Çok uzun zaman önce yeryüzünde varlıklarını sürdürmüş olan dinozorlar yaşam alanlarına ve fiziksel özelliklerine göre farklı özelliklere sahip birçok türe sahip olmuştur. Son derece çeşitlenmiş bir grup hayvan olan dinozorların bazıları küçük, etçil ve çabuk hareket eden avcı özellikli hayvanlarken bazıları ise devasa boyutlara sahip olan ve bitkilerle beslenen otçul dinozorlardır. En bilinen dinozor türleri ve özellikleri şunlardır:
- T Rex: Etçi, büyük boyutlarda ve güçlü bir dinozor türüdür. Kafası büyük bacakları kısadır.
- Triceratops: Üç boynuzludur. Otçuldur.
- Brachiosaurus: Boynu uzundur. Devasa boyutlardadır ve otçuldur.
- Velociraptur: Küçük boyutlardadır. Çeviktir ve etçil bir dinozordur.
Dinozorlar yeryüzünde 160 milyon yıl boyunca hüküm sürmüş olan hayvanlardır. Ancak 66 milyon yıl kadar önce dünyada büyük bir değişim yaşanmıştır ve dinozorların soyu tamamen tükenmiştir. Tüm dinozor türleri tarihe karışmıştır.
Dinozorların nesli neden tükendi?
Dinozorların neslinin tükenmesi durumu, dünya tarihinde yaşanmış olan en büyük kitlesel yok oluşlardan biri olarak kabul edilir. Bu olayın bir diğer adı da Kretase – Paleojen ya da Türkçe olarak yok oluş olayıdır. Yok oluş olayı kretase döneminin sonunda yaklaşık 66 milyon yıl kadar önce meydana gelmiş bir olaydır. Dinozorlar da dahil olmak üzere bu yok oluş olayında dünya üzerinde yer alan birçok hayvan türü ve bitki türü yok olmuştur.
Dinozorların neslinin tükenmesi bir anda olmamış, çeşitli olayların gerçekleşmesi dinozorları yok olma noktasına getirmiştir. Nesilleri tükenen dinozorlar birden fazla durumun ardından tamamen yeryüzünden silinmişlerdir. Nesilleri tükenmiş olsa da dinozorların soyları fosil kayıtları ve yapılan bilimsel çalışmalarla kanıtlanma ve açıklanmaktadır.
Dinozorların yok olmasına yol açan olaylar nelerdir?
Dinozorların nesillerinin tükenmesi birden fazla olaya bağlı olarak gerçekleşmiştir. Bu durumlar ve açıklamaları şu şekildedir:
- Asteroit çarpması: Dinozorların yok olmasında en etkin görülen nedenlerin başındadır. Meksika’da Yucatan Yarımadası'na çarpan bir asteroit ya da kuyruklu yıldız büyük bir kraterin meydana gelmesine yol açarak patlamaya sebep olmuştur. Çarpma ile atmosfere yayılan ve salınan maddeler güneş ışığının dünyaya ulaşmasına engel olarak küresel sıcaklıkları düşürmüştür. Nükleer kış yaşanmış, sıcaklıkların ani değişimi de dinozorların ve diğer türlerin yok olmasına neden olmuştur.
- Volkanik aktiviteler: Yaşanan patlamaların ardından atmosfere kükürt ve karbondioksit salınmıştır. Kükürt asit yağmurlarına ol açmıştır ve atmosfer ısınmıştır. Bu da dinozorların yaşam alanlarını olumsuz etkilemiştir.
- İklim değişiklikleri: Yaşanan patlamalar ve asteroit çarpması iklimde büyük ve olumsuz değişikliklere yol açmıştır. Bu değişiklikler de hem hayvanları hem de bitki örtüsünü olumsuz etkilemiştir. Yaşanan iklimsel değişimlere ayak uyduramayan canlılar yok olmuştur.
- Deniz seviyesinde yaşanan değişiklikler: Kıyı ekosistemleri ve deniz canlıları yok oluş döneminde olumsuz etkilenmiştir. Denizin seviyesindeki düşüş kara üzerinde bitki örtüsünü de kötü etkilemiştir.
- Evrimsel adaptasyonun zayıflaması ve yavaşlaması: Bazen evrimsel süreçler türlerin adaptasyon yetilerini zorlayabilir. Dinozorlar da yeni evrimsel süreçlere uyum sağlayamamıştır. Çevresel faktörler ve iklim değişiklikleri dinozorların yaşamının sona ermesine sebep olmuştur.