MHC, tam kan sayımı yani CBC’nin bir parçasıdır. Kansızlığı tespit etmek için yapılan kan testinde MCH değerinin ayrı bir yeri vardır. MCH yani ortalama korpusküler hemoglobin testi ile alyuvarlarda bulunan ortalama hemoblobin sayısı tespit edilir. Bilindiği üzere hemoglobin, vücudumuzun oksijen ihtiyacını kan damarları ile taşınmasını sağlar. Bu sebeple çok önemli olup MCH düşüklüğü veya yüksekliği ile belli rahatsızların çıkması söz konusu olur. MCH nedir, normal değeri nedir, düşük veya yüksek çıkması nedenlerini detayları ile haberimizde.
Mean Corpuscular Hemoglobin kısaltması olan MCH, ortalama hemoglobin miktarı demektir. Tam kan sayımı içinde geçen bu değer ile kırmızı kan hücreleri (eritrosit – alyuvar) içinde bulunan ortalama hemoglobin miktarını tespit etmek için yapılır. Kansızlık sebebi sayılacak MCH testi ile tespit edilen hemoglobin miktarı normal düzeyde olmaz ise oksijen taşınması sekteye uğrar. MCH değerinin düşük veya yüksek çıkmasının sebepleri olabileceği gibi bu durumlarda kişide bazı komplikasyonlar görülebilir.
MCH kan testinde birim olarak pg kullanılır. Pikogram demek bir gramın milyonda biri anlamına gelir. Laboratuvarlara göre değişebilen MCH normal değerleri şöyledir;
Yetişkinlerde: 26-34 pg
1-3 günlük bebelerde: 31-37 pg
1 haftalık - 1 aylık bebeklerde: 28-40 pg
3-6 aylık bebek: 25-35 pg
6 aylık - 2 yaşındaki bebeklerde: 23-31 pg
2 – 6 yaş çocuklarda: 24-30 pg
6-12 yaş çocuklarda: 25-33 pg
12-18 yaş çocuklarda: 25-35 pg
Hamileliğin ilk 3 aylık döneminde: 30-32 pg
Hamileliğin ikinci 3 aylık döneminde: 30-33 pg
Hamileliğin üçüncü 3 aylık döneminde: 29-32 pg
MCH düşüklüğü, kan testi yapılan kişinin kilo, yaş veya aylarına göre değişiklik gösterir. Mesela yetişkinlerde yani 18 yaştan yukarı olanlarda MCH değeri 26 pg’den aşağı çıkarsa MCH düşüklüğü var demektir. MCH düşüklüğü ise ortalama hemoglobin miktarının az olması demektir. Peki düşük MCH değerine ne sebep olur?
MCH düşüklüğü, aşırı kan kayıplarında demir eksikliğinde veya hemoglobin yapısının bozulması ile meydana gelir. Başlıca sebebi olarak demir eksikliği anemisi olarak gösterilir. Bunun sebebi ise hemoglobinin yapısında olan demir nedeniyledir. MCH düşüklüğü nedenlerini şöyle sıralayabiliriz;
1- Çeşitli sebeplerden dolayı ani ve şiddetli kan kaybı
2- Mikrositer anemi (Kırmızı kan hücrelerinin küçülmesi nedeniyle hemoglobin taşıma kapasitesinin azalması)
3- Talasemi (Akdeniz anemisi)
4- Demir eksikliği anemisi
5 - Hemoglobinopati (hemoglobin yapısında değişikliğe neden olan bir grup bozukluk)
Tam kan sayımı sırasında ortaya çıkan MCH değerinin düşük olması kişide bazı belirtiler ile kendini gösterebilir. Hemoglobinin oksijen taşınmasından sorumlu olduğunu söylemiştik. Vücudun oksijen ihtiyacının tam olarak karşılanamaması nedeniyle aşağıdaki belirtiler görülür;
Nefes darlığı
Göğüs ağrısı
Hızlı nabız
Yorgunluk – halsizlik
Sarıya yakın cilt rengi
Baş ağrısı
Tam kan testinde MCH değeri 34 pg üstünde çıkması MCH yüksek demektir.
MCH değerinin yüksek çıkması folik asit eksikliği ve B12 vitamini eksikliğinde görülen makrositik anemi nedeni ile görülür. Yüksek MCH değeri çıkmasının nedenleri olarak şunları sıralayabiliriz;
Lösemi
Tiroid bozukluğu
Kemoterapi
Östrojen içeren ilaçların çok fazla kullanılması
Yüksek miktarda alkol kullanılması
Bazı ilaçların yan etkileri
Karaciğer hastalığı
Baş ağrısı
Nefes darlığı
Taşikardi
Sürekli halsizlik
Kalp çarpıntısı
Soluk cilt
Kalple ilgili problemler
MCH değerinin yapılan tam kan sayımı testi sonrasında düşük veya yüksek çıktı ise normal değerine dönmesi için ne yapmanız gerekiyor? Bu durumda ilk yapılması gereken doktorunuzun tavsiyelerine harfi harfine uymak. MCH değeri ile birlikte tam kan sayımı sırasında çıkan başka değerler ile birlikte size tam teşhisi koyup buna göre bir tedavi yolu önerebilir.
Bunun dışında MCH değerinin düşük veya yüksek çıkmasının nedenlerini saydık. Bu nedenlerden bazılarını engellemek elimizde. Mesela demir eksikliğini gidermek için beslenmenizi ona göre düzenleyebilirsiniz. Alkol kullanımını azaltabilir hatta hayatınızdan çıkarabilirsiniz. Düzenli yapılan egzersizler hem MCH değeri için hem de sağlığınız için gereklidir.