Daha önceki dönemlerde Osmanlı padişahı 2. Mahmut tarafından kurulan Meclisi Valayı Ahkamı Adliyye, günümüzdeki yargı organları olan Yargıtay ve Danıştay’ın temellerini oluşturmuştur. Bu iki yargı organı içinden Şurai Devlet’e kanun tasarılarını hazırlamak, idari uyuşmazlıklara ve anlaşmazlıklara çözüm getirmek gibi görevler de yüklenmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi hükumeti tarafından Sivas’ta Temyiz Heyeti oluşturulmuş ve daha sonra gelişerek Eskişehir taşınmıştır.
Temyiz mahkemesi ya da Yargıtay, Türkiye’de yargı sisteminde yer alan üç yüksek yargı organından biridir. Adli yargı ilk derece mahkemeleri tarafından verilen ve kanunun başka bir adli yargı yetkilisine bırakılmadığı ve kararların ve hükümlerin son inceleme yetkisi bulunan merci olarak kabul edilmektedir. Çeşitli görev ve yetkileri bulunan Yargıtay, başat olarak temyiz incelemeleri yapmakla yükümlüdür.
Özel hukuk davalarına bakan mahkemeler Asliye Hukuk Mahkemeleri, Sulh Hukuk Mahkemeleri, Özel mahkemeler olmak üzere 3'e ayrılmaktadır. Özel mahkemeler de kendi aralarında Tüketici Mahkemesi, Kadastro Mahkemesi, İş Mahkemesi, Asliye Ticaret Mahkemesi gibi alt kollara ayrılmıştır.
Yargıtay, ilk derece mahkemelerinin ve istinaf kararlarını denetlemek ile yetkilidir. İlk derece mahkemesinin kararları istinaf incelemesinden geçtikten sonra bu kararlara karşıt olarak yapılan temiz başvurularını inceler ve bir karara varır. Bir davanın Yargıtay’a gitmesi belli süreçler içermektedir.
Temyiz bir dava sonucunda her iki tarafın da hem ilk derece mahkemesi hem de istinaf mahkemesi tarafından verilen bir kararı haksız ya da hatalı bulması mümkün olabilir.
Bu tür bir durum söz konusu olduğu zaman her iki taraf da kendine sunulan temyiz hakkını kullanabilmektedir. Böylece temyiz davası açılır ve durum Yargıtay’a giderek temyiz mahkemesinde Yargıtay tarafından sonuca ulaştırılır.
İç yapılanmasına göre Yargıtay, hukuk dairelerinden, ceza dairelerinden, hukuk ve ceza genel kurallarından, Yargıtay büyük genel kurulundan oluşmaktadır. Tetkik hâkimleri kurul ve daire başkanları tarafından verilen dosyaları ve evrakı verilen sürede inceleyerek bir rapor düzenlemekle sorumludur. Kararlara ve yapılacak olan işlere dair düşüncelerini rapora yazarlar ve kurula sunarlar.
Hukuk daireleri temyiz davalarına dair en yetkili mercidir.
Yargıtay’da 12 hukuk idaresi yer almaktadır. Ceza genel kurulu bütün ceza dairelerinin başkanlarından ve üyelerinden meydana gelir. Kurullar Yargıtay dairelerinin bozma kararlarına karşı mahkemeler tarafından verilen direnme kararlarını incelemekle ve bir karar vermekle yükümlüdür. Bir tebliğname düzenlenir ve bu tebliğname Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının temyiz talebi ile ilgili görüşlerini ve değerlendirmelerini içerir.
Genel olarak Yargıtay görevleri şu şekildedir:
markasıdır.
Haber Gönder
