Suriye'de tarihi gün... Esad dönemi biterken yeni bir dönem başladı. Suriye Ordu Komutanlığı Esad rejiminin düştüğünü subaylarına iletti. Suriye Başbakanı Muhammed Gazi El-Celali, halkın seçeceği herhangi bir yönetimle işbirliğine hazır olduğunu söyledi. Suriye'de Beşar Esad rejiminin kontrolü kaybettiği başkent Şam'ın merkezine rejim karşıtı güçler girdi. Türkiye'nin dört bir yanı Suriyelilerin sevinç gösterilerine sahne olurken yetkililerden de 'dönüş' açıklamaları gelmeye başladı.
İşte dakika dakika yaşananlar;
17.53
Esad rejiminin devrilmesinin ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu İsrail-Suriye sınırındaki Bental Dağı’nı ziyaret etti. Netanyahu son gelişmelerle ilgili "Bugün Orta Doğu’da tarihi bir gün. Esad rejimi İran’ın şer ekseninin merkezi bir halkasıdır ve bu rejim düşmüştür” açıklamasında bulundu.
İsrail’in İran, Hamas ve Hizbullah’a yönelik saldırılarının Esad rejiminin devrilmesini etkili olduğunu iddia eden Netanyahu, "Bu, Esad rejiminin başlıca destekçileri olan İran ve Hizbullah’a indirdiğimiz darbelerin doğrudan bir sonucudur. Bu durum, bu baskıcı ve zalim rejimden kurtulmak isteyen herkesin Orta Doğu’da zincirleme bir reaksiyon oluşturmasına neden oldu" dedi.
Esad rejiminin devrilmesinin yeni fırsatların yanında yeni riskleri de beraberinde getirdiğini ifade eden Netanyahu, "Biz her şeyden önce sınırımızı korumak için hareket ediyoruz. Bu bölge yaklaşık 50 yıldır 1974’te üzerinde anlaşmaya varılan bir tampon bölge, yani Güçler Ayrılığı Anlaşması ile kontrol ediliyordu. Bu anlaşma çöktü, Suriye askerleri mevzilerini terk etti” dedi.
Netanyahu, dün İsrail ordusuna Suriye-İsrail arasındaki tampon bölgeyi ele geçirmesi yönünde talimat verdiğini belirterek, İsrail’in sınıra herhangi bir düşman gücün yerleşmesine izin vermeyeceğini vurguladı.
17.05
İran Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, “İran'ın Suriye'nin birliğine, ulusal egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı gösterdiği” belirtildi.
15.57
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Suriye'de rejim karşıtı silahlı muhalif grupların, Şam'da kontrolü ele geçirmesinin ardından yaptığı paylaşımla, "Barbar devlet çöktü. Sonunda. Suriye halkına, onların cesaretine, sabırlarına saygımı sunuyorum. Bu belirsizlik anında, onlara barış, özgürlük ve birlik dileklerimi gönderiyorum" ifadeleriyle memnuniyetini dile getirdi.
15.51
SMO Münbiç'in merkezine girdi. Güvenlik kaynakları, "PKK'ya havadan-karadan müdahale sürüyor" açıklamasını yaptı.
15.20
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, "Suriye halkı yeni bir dönem başlatmaktadır. Suriye halkının iradesini yansıtan yeni bir rejim için geçiş sürecinin sağlıklı işlemesi son derece önemlidir. Dar ve çatışmacı değil, kapsayıcı ve inşa edici bir yaklaşım esas olmalıdır. Suriye’de güvenli ve ekonomik olarak elverişli ortamın tesisi ile yıllardır vatanlarından uzak yaşayan Suriyeli kardeşlerimizin onurlu, güvenli ve gönüllü dönüşü de sağlanmış olacaktır." açıklamasını yaptı.
15.08
Suriyeli muhalifler af ilan etti. Suriye Geçici Hükûmeti Başbakanı Abdurrahman Mustafa, genel af kararı yayınlandığını duyurdu.
14.55
Lübnanlı kaynaklar, Hizbullah'ın tüm güçlerini Suriye'den çektiğini açıkladı.
14.47
Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Yasak yerel saatle 16.00-05.00 saatleri arasında uygulanacak.
14.40
Beşar Esad nerede? Dünya bu sorunun yanıtını ararken Rusya Dışişleri Bakanlığı, "Beşşar Esed, görevden ayrılma kararı aldı ve ülkeyi terk etti." açıklamasını yaptı.
13.22
Suriye Milli Ordusu, Özgürlük Şafağı Operasyonu’nda terör örgütü PKK/YPG işgalindeki Münbiç’in Ureyme beldesi ve Um Dadat köyünü kurtardı. Güvenlik kaynakları, Suriye Milli Ordusu'nun, Özgürlük Şafağı operasyonunu, YPG/PKK'ya karşı Münbiç'te de sürdürdüğünü, kentin yüzde 80'inin kontrol altına alındığını bildirdi.
13.00
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK), 61 yıllık Baas rejiminin çöktüğü 8 Aralık gününü "Milli Bayram" olarak ilan ettiklerini açıkladı. Açıklamada, "Suriye'nin katil (Beşşar) Esed rejiminden kurtarılmasından dolayı Suriye halkını tebrik ediyoruz. 8 Aralık tarihini 'Milli Bayram' olarak ilan ediyoruz. Bugün; şehitlerin, kurbanların, tutukluların, yerinden edilenlerin ve mazlumların zafer günü." ifadeleri kullanıldı.
12.39
Reuters'ın Suriyeli iki kaynaktan aktardığına göre ülkeden kaçan Esad'ı taşıyan uçak düşmüş olabilir. Kaynaklar uçağın radarda kaybolduğunu belirtti. İnternetteki uçuş takip sitelerinde, Esad'ı taşıyan uçağın en son Humus'un batısında "olağandışı hareketler" sergiledikten sonra izinin kaybolduğu öne sürüldü.
11.52
Suriye Konsolosluğu'nun bulunduğu Nişantaşı'nda muhalifler konsolosluk binasına girdi. Muhalifler Suriye bayrağını indirdi. Muhalifler 'Özgür Suriye' yazılı bayrak açtı. Bu sırada caddede toplanan kalabalık slogan atarak sevinç gösterilerinde bulundu.
11.30
Milli Savunma Bakanı Güler, ABD Savunma Bakanı Austin ile telefonda görüştü. Görüşmede, Suriye'deki son gelişmeler, ikili ve bölgesel savunma, güvenlik konuları ele alındı
10.40
13 yıl önce başlayan iç savaş Suriye'de yönetimi değiştirdi. 61 yıllık Baas rejimi fiilen sona erdi. Beşşar Esad'ın ülkeyi terk ettiği biliniyor ama nereye gittiği henüz netlik kazanmadı. Esad rejimininin sona ermesi ise Türkiye'deki Suriyelileri sokaklara döktü. Sabahın erken saatlerinden itibaren İstanbul Fatih, Konya, Kilis, Adana ve Şanlıurfa'daki Suriyeliler sevinç gösterileri düzenledi.
09.12
Suriye'de 27 Kasım'da başlayan çatışmalar Esad rejiminin düşüp muhalif grupların başkent Şam'ı ele geçirmesiyle sonuçlandı. 61 yıllık rejimin çökmesi üzerine muhalifler devlet televizyonuna çıkarak duyuru yaptı. Muhalif grupların başını çeken Heyet Tahrir Şam'ın (HTŞ) lideri el-Culani de Suriye'de yeni dönemin ilk yasaklarını bildirdi.
08.00
Beşşar Esad iktidarının Başbakanı Muhammed Gazi el-Celali, sosyal medya hesabından paylaştığı video mesajında, "Suriye'de halkın seçeceği bir hükümetle çalışmaya hazır olduklarını ve her türlü desteği sağlamaya hazır olduklarını" belirtti.
Kamu mallarına zarar verilmemesi çağrısında bulunan Celali, "Kimseye dokunmayacağını söyleyen ve bize elini uzatan muhaliflere elimizi uzatıyoruz." dedi.
07.00
Suriye'de rejimin başkent Şam'da kontrolü kaybetmesiyle Beşşar Esed'in nerede olduğu daha da büyük bir soru işaretine dönüşürken, Şam-Lazkiye arasında yapılan bir uçuş sosyal medyada çeşitli iddiaları beraberinde getirdi.
Esed rejimi, başkent Şam'da kontrolü kaybedip rejim karşıtı gruplar kent merkezine girmeye başlarken, Esed'in bir uçakla Şam'dan ayrıldığı yönündeki iddialar gündeme oturdu.
Son olarak, internetteki uçuş takip sitelerinde, Şam'daki havalimanından kalktıktan sonra en son Humus'un batısında görülen ancak sonra izi kaybolan bir uçağın Beşşar Esed'i taşıdığı iddia edildi.
Söz konusu uçağın radardan kaybolmadan önce 1600 fit yüksekliğe kadar alçaldığı ve "olağandışı hareketler" yaptığı iddiaları ortaya atıldı.
Göstericiler akşam saatlerinde başkentin birçok mahallesinde rejime karşı ayaklanırken rejim güçleri, Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve uluslararası havalimanından çekilmişti.
Kritik öneme sahip bu yerleşkelere göstericilerin girmesiyle rejim, başkentte kontrolü kaybetmişti.
Suriye'nin kuzeyindeki Halep ilinin batı kırsalında 27 Kasım'da Esad rejimi güçleriyle rejim karşıtı silahlı gruplar arasında çatışma başlamıştı.
30 Kasım'da Halep'in merkezinin büyük bölümünü rejim güçlerinden alan rejim karşıtı gruplar, aynı gün tüm İdlib genelinde hakimiyet sağlamıştı. Gruplar, şiddetli çatışmaların ardından 5 Aralık'ta Hama kent merkezini rejim güçlerinden almıştı.
Rejim karşıtı gruplar, başkent Şam'a açılan stratejik önemdeki Humus ilinin bazı yerleşim yerlerini ele geçirerek burada ilerlemeye başlamıştı.
Suriye'nin Ürdün sınırındaki Dera ilinde 6 Aralık'ta operasyon başlatan askeri muhalifler, çatışmaların ardından il merkezini rejim güçlerinden geri almıştı.
Ülkenin güneyindeki Suveyda il genelinin tümü de 7 Aralık'ta muhalif grupların kontrolüne geçmişti. Aynı gün Kuneytra'daki yerel muhalifler de il merkezinin kontrolünü sağlamıştı.
Şam'ın güneybatısında Esad rejimi güçlerine karşı ilerleyen gruplar da 7 Aralık'ta başkentin güney banliyölerine girmişti.
Başkente açılan Humus ilinde, rejim karşıtı güçler, 7 Aralık'ta kent merkezine hakim olmuştu.
Suriye Milli Ordusu'nun Halep kırsalında 1 Aralık'ta terör örgütü PKK/YPG'ye karşı başlattığı Özgürlük Şafağı Operasyonu'nda ise Tel Rıfat ilçe merkezi, terörden kurtarılmıştı.