Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri (TAY) Projesi kapsamında, 4.5 yıllık bir çalışma sonucu Türkiye'deki 2 bin 327 mağaranın envanteri çıkartıldı.
TAY Proje Koordinatörü Oğut Tanındı, Türkiye'deki mağaralar hakkında bilimsel bir araştırma bulunmadığını görmeleri üzerine, 4.5 yıl önce Türkiye'nin mağara envanterini hazırlamaya karar verdiklerini kaydetti. Tanındı, yaptıkları gezilerden ve 1800'lü yıllardan günümüze dek yerli ve yabancı bilim adamları, gezgin ve mağaracıların yaptıkları araştırmalardan elde edilen verileri derleyip, "Türkiye Mağaralar Envanteri"ni oluşturduklarını ifade etti.
Tanındı, iki klasör halindeki envanterde, mağaralardan 467'si hakkında detaylı bilgi ve haritaların yer aldığını, 919'u hakkında kısmen yer tarifleri ve araştırma bilgilerinin bulunduğunu, 941'inin ise bulunduğu il, ilçe ve köy dışında başka bilgi elde edilemediği için liste halinde verildiğini söyledi.
Tanındı, envanterin, Türkiye'de mağara turizminin başlaması için ilk adım olmasını umduklarını ifade ederek, "Türkiye'de çok yaygın değil ama, dünyada mağara turizmi hayli yaygın bir sektör. İsviçre ve İngiltere'ye sadece mağaralar için gidenler var" dedi.
Tanındı, özellikle Toros Dağları'nın güneyi, Marmara ve Karadeniz bölgeleri hattı, İstanbul'un güneyi, Sinop ve Samsun civarı, Bodrum bölgesinde çok miktarda araştırma yapıldığını ve ve mağaralar bulunduğunu ancak araştırılmamış daha bir çok bölge bulunduğunu söyledi.
Tanındı, envanterde bulunan mağaralar içindeki en uzununun, 12 kilometre ile Isparta'ya bağlı Yenişarbademli ilçesinin 11 kilometre batısındaki Pınargözü Mağarası olduğunu, en derin mağaranın ise bin 429 metre ile Mersin'in Anamur ilçesi Çukurpınar Yaylası'ndaki Peynirlikönü Düdeni olduğunu söyledi.
Envanterde, içlerinde arkeolojik dolgu ve kalıntıya rastlanmış, bir kısmı araştırılmış ve kazılmış 200'ün üzerinde mağara ve kaya sığınağı da yer aldığını kaydeden Tanındı, "Mağaralar adeta, özellikle yok ediliyor. Defineciler içlerinde dinamit patlatıyor, kazı yapılıyor, ahır olarak kullanılıyor" dedi.