Geleneksel internet yapısında kullanıcıların kişisel verileri genellikle merkezi sunucularda ve farklı platformlarda depolanmaktadır. Bu durum yıllar içerisinde hem veri ihlalleri hem de güvenlik açıkları açısından ciddi sorunlara neden olmuştur. Buna karşılık Web3 teknolojisi geleneksel internet yapısına bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Web3 her ne kadar büyük bir ilerleme sunsa da kullanıcı deneyimi, ölçeklenebilirlik ve gizlilik alanlarında Web5 kavramı devreye girmektedir. Bu noktada Web5 ve Web3 farkı araştırılan konulardan biridir.
Web5 dijital dünyanın büyük bir evrimi olarak kabul edilmektedir. Yeni nesil web modeli Web3’ün altyapısı üzerine inşa edilmektedir. Fakat web3’ün sınırlarını aşarak veri mülkiyeti, kimlik yönetimi, gizlilik ve güvenlik konularında daha derinlemesine çalışan bir sistemdir.
Web5’in amacı internet kullanıcılarını sadece veri üreten bireyler olmaktan çıkarmaktır. Bu anlayışa göre kullanıcıları verilerinin gerçek sahibi haline getirir. Web2 döneminde kullanıcıların kişisel verileri merkezi platformlar tarafından depolanıp ticari amaçlarla kullanılırken Web5 bu düzeni tersine çevirmektedir. Web5 ile kullanıcılar verilerini kiminle paylaşacaklarına, nasıl kullanacaklarına ve hangi platformlarda erişim izni vereceklerine kendileri karar verirler.
Web5’in bu yaklaşımı merkeziyetsiz kimlik ve merkeziyetsiz web düğümleri gibi teknolojiler üzerine kurulmuştur. Bu sistemler kişisel verileri tek bir otorite yerine kullanıcı tarafından yönetilmesini sağlar. Bu sayede internet daha özgür ve birey merkezli bir yapıya sahip olur.
Web3 internetin merkeziyetsiz bir yapıya evrilmesini sağlayan ilk büyük adım olarak kabul edilir. Web3 teknolojisi blockchain teknolojisini kullanarak finansal işlemleri, dijital varlıkları ve merkeziyetsiz uygulamaları kullanıcıların kontrolüne sunmaktadır. Fakat Web5 bu durumu daha da derin hale getiri. Dolayısıyla kontrol sürecini mülkiyet sahibi düzeyine taşır.
Veri mülkiyeti ve kontrolü açısından Web3 sistemin kullanıcılar verilerini kontrol edebilir. Fakat çoğu zaman bu veriler yine platformların altyapısında depolanır. Web5 ise kullanıcıların kontrolüne izin vermekle beraber verilerin tek sahibi kullanıcılardır. Bu sayede söz konusu veriler kullanıcıların kendi merkeziyetsiz kimlikleri aracılığıyla yönetilir.
Gizlilik ve güvenlik yaklaşımı konusunda ise Web3 belirli düzeyde gizlilik sağlar. Bazı bilgiler zincir üzerinde açık bir biçimde görülebilir. Fakat Web5 gelişmiş şifreleme, anonim kimlik doğrulama ve veri paylaşım protokolleri kullanarak çok daha kapsamlı bir gizlilik koruması sunar.
Kullanıcı deneyimine bakıldığında Web3 finansal işlemler ve varlık transferleri gibi ekonomik özgürlükleri öne çıkarır. Web5 ise bireyin dijital kimliğini ve verilerini merkeze alır. Bu gizlilik kullanıcının kontrolü ve kimlik bütünlüğü konularında daha kapsamlı bir vizyon sunar.