Sigortalı olarak çalışmak emeklilik dönemi için önemli olduğu düşünülse de sağlık hizmetlerinden faydalanabilmek için de önemlidir. Sigortalı bir işe sahip olup sigorta primlerini düzenli ödeyen veya sigorta primleri işveren tarafından ödenen kişiler, devlet ait sağlık kurumlarında sağlık ve ilaç hizmetlerinden yararlanabiliyor. Ayrıca bu hak sigortalı çalışanın bakmakla yükümlü olduğu kişiler için de geçerlidir. Sigortalı bir iş yerinde çalışmak ve genel sağlık sigortası ödemelerinin düzenli olarak yapılması sağlık hizmetlerinden yararlanmanın temel şartıdır.
Sigortalı çalışanın işten ayrıldığında veya çıkarıldığında sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı hemen kaybolmaz. Bu kapsamda kademeli süreler belirlenmiştir. İşten ayrılan kişi ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler, süre sonuna kadar sağlık hizmetlerinden yararlanabilir ve ilaçlarını ücretsiz olarak alabilir. Genel sağlık sigortası primlerinin işveren tarafından ödeniyor olması, vatandaşların kendi istekleri ile işten ayrılmalarında veya işten çıkarılmaları durumunda herhangi bir sorun yaratmıyor.
Çalışan, işe girdiği tarihten işten çıkana kadar en az 90 gün sigorta primi ödenmişse, 100 gün boyunca hem sağlık hizmetlerinden hem de eczanelerden faydalanmaya devam edebilir. Sigorta priminin ödendiği süre kişiye oldukça avantaj sağlıyor. Örneğin kişi bir işe girdikten sonra 90 günden daha az bir sürede işten çıkmışsa, sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanma süresi 10 gündür. Daha önce de belirtildiği üzere çalışma süresi ve sigortadan yararlanma süresi kademeli olarak planlanmıştır.
İşten ayrılan kişinin GSS borcu ne zaman başlar?
Kişinin sigortası 30 gün ödenmişse 10 gün, 90 gün prim ödenmiş ise 100 gün daha GSS hizmetlerinden yararlanabilir. Buna göre işten çıkışın yapıldığı tarihten sonra 10. veya 100. günden itibaren GSS primleri ödenmeye başlamalıdır.
Sigortalı kişilerin primleri ödendiği sürede belli durumlar çerçevesinde eşi ve çocukları sağlık hizmetlerinden faydalanabilir. İşten ayrılan kişi eğer öncesinde sigortalıysa kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler (eş ve çocuk) 100 gün boyunca sigorta kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam ederler. Buna dayanarak belirlenen GSS'den yararlanma durumlar şu şekildedir:
Çocuklar çalışmaya başladıklarında, anne babalarından değil kendi sigortalarından yararlanırlar. Eğer işten ayrılırlarsa, gerekli şartları sağlaması durumunda tekrar ebeveynlerinin sigortasından faydalanabilirler.