Plastik neden zamanla sararır? Sebebi nedir?

Günlük yaşamın hemen her alanında plastik malzemeler kullanılır. Plastik, pratikliği ve dayanıklılığı sayesinde modern yaşamda sıklıkla kullanılan bir malzemedir. Plastiklerin sıklıkla kullanılması bu malzemenin zaman içerisinde renk değiştirmesine ve özellikle sararmasına neden olabilir. Peki, plastik neden zamanla sararır? Sebebi nedir?

Plastik eşyalarda zamanla sararma sorunu yaşanmaktadır. Bu sarı görüntü estetik bir sorun olmakla beraber plastiğin kimyasal yapısındaki bozulmaların da habercisi olabilir. Sararma sorunu beyaz ve şeffaf plastiklerde daha belirgin şekilde fark edilir. Plastiklerde yaşanan sararma durumu malzemenin orijinal parlaklığını ve temiz görünümünü kaybetmesine yol açmaktadır. Günümüzde birçok insan internette sararan plastiklerin nasıl beyazlatılacağını araştırır. Bazı insanlar ise direkt olarak bu sararmanın neden gerçekleştiğini merak ederler.

Reklam
Reklam

Plastik neden zamanla sararır? Sebebi nedir?

Plastik malzemeler dayanıklılıkları ve esneklikleri sayesinde modern yaşamın pek çok noktasına kullanılmaktadır. Uzun süreli kullanımlarda özellikle beyaz ve şeffaf plastiklerde sararma gözlemlenmektedir. Eşyalarda sararma oluşması kullanıcılar için hem estetik hem de kalite açısından dikkat çekici bir sorundur. Plastiklerdeki renk değişimi sadece yüzeysel bir sorun olarak açıklanamaz. Sararma malzemenin kimyasal ve fiziksel yapısında meydana gelen değişimlerin de bir yansımasıdır.

Sararmaya sebep olan en önemli faktörler arasında plastik üretiminde kullanılan katkı maddeleri bulunur. Plastik üretimi sırasında malzemeye esneklik, dayanıklılık ve renk sağlamak amacıyla çeşitli stabilizatörler kullanılır. Bu katkı maddeleri zamanla UV ışınları, ısı ve oksijen gibi çevresel etkenlerle reaksiyona girebilir. Plastikte yaşanan bu kimyasal reaksiyonlar ise yüzeyinde renk değişimlerine yol açar. Bilhassa polikarbonat, polistiren ve PVC gibi plastik türleri sararmalara daha yatkındır.

Reklam
Reklam

Plastiğin sararmasında rol oynayan etkenlerden biri de ışık ve özellikle de güneşin ultraviyole ışınlarıdır. UV ışınları plastik moleküllerindeki bağları kırarak polimer zincirlerinde bozulmalara yol açmaktadır. Bu bozulma sonucunda plastiğin yüzeyinde renk değişimi ve sararma meydana gelir. Sararma genellikle uzun bir zaman dilimi içinde gerçekleşse de güneş ışığı bu süreyi kısaltır. Bu açıdan bakıldığında dış mekan ürünlerinde ve pencere kenarlarında kullanılan plastiklerdeki sararma sorunu daha iyi anlaşılabilir.

Sıcaklık seviyesi de plastiklerin sararmasını tetikleyen faktörlerden biridir. Yüksek sıcaklıklar plastikteki moleküllerin hareketliliğini artırır ve katkı maddelerinin bozulmasını hızlandırır. Bilhassa mutfak eşyaları, elektrikli cihaz kapakları ve ısıya maruz kalan diğer plastik ürünlerde bu durum daha fazla görülür. Öte yandan aşırı sıcaklık ve ışığın birleşmesi plastikteki sararmayı artıran önemli bir etkendir.

Reklam
Reklam

Plastiklerin sararmasına neden olan diğer bir etken de çevredeki kirleticilerdir. Bu kirleticiler (sigara dumanı, mutfak buharı, toz ve çeşitli kimyasal buharlar) plastiklerin yüzeyinde birikerek renk değişimi yaratırlar. Bu maddelerin en çok etki ettiği yüzeyler şeffaf ve beyaz plastiklerdir. Bu kirleticilerin zamanla eşya üzerinde birikmesi plastik yüzeyde sarımsı ve grimsi tonlara neden olabilir. Bu durum malzemenin temiz ve yeni görünümünü kaybetmesine yol açar.

Son olarak belirtmek gerekirse, kullanım esnasında plastikte ortaya çıkan mikroçatlak ve aşınmalar da sararma sürecini hızlandırır. Plastikteki küçük çizikler kir ve tozun birikmesine zemin hazırlar. Plastik yüzeyinde kir birikmesi ışık ve oksijenle de etkileşime girerek kimyasal reaksiyonların artmasına neden olur.

Günümüzde plastiklerdeki sararmayı önlemek ya da geciktirmek için bazı önlemler alınabilir. Öncelikle UV ışınlarına karşı dirençli UV korumalı plastikler tercih edilmelidir. Özellikle güneş ışığına sürekli maruz kalan dış mekan ürünlerinde tercih edilen dayanıklı malzemeler sararmayı önemli ölçüde yavaşlatır.

Reklam
Reklam

İkinci olarak da plastik ürünler yüksek sıcaklıklardan uzak tutulmalı ve aşırı ısıya maruz bırakılmamalıdır. Üçüncü olarak ise bu malzemelerin düzenli bir şekilde temizlenmesi sararmayı geciktiren en önemli yöntemlerden biridir.

Haberin Devamı İçin Tıklayın
Anahtar Kelimeler: