Gıcırtı sesi sadece ev ortamında değil, misafirlikte veya iş yerlerinde rahatsız edici bir durum yaratabilir. Bilhassa ofis ortamlarında bir kapının gıcırdaması çalışanların konsantrasyonunu bozabilir. Bu da profesyonel bir ortamın düzenini aksatabilir. Misafirliğe gidildiğinde ya da bir toplantı sırasında kapının gıcırdayarak açılması ise ortamın sakinliğini olumsuz etkileyebilir. Bu noktada kapıların neden zamanla gıcırdadığı sıklıkla araştırılan konular arasında yer alır.
Kapıların zamanla gıcırdamaya başlaması günlük yaşamda sık karşılaşılan ancak çoğu kez nedeni üzerinde düşünülmeyen bir sorundur. Sessizce açılması beklenen kapıların çıkardığı tiz ve rahatsız edici gıcırtı ev ve iş ortamındaki huzuru bozabilir. Aslında bu ses kapının “bakıma ihtiyacım var” demesinin işaretidir. Bu noktada kapılar neden zamanla gıcırdamaya başlar sorusuna yanıt aranır. Kapının gıcırdamaya başlaması hem fiziksel hem de çevresel etkenlere dayanır.
Kapılarda gıcırtı oluşmasının en büyük nedeni menteşelerin zaman içinde yağsız kalmasıdır. Menteşeler kapının rahat bir şekilde açılıp kapanmasını sağlayan ve metal yüzeylerden oluşan parçalardır. Menteşeler ilk takıldıkları zamanlarda yağlanmış ve özel koruyucu bir işlemden geçirilmiş olabilir. Bu süre içerisinde gıcırtı yaptığına rastlanmaz. Kullanım süresi uzadıkça menteşedeki yağ tabakası incelir ya da tamamen kurur. Yağsız kalan metal yüzeyler birbirine sürtünmeye başladığında ortaya gıcırtı sesi çıkar.
Bir diğer önemli neden ise çevresel koşullardır. Ortamdaki sıcaklık ve nem oranı sürekli değişir. Bilhassa ahşap kapılar bu değişimlerden daha çok etkilenir. Ahşap bulunduğu ortama bağlı olarak genişleyip daralabilen bir malzemedir. Nem oranı yükseldiğinde kapı kabarır. Bu değişiklikler menteşelere fazladan baskı uyguladığı için hizası bozularak sürtünme artar. Nemli bölgelerde yaşayanların kapı gıcırtısını daha sık duyma nedeni budur.
Kapının yanlış montajı da gıcırdamanın sebeplerinden biridir. Eğer kapı yerine tam oturmamışsa ya da menteşeler eğik takılmışsa menteşelere orantısız yük biner. Bu yük menteşeleri esnetebilir. Bu da kapı hareket ettikçe metal parçaların birbirine sürtünmesine ve gıcırtı sesi çıkarmasına neden olur. Kapıdaki montaj hataları genellikle ilk başta fark edilmez. Fakat zaman içerisinde belirginleşerek gıcırtıya yol açar.
Menteşe vidalarının gevşemesi de gıcırtı sesinin nedenleri arasındadır. Kapı her açılıp kapandığında küçük titreşimler oluşur. Bu titreşimler yıllar içinde menteşe vidalarının yavaşça gevşemesine neden olabilir. Vidalar gevşedikçe menteşe yerinden hafifçe oynar ve metal temas noktaları değişir. Bu temasın düzensiz gerçekleşmesi gıcırtı sesinin artmasına yol açar. Vidaların gevşemesi kapı ağırlığının menteşelere eşit dağılmasını engellediği için sürtünme daha da belirgin hale gelir.
Kapı gıcırdamasında metal yorulması da kontrol edilmesi gereken durumlardan biridir. Sürekli hareket eden her metal parça zamanla aşınır. Menteşe pimleri ve birleşim noktaları yüzeyindeki pürüzlerin artmasıyla beraber daha çok sürtünme üretmeye başlar. Bu sorun özellikle eski tip kapılarda daha fazla görülür. Yüzey aşınması arttıkça menteşeler ne kadar yağlanırsa yağlansın gıcırtının yok edilmesi zorlaşabilir.
Günlük ve daha basit bir sorun olarak kapı üzerindeki toz ve kir birikintileri de gıcırtı oluşumuna neden olabilir. Menteşe aralıklarına dolan toz zamanla ince bir zımpara gibi davranarak metal yüzeylerin aşınmasına neden olur. Bu aşınma da sürtünmeyi artırarak gıcırtının daha belirgin hale gelmesine yol açar. Tüm bu sebepler bir arada düşünüldüğünde kapının gıcırtısı sadece yağlanarak geçirilmez. Bu açıdan kapı gıcırtısı nedenlerini bilmek oldukça önemlidir.