Her ikisi de virüslerin neden olduğu üst solunum yolları enfeksiyonu olan nezle ve grip birbirine benzeyen, ancak tamamen farklı özellikleri de olan iki hastalıktır.
Bu yazımı şu günlerde adı çok geçen bu iki farklı hastalığı sizlere anlatmak için hazırladım.
NEZLE: Üst solunum yollarının virüslerle meydana gelen enfeksiyonudur. Soğuk algınlığı ve üşütme gibi isimlerle de bilinir. Nezleye neden olan virüslerin 200'den fazla türü vardır. Bulaşıcı bir hastalıktır ve çoğu zaman salgınlarla ortaya çıkar. Belirtileri daha çok burunla ilgilidir, genellikle hafif ve geçici bir hastalıktır. Ateş hemen her zaman normaldir veya hafif olarak yükselmiştir. Ayakta atlatılan bir hastalıktır. Ölüme neden olmaz.
GRİP: Sadece influenza virüslerinin neden olduğu bir solunum yolları enfeksiyonudur. Virüsler, burun, boğaz, yutak gibi üst solunum yollarına yerleştikleri gibi, bazen bronşlara ve akciğerlere de inerek bronşit ve zatürreye de neden olabilirler. Mutlaka yüksek ateş vardır. Hastanın genel durumu bozuktur. Şiddetli baş, eklem ve kas ağrıları, iştahsızlık ve halsizlik vardır. Hastayı mutlaka yatağa düşür. Burunla ilgili belirtiler hafiftir. Ölümler neden olabilir.
ETKENLER FARKLI
Nezle ve gribin de etkenleri farklıdır. Grip hastalığının nedeni influenza virüsleridir. Bu virüslerin A, B ve C olma üzere başlıca üç tipi vardır. Bunların da kendi içlerinde pek çok alt grupları vardır. En çok salgınlara neden olan A tipi virüslerdir.
Nezleye ise başta rinovirüsler, adenovirüsler, parainfluenza virüsleri olmak üzere pek çok virüs neden olabilir ve bunların sayıları 200'den fazladır.
GRİP İNSANI YATAĞA DÜŞÜRÜR
Grip ağır bir hastalıktır. İnsanı halsiz bırakır, yatağa düşürür, paçavraya çevirir. Halk arasında grip için paçavra hastalığı ismi de kullanılır. Nezle ise, hafif geçen insanı fazla etkilemeyen bir hastalıktır. Ayakta atlatılır, unutuluverir.
İNSAN HER ZAMAN GRİP OLMAZ İnsanlar sık sık nezle olabilirler, ama sık sık grip olmak mümkün değildir. Grip her yıl kış aylarında salgınlarla ortaya çıkar. Nezle ise havaların değişken olduğu sonbahar ve ilkbahar mevsimlerinde daha fazla rastlanmakla beraber, yılın her döneminde görülebilir.
GRİP ÖLÜMLERE NEDEN OLABİLİR
Grip, özellikle yaşlılarda, kalp, akciğer, böbrek ve şeker hastalarında ölümlere neden olabilen bir hastalıktır. 1918 yılında meydana gelen grip salgınında 20 milyondan fazla insan yaşamını kaybetmiştir.
Nezlenin ise ölümlere neden olması imkansız gibidir.
GRİBİN CİDDİ KOMPLİKASYONLARI VARDIR Grip, zatürre, astım krizi, miyelit, ensefalit, miyokardit, Reye Sendromu gibi bazıları ölümcül de olabilen pek çok komplikasyona yol açabilir. Nezlenin komplikasyonları ise, sinüzit, orta kulak iltihabı, bronşit gibi daha hafif ve tedavisi kolay, ölümcül olmayan hastalıklardır.
KLİNİK TANILARI ÇOK KOLAY, AMA KESİN TANI ÇOK ZOR Nezle ve gribin salgın zamanlarında tanınmaları çok kolaydır ve hiçbir laboratuar incelemesine gerek olmadan kesin tanı konabilir, çünkü her iki hastalığın da kendilerine özgü çok tipik belirtileri vardır.
Nezle de grip de klinik olarak çok kolay tanınmalarına karşın, neden olan virüsleri üretilmeleri ve tip tayinleri çok zordur ve bunun için özel virüs laboratuarları gerekir.
TEDAVİLERİ YOK
Gribin de nezlenin de bilinen kesin tedavileri, özel ilaçları yoktur. Kullanılan ilaçlarla hastalığın hafif geçmesi, insanı fazla rahatsız etmemesi sağlanmaya çalışılır.
GRİBİN AŞISI VAR
Gribe karşı, her yıl yeniden hazırlanan aşıları vardır. Aşı olanlar gribe yakalansalar bile hastalığı hafif atlatırlar, ciddi komplikasyonlarla karşılaşmazlar. Nezleye neden olan pek çok virüs olduğu için bunlara karşı aşı hazırlamak mümkün olamamaktadır.
Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi