Ateş böceklerinin saçtığı ışık, pek çok kişi tarafından görsel bir şölen olarak tanımlanır. Görsel olarak estetik duran bu özellik aslında ateş böceklerinin hayatta kalmasında kritik bir rol oynar. Işık çiftleşme döneminde dişiler ile erkekler arasında bir iletişim dili olarak da kullanılır. Her türün kendine özgü bir yanıp sönme ritmi bulunur. Bu ritim doğanın gizli bir kodu gibidir. Bununla beraber bazı türlerin yırtıcılara karşı caydırıcı bir sinyal olarak ışık saçtığı da bilinmektedir.
Ateş böcekleri yüzyıllardır edebiyatta, şiirlerde ve halk hikayelerinde yaz gecelerinin simgesi olarak anılırlar. Bu noktada Ateş böceklerinin nasıl ışık saçtıkları araştırma konusudur.
Ateş böcekleri gece karanlığında küçük fenerler gibi yanıp sönen canlılardır. Ateş böceklerinin ışık saçma yeteneği doğanın etkileyici yönlerinden biridir. Bu böcek ailesinin tüm üyeleri “ateş böceği” olarak adlandırılsa da her tür ışık üretemez. Işık saçan türler ise bu işlevi karın bölgelerinde gerçekleşen özel bir biyolüminesans süreci sayesinde başarırlar.
Böceklerin ışık saçmasının temelinde lüserin adlı organik bileşik vardır. Ateş böceği karnına aldığı oksijen lüserin ile buluştuğunda kimyasal bir reaksiyon başlar. Bu reaksiyona lüseraz enzimi de eşlik eder. Bu sayede ortaya parlak, ve aralıklı bir ışık çıkar. Bu ışığı üreten hücrelerdeki ürik asit kristalleri ışığın geriye değil, dışarıya doğru yansımasını sağlar.
Ateş böcekleri ışık üretimini tamamen kendileri kontrol ederler. Karın bölgelerine hava akışını yönlendirebildikleri için istedikleri anda ışığı başlatabilir veya durdurabilirler. Bu yetenek bilhassa çiftleşme döneminde oldukça önemlidir.
Erkek ateş böcekleri havada uçarak belirli aralıklarla ışık saçarlar. Dişiler ise genellikle çalıların, ağaç dallarının veya çimenlerin arasında beklerler. Hoşlarına giden bir erkek gördüklerinde ise kendi ışıklarıyla yanıt verirler. Her türün yanıp sönme ritmi ise farklıdır. Bu ritmin farklı iletişim şekilleri olduğu düşünülür.
Ateş böceklerinin yaydığı ışık 510 ile 670 nanometre arasında bir dalga boyuna sahiptir. Bu nedenle ışık genellikle sarı ile yeşil tonlarında görünür. “Soğuk ışık” olarak adlandırılırlar çünkü hiç ısı yaymaz. Ateş böceğinin vücudundaki kimyasal reaksiyon sırasında ortaya çıkan enerjinin tamamı ışığa dönüşür.
Ateş böcekleri ürettikleri ışığı sadece çiftleşme amacıyla kullanmazlar. Bazı dişi ateş böcekleri ışıklarını avlanırken de kullanır. Bu türlerde dişiler diğer türden erkekleri ışıklarıyla cezbeder ve yakaladıklarında onları yerler. Bununla beraber ateş böcekleri avcıları caydırmak için de ışık kullanır. Bu ışık “Ben tatsızım, beni yeme” mesajı veren doğal bir uyarı işlevi görebilir.
Ateş böceği yaşam döngüsünde ışık üretimi önemli bir yer tutar. Ateş böceği ışığını sadece yetişkinler değil yumurtaları bile yayar. Araştırmalar ateş böceği yumurtalarının dokunma veya titreşim gibi uyarılara karşı yanıp söndüğünü göstermektedir. Bu özellik doğadaki en erken “uyarı sinyali” örneklerinden biri olarak kabul edilebilir.
Ateş böceklerinin beslenme alışkanlıklarında genellikle salyangoz, solucan ve yumuşak vücutlu küçük canlılar yer alır. Yamyamlık yapan türler de bulunur. Yamyam türlerdeki ateş böcekleri diğer ateş böceklerini avlayabilir.
Ateş böcekleri sıcak ve nemli ortamları sever. Tropikal bölgelerden ılıman iklimlere kadar pek çok yerde görülürler. Fakat en çok görüldükleri dönem yaz aylarıdır. Ortalama yaşam süreleri yaklaşık iki yıldır. Yaşam sürelerinin büyük kısmı larva evresinde geçer. Dolayısıyla yetişkinlikleri birkaç hafta ile sınırlıdır.
markasıdır.
Haber Gönder
