Tüm canlılarda yer alan göz bebekleri farklı canlılarda, farklı biçimlerde gelişir. Örnek olarak kedilerin göz bebekleri dikey bir yarığa benzer. Keçiler ise yatay ve dikdörtgen göz bebeklerine sahip olurlar. Göz bebeklerinin etrafını saran iris genel olarak düz kaslardan oluşan ve büzülebilir bir özelliktedir. Işıklar göz bebekleri yolu ile gözlere girer ve göz bebeklerinin boyutlarını kontrol etmek ile görevli olan iris, ışığın seviyesini düzenler. Göz bebeklerinden geçen ışık ışınları gözlerin içinde yer alan dokular tarafından direkt soğrulabilir. Gözlerin içinde yansıyan ışın saçılmaları dar olan göz bebeklerinden geri çıkamazsa gözler siyah görünür.
Bilimsel ismi midriyazis olan göz bebeği büyümesi durumu gözlerin merkezinde yer alan siyah noktanın normalde göründüğünden daha büyük görünmesi durumudur. Göz bebeklerinin büyüme nedenleri çeşitlilik göstermektedir. Doktorda göze damlatılan bir damla nedeniyle ya da bulunulan ortamdaki ışığını az ya da çok olması ile de göz bebeklerinde büyüme gözlemlenebilir.
Çeşitli duygusal olaylarda ya da ortamdaki ışıkta yaşanan değişiklikler göz bebeklerinin büyümesine neden olabilmektedir. Alışılmadık bir durumda göz bebeğinde büyüme görülmesi bir hastalık belirtisi de olabilmektedir. Eğer bir ortamda çok karanlık söz konusu ise ve gözler büyümüyorsa ya da parlak ışıkta göz bebeğinde hiçbir küçülme gözlemlenmiyorsa bir sorun olduğu anlamına gelir. Genel olarak her iki gözde de aynı boyutlarda olan göz bebeklerinin büyüme ve küçülme nedenlerinden bazıları şu şekildedir:
Göz bebeklerinin boyutu sağlık kontrollerinde de önemsenen hayati bir durumdur. Örnek olarak bir kaza ya da kötü bir olay anında sağlık görevlileri ilk olarak göze ışık tutup göz bebeklerinin boyut değiştirip değiştirmediğini kontrol ederler. Eğer ışık tutulduğu zaman göz bebekleri büyükse iç kanama olasılığı yüksek olarak değerlendirilir. Göz bebekleri ışığa herhangi bir tepki vermezse beyinde bir hasar oluşma ihtimali örneğin beyin korteksinin çalışmadığı düşünülür.
Parlak bir ışıkta göz bebekleri ışığın göze girmesini engelleyebilmek adına koruma amaçlı olarak küçülme yaşar. Karanlık bir ortamda ise göz bebekleri ışığın göze daha fazla girmesini sağlayabilmek için büyümeye başlar.
Canlıların görme eylemlerini gerçekleştirebilmesi için ışığı retinaya ulaştıran göz bebekleri boyut değiştirir. Işık değişimlerinde göz bebeklerinin boyutları da değişkenlik göstermektedir. Çok aydınlık olan bir ortamda bulunulan kişinin göz bebekleri küçülmeye başlar. Karanlık bir ortamda bulunan kişilerin göz bebekleri gözlere mümkün olduğunca fazla ışık girebilmesi ve görme eyleminin sağlanabilmesi adına büyür.