ANKARA (İHA) - Tütün Eksperleri Derneği tarafından Türkiye'ye her yıl 25 bin ton kaçak sigara girdiğine dikkat çekilerek, bunun Türkiye'ye faturasının yıllık 2 milyar 500 milyon dolar olduğu ifade edildi.
Tütün Eksperleri Derneği'nin hazırladığı raporda, kaçakçılığın ne boyutta olduğu ortaya koyuldu. Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (TAPDK), TEKEL'in yerini dolduramadığını belirtilen raporda, kurum döneminde kaçak ve sahte sigaranın afet düzeyine ulaştığını iddia edildi. 2002'de alkol ve tütün piyasalarının denetlenmesi amacıyla oluşturulan kurumun, düzenleme ve denetleme görevine uygun örgütlenemediğini öne süren dernek, "Kurum TEKEL'in yıllardır yürüttüğü işlerin altında kalmış, işlevselliği tartışılır hale gelmiştir. Kaçak ve sahte sigara ticareti yetersiz denetim sonucu afet düzeyine ulaşmıştır" görüşünü savundu. Eksperler, sahteciliğin önlenmesi için ise tütün ürünlerinde taklit edilemeyen bandroller kullanılmasını istedi.
TEKEL KENDİ KENDİNİ TASFİYE ETTİ
Kaçak sigara ve içkiyle ilgili bir rapor hazırlayan TED, 2001'de özelleştirme kapsamına alınan ve böylece Kamu İktisadi Teşebbüsü (KİK) sınıfından İktisadi Devlet Kuruluşu (İDK) sınıfına alınan TEKEL'e yatırım yapılmasının engellendiğini savundu. Raporda şu ifadeler yer aldı: "TEKEL'in üretici beğenisine dönük piyasa sinyallerine göre yapması gereken yatırımları engellenmiş, başlangıçta yüzde 70 olan pazar payı yüzde 35-40 arasına düşmüştür. Böylece kendi kendini tasfiye sürecine sokulmuş TEKEL için, pazarda hakimiyet kurmaya başlayan yabancı firmalar bedel ödeme gereği bile duymamıştır".
TAKLİT EDİLEMEYEN BANDROL YAPILSIN
Rapordaki bazı öneriler şöyle: "TAPDK, TEKEL bünyesindeki yaprak tütün teşkilatını derhal bünyesine alarak fiziki ve idari kapasitesini yükseltmeli, Üretici örgütü, üretim planlaması, kota uygulaması, kotalı üreticiye prim verilmesi yasa ile düzenlenmeli, TAPDK Maliye ile işbirliğine giderek vergi incelemesine esas sayaçlı, taklidi zor bandrolü hayata geçirmeli, Tütün mamülleri analizleri ve tütünde rezüdü (ilaç kalıntısı) incelemeleri için laboratuvarlar kurulmalı, TEKEL'in özelleştirilmesinden vazgeçilerek piyasada rekabete sokulmalı".
25 BİN TON KAÇAK SİGARA
Öte yandan, yapılan araştırmalar Türkiye'ye her yıl 25 bin ton kaçak sigara girdiğini ortaya çıkardı. Araştırmalar göre, sigara kaçakçılığı nedeniyle devlet, her yıl 2.5 milyar dolar vergi kaybına uğruyor. Türkiye'ye en çok kaçak sigara Irak'tan sokuluyor. Kuzey Irak'ta Dohuk ve Süleymaniye'deki fabrikalarda üretilen kaçak sigaranın büyük miktarlarda girdiği yer ise serbest bölgeler.
Yurt dışından gelen her yolcu beraberinde vergiden muaf olarak bir karton sigara getirebiliyor. Fakat pratikte bu üç karton olarak uygulanıyor. Gürbulak Sınır Kapısından bunun için her gün 2 bin kişi İran'a gidip geliyor ve beraberinde 6 bin karton sigarayla dönüyor.
1 MİLYON TON KAÇAK ŞEKER
Bu arada, Türkiye'ye yılda 1 milyon ton kaçak şeker giriyor. Kaçak şekerin ekonomiye maliyeti yaklaşık 1.5 milyar dolar. Üreticiye zararı en fazla olan kaçak ürünlerden biri de çay. Türkiye'de bir kilogram çayın maliyeti yaklaşık 2.5-3 dolar iken, Hindistan ve Seylan gibi ülkelerde bu rakamın 1 dolar seviyesinde olması kaçak çay girişinin temel nedeni. Son bir yıllık dönemde Türkiye'ye giren kaçak çay miktarının 40 bin ton olduğu, devletin vergi kaybının 120 milyon dolar, üreticinin zararının ise 110 milyon YTL (73 milyon dolar) olduğu ifade ediliyor. Türkiye'ye kaçak olarak giren bir başka ürün de içki. Ülkeye kaçak yollardan giren içkinin yıllık 85-100 bin şişe civarında olduğu iddia ediliyor.
markasıdır.
Haber Gönder
