Kişilerde duyusal etkinliğin belli bir dereceye kadar azaldığı, bilincin değiştiği, bilinçli zihinsel etkinliğin durduğu bir hal olan uyku sırasında çevre ve kaslar ile etkileşim çok aza iner. Uyku, uyaranlara tepki verme yeteneği açısından uyanıklık halinden daha farklı olsa da etkin beyin kalıplarını içermektedir. Bu durum da uykuyu koma ya da bilinç bozukluklarından daha duyarlı bir hale getirir.
Uyku süreci REM uykusu ve REM dışı uyku olmak üzere vücudun iki farklı mod arasında geçiş yaptığı tekrar eden dönemlerde gerçekleşmektedir. REM hızlı göz hareketi anlamına gelir ancak bu uyku modu; insan vücudunun sanal felci de dahil olmak üzere birçok başka yönü de bulunmaktadır. Uykunun bazı aşamalarında rüya görülür.
Rüyalar genel olarak istemsiz olarak zihinde meydana gelen çeşitli fikir duygu durum ya da görüntü olabilmektedir. Uyku sırasında vücut sistemlerinin çoğu asimilasyon durumundadır. Bu da bağışıklık sinir kas ve iskelet sistemlerini eski haline getirme konusunda yardımcı olmaktadır. Tüm bunlar da kişinin ruh halini, bilinçse işlevini ve hafızayı koruyan ve endokrin ve bağışıklık sistemlerinin işlevlerinde de büyük rol oynar ve hayali süreçlerdir.
Tüm memeli canlılarda uyku doğal bir dinlenme biçimi olarak gözlemlenir. Tam anlamı ile şuursuzluk olarak nitelendirilemeyen uyku yeteri kadar alınmadığı zaman kişilerde sinir sistemi bozukluklarından bazı fiziksel hastalıklara kadar birçok sağlık sorununa neden olabilmektedir. İnsan hayatının üçte birini uyku oluşturmaktadır.
Uyku sırasındaki en belirgin fiziksel değişimler beyinde oluşur. Beyin uyku sırasında özellikle REM dışı uyku sürecinde uyanıkken olduğundan çok daha az enerji kullanmaktadır. Etkinliklerin azaldığı kısımlarda beyin enerjiyi kısa süreli depolamak ve taşımak için kullanılan molekül tedarikini geri yükler.
Beta ve alfa dalgaları kişiler uyanıkken görülen tek dalgalardır. Gama dalgaları ise bir kişi bir göreve yoğun olarak odaklandığı zaman görülür. Uyku sırasında çığlık atmak, yoğun korku yaşamak, bağırmak gibi olumsuz tepkiler ve belirtiler uyku terörü olarak isimlendirilmektedir. Tıp alanında da yeri olan uyku terörü genel olarak uyurgezerlik ile özdeşleştirilir.
Uzmanların yaptıkları açıklamalara göre parasomniler genel olarak uykuya geçiş esnasında ortaya çıkan ve istenmeyen davranışların fiziksel etkinliklerin terleme çarpıntı ciltte kızarıklık göz bebeklerinde büyüme gibi belirtilerin ortaya çıkması şeklinde tanımlanır. Uyku terörü olarak bilinen durum da parasomni olarak incelenir.
Uyku sırasında bazen kişinin bağırmak istemesi ama sesinin çıkmaması da uyku terörü olarak kabul edilir. Halk arasında karabasan olarak ifade edilen ancak tıp alanında uyku felci olarak isimlendirilen durum da uykuda bağırmak istendiği halde sesin çıkmamasına neden olan başat bir durumdur.
Kişiler uykuya daldıktan bir süre sonra uyku sürecinin herhangi bir anında kas kontrolünün geçici olarak kaybedilmesi nedeniyle hareketsiz kalındığı için geçici felç hali yaşayabilir. Bu durum kişide rüyasında bağırmak istemesi, bağırdığı halde sesinin çıkmaması şeklinde gerçekleşir. Rüya görülen aşama olan REM uykusu esnasında uyku evreleri arasında geçiş yaşanırken beyin vücudu etkisiz hale getirir ve kişi hareket edemez ve konuşamaz bir hale girerek bir nevi felç yaşar.