerine rağmen aslında rüyanın herkes tarafından ve her uykuda görüldüğü kabul edilmektedir. Ancak bazı rüyalar hatırlanırken bazıları hatırlanmayabilir. Kabus olarak nitelendirilen rüyalar kişinin kötü bir gün geçirmesinin sonucu olarak görülebildiği gibi atlatamadığı bazı travmaların tetiklenmesi ile de görülebilmektedirler.

Neden bazı rüyaları hatırlarız da bazılarını hiç hatırlamayız?

Görülen rüyaların hatırlanması ya da hatırlanmaması durumu beynin uyanma aşamasına nasıl geçtiğine ve bireyin zihinsel durumunun nasıl olduğuna bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Rüyaların hatırlanmasının ve hatırlanmamasının nedenleri şu şekilde açıklanabilir:

• Uyandıktan sonra geçen zaman
• REM uykusunun süresi ve yoğunluğu
• Rüyadaki duygusal içerik
• Zihinsel durum
• Psikolojik durum
• Beyindeki yapısal farklılıklar

Birçok kişi bazı zamanlarda rüyalarını unutabilir ve rüya görmediğini düşünebilir. Ancak bu kişiler belli başlı rüyaları kolaylıkla hatırlayabilmektedirler. Bu durumun çeşitli nedenleri vardır. Bazıları şu şekilde açıklanmıştır:

• Rüyanın kişide meydana getirdiği duygusal etkinin yoğunluğunun az ya da çok olmasına göre,
• Rüyanın çok sık ve tekrarlanarak görülmesine göre,
• Uykunun aşamaları ile kişinin uyanma zamanına göre,
• Görülen rüyadaki bilinçaltının rolü doğrultusunda bazı rüyalar hatırlanırken bazıları hatırlanmayabilir.

Bazı durumlarda bilinçaltında işlenmesi gereken duygusal bir durum olabilir. Bu durum rüya biçiminde ortaya çıkar. Rüyanın içeriği de bu duygusal durumu işler ve kişiler onu daha fazla etkileyen durumu net olarak hatırlar. Diğer rüyalar ise daha az önemli ya da daha az dikkat çeken rüyalar olarak değerlendirildiği için bilinçaltı bu rüyaları unutmaya yönelir. Kişi de bu nedenle rüya görmediğini düşünebilir ya da rüyasını hatırlamaz.