Müzik dinlerken neden bazı şarkıları tekrar tekrar dinleme isteği duyarız?

İnsanların bir nevi ihtiyacı olarak kabul edilen müzik, tarih boyunca yalnızca sanat ve eğlence amacı ile değil duygusal olarak iyileşme, ruhsal rahatlama, kişisel gelişim, kendini ifade etme, iletişim gibi farklı alanlarda da kullanılmıştır. Müziğin faydaları çok yönlüdür ve kişilerin ruhsal, fiziksel, psikolojik sağlıkları üzerinde çok önemli etkileri bulunur. Bireyleri derinden etkileyen müzik, aynı zamanda bazı rahatsızlıkların tedavi süreçlerinde de kullanılmaktadır.

Müzik insan için neden önemlidir?

Tarih boyunca insanlık için çok önemli bir iletişim aracı olma görevi üstlenmiş olan müzik, insanlıkla birlikte ilerlemiş ve ruh hali üzerinde güçlü bir etkiye sahip olmuştur. Çok fazla ve çeşitlilik gösteren faydaları bulunan müzik, kişilerin sağlığı üzerinde de son derece etkilidir. Bazı şarkıları arka arkaya ve sürekli olarak dinleme isteği de müzik ile insan arasındaki bağdan kaynaklanır ve nedenleri farklıdır.

Müziğin insan hayatındaki etkileri ve çeşitli faydaları şu şekilde sıralanabilir:

• Stresten arınma ve rahatlama
• Duygusal durum düzenleme
• Beyin fonksiyonlarını destekleme
• Fiziksel sağlık üzerinde olumlu etkiler
• Duygusal denge
• Beyin kimyasını olumlu etkileme
• Anılarla bağlantı
• Bilinçaltı ile bağ kurma
• Duygusal ifade
• İletişim

Müzik dinlemek insanı birden farklı alanda etkileyebilir. İnsanların ruh hallerini dengeleyen müzik, günümüzde birçok psikolojik rahatsızlığın tedavi süreçlerinde de kullanılmaktadır. Dinlenen müziğin ritmi ya da varsa şarkının sözlerine kadar her öge insan hayatında büyük etkiler oluşturmaktadır. Ayrıca beynin kimyasını da etkileyen müzik, dinlenirken salgılanan dopamin adı verilen mutluluk hormonu sayesinde kişilerin ruh hallerini de olumlu yönde etkiler.

Bilinçaltıyla ve kişinin anıları ile geçmişi ile bağlantı kurmasını da sağlayan müzik sayesinde kişi geçmişteki anılarını hatırlayıp canlandırarak eski duygusal durumlarını yeniden deneyimleyebilir. Bu da müziğin nostaljik etkisi ile direkt olarak ilgilidir. Bir birey bir şarkıyı dinlerken geçmişindeki bir olay anımsayabilir ve o anı yeniden yaşayabilir. Müzik bu noktada bir nevi anı tetikleyicisi görevi görür.

Müzik dinlerken neden bazı şarkıları tekrar tekrar dinleme isteği duyarız?

Kişiler bazen bir şarkıyı tekrar tekrar dinlemek isteyebilirler. Bu çoğu zaman tarifi yapılmakta zorlanan durum hem nörolojik hem de psikolojik temellere dayanmaktadır. Ayrıca bu durumun açıklanabilen birkaç nedeni de bulunur. Bu nedenler şunlardır:

• Dopamin salgılanması
• Haz duygusu
• Tahmin edilebilirlik nedeniyle güvende hissetme
• Beynin limerans durumu
• Beyni tekrarlama ihtiyacı

Dopamin salgısı ve haz duygusu, müziğin insan beynindeki ödül merkezini etkin hale getirmesi ile oluşur. Kişi zevk aldığı zaman ve ödüllendirilmiş hissettiğinde dopamin salgılar. Özellikle sevilen bir şarkının tekrar tekrar dinlenmesi beyindeki bu kimyasalların daha fazla salgılanmasını sağlar. Ek olarak beyin tahmin edebildiği, bildiği konularda daha güvende hissetmeye meyillidir. Beyin tanıdık bir şarkıyı tekrar tekrar dinlediği zaman şarkının sözlerini ya da melodisini tahmin etmeye başlar. Bu tahmin edilebilirlik özelliği de kişiye güven duygusu hissettirir.

Şarkıların ve müziklerin tekrarlanarak dinlemesi ayrıca beynin bir tür limans yani aşık olma hissine benzer bir durumu meydana getirebilir. Bu durum da şarkının melodisine ya da sözlerine karşı duyulan aşırı bağlanma hissi ile yakından ilgilidir.