Beyaz Saray'daki kriz sonrası Londra'da toplandılar! Kritik 'Ukrayna' zirvesinde peş peşe açıklamalar: "Avrupa acilen yeniden silahlanmalı"

İngiltere Dışişleri Bakanlığının tarihi Lancaster House yerleşkesinde düzenlenen ve ana gündem maddesi Ukrayna'da kalıcı barış ve Avrupa güvenliği olan zirveye Ukrayna, Fransa, Almanya, Danimarka, İtalya, Hollanda, Norveç, Polonya, İspanya, Türkiye, Finlandiya, İsveç, Çekya ve Romanya'dan devlet liderleri ve bakanlar katıldı. Katılımcılar arasında NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB Konseyi Başkanı Antonio Costa ve Avrupa dışından Kanada Başbakanı Justin Trudeau yer alırken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı temsilen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan iştirak etti.

ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında 28 Şubat'ta Washington'da yaşanan tartışmanın ardından yapılan zirvede, toplantıya katılan bazı temsilcilerin yaptığı açıklamaya göre, ABD'nin Ukrayna'ya desteği ve bu ülkeye sağlanacak güvenlik garantilerinde üsteleneceği rol de masaya yatırıldı.

Katılımcılar, gelecekteki Rus saldırılarına karşı caydırıcı olacak önlemleri de ele aldı. Von der Leyen, Avrupa'nın yeniden silahlanması konusunu da toplantı katılımcılarına açtığını ifade etti.

SİLAH ÜRETİMİ İÇİN İNGİLTERE İLE KREDİ ANLAŞMASI

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, zirve öncesinde Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ile ikili görüşme yaptı. Görüşmede iki ülke arasında bir kredi anlaşmasına imza atıldı. Zelenskiy, görüşmeye ilişkin sosyal medya paylaşımında, bu anlaşma kapsamındaki kaynağın Ukrayna'da silah üretimine yönlendirileceğini belirterek, şu değerlendirmede bulundu:

"Bu kredi, Ukrayna'nın savunma yeteneklerini artıracak ve dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirler kullanılarak geri ödenecek. Gerçek adalet budur. Savaşı başlatan, bedelini ödemelidir. İngiltere halkına ve hükümetine savaşın başından beri verdikleri muazzam destek için teşekkür ediyorum. Böyle bir stratejik ortağa sahip olduğumuz için ve güvenli bir geleceğin görünüşüyle ilgili aynı vizyonu paylaştığımız için mutluluk duyuyoruz."

Starmer zirve öncesi BBC'ye verdiği röportajda, Trump ile Zelenskiy arasında yaşanan tartışmayı ofisinde izlediğini anlatarak, "Kimse bunu görmek istemez. O gün telefonla hemen Başkan Trump ve Başkan Zelenskiy'yi aradım. Çünkü bana göre Avrupa ve İngiltere'nin de güvenliği ve savunması için önemli olan Ukrayna'da kalıcı barışa odaklanmamız gerekiyor." diye konuştu.

Starmer, ayrıca Fransa ve 1-2 ülkeyle birlikte savaşı bitirecek bir plan üzerinde çalışmak için Ukrayna'yla anlaştıklarını, bunun daha sonra ABD ile de görüşüleceğini ifade etti.

"EĞER AYRIŞIRSAK BU, BİZİ DAHA ZAYIF HALE GETİRECEKTİR"

Zirve öncesinde Starmer, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile de ikili görüşme yaptı.

Meloni, Ukrayna'da kalıcı barışın sağlanması konusunda, "Batı'nın bölünmesi riskini önlememizin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Bu noktada İngiltere ve İtalya birleştirici bir rol oynayabilir. Ben de ABD ile Avrupa liderleri arasında bir zirve teklif ettim. Eğer ayrışırsak bu, bizi daha zayıf hale getirecektir." ifadelerini kullandı.

"AVRUPA ACİLEN YENİDEN SİLAHLANMALI"

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise Avrupa'nın acilen yeniden silahlanması gerektiğini ve üye ülkelerin savunma harcamalarını artırmak için "mali alana" ihtiyaç duyduğunu belirterek, Avrupa'nın ABD'ye "demokrasiyi savunmaya hazır olduğunu göstermesi gerektiğini" ifade etti.

Von der Leyen, "Uzun süren yetersiz yatırımın ardından savunma yatırımlarını uzun vadeli olarak artırmak artık son derece kritik önem taşıyor. Üye devletlerin savunma harcamalarında ani bir artış yapabilmeleri için daha fazla mali alana ihtiyaçları var" dedi.

TRUMP-ZELENSKIY TARTIŞMASI DÜNYAYI SARSMIŞTI

Trump ile Zelenskiy arasında 28 Şubat'ta Oval Ofis'te yapılan görüşmede tartışma yaşanmış, bunun üzerine daha önceden planlanan ortak basın toplantısı iptal edilerek Zelenskiy, Beyaz Saray'dan ayrılmıştı. Tartışma sırasında Trump, Ukrayna liderinin tutumunu eleştirirken Zelenskiy de ülkesine yönelik destek beklentisini dile getirmişti.

Tartışma üzerine, nadir toprak elementleri anlaşması da imzalanmamıştı. Başkan Trump, Oval Ofis'teki hararetli tartışmanın ardından Truth Social hesabından yaptığı açıklamada, Zelenskiy'nin barışa henüz hazır olmadığını savunmuştu.

Zelenskiy, Fox News'a verdiği mülakatta Trump'tan özür dileyip dilemeyeceği yönündeki soru üzerine özür dilemesini gerektirecek yanlış bir şey yapmadığı yanıtını vermişti. Çok sayıda Avrupalı lider tartışmanın ardından Ukrayna'ya destek paylaşımında bulunmuştu.

Oval Ofis'teki tartışma sonrasında ABD'den ayrılan Zelenskiy, Londra'ya gelmişti. Beyaz Saray'daki tartışma sonrası Ukrayna konusu ve Londra'da yapılacak liderler zirvesi gündemin ilk sırasına yerleşmişti.

İNGİLTERE BAŞBAKANI STARMER'DEN AÇIKLAMA

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, ülkesinin ev sahipliği yaptığı Ukrayna konulu liderler zirvede Ukrayna'ya askeri yardımları sürdürme, Rusya’ya karşı ekonomik baskıyı artırma, barış müzakerelerinde Ukrayna'nın masada olması ve Ukrayna savunmasının güçlendirilmesi hususunda anlaştıklarını açıkladı. Starmer, ev sahipliği yaptığı Ukrayna konulu liderler zirvenin ardından basına yaptığı açıklamada, ilk önceliklerinin bu çalkantılı zamanlarda "İngiliz halkının güvenliğini ve ulusal çıkarlarını" savunmak olduğunu belirtti.

Savunma harcamalarında artışa gidilmesine dair geçen hafta aldığı kararı, ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesini ve bugün ev sahipliği yaptığı zirveyi İngiltere'nin ulusal çıkarlarını ve güvenliğini korumak için gerçekleştirdiğini bildiren Starmer, "İngiltere, Fransa ve diğerleri ile savaşı durdurmak için Ukrayna ile bir plan üzerinde çalışacağımız, ardından bu planı ABD ile görüşeceğimiz ve bu planı daha ileri taşıyacağımız konusunda anlaştık." diye konuştu.

Zirvenin başlangıç noktasının, barış müzakerelerinde "Ukrayna'yı mümkün olan en güçlü konuma getirmek" olduğunu dile getiren Starmer, dün İngiltere ve Ukrayna arasında dondurulmuş Rus varlıkları ile desteklenecek 2,2 milyar sterlinlik bir kredi anlaşması imzalandığını hatırlattı.

"MINSK GİBİ BİR ANLAŞMAYI KABUL EDEMEYİZ"

Ayrıca Starmer, Ukrayna ve İngiltere arasında yeni bir anlaşmaya daha imza atıldığını duyurdu.

Başbakan Starmer, "Ukrayna'nın Belfast'te üretilecek 5 binden fazla hava savunma füzesini almasını sağlamak için 1,6 milyar sterlinlik İngiltere ihracat finansmanını kullanmasına olanak sağlayan yeni bir anlaşmayı duyuruyorum. Bu, savunma sanayimizde istihdam yaratacak." ifadelerini kullandı.

"Geçmişin hatalarından ders çıkarmalıyız." diyen Starmer, bu anlaşma ile sağlayacakları hava savunma desteğinin Ukrayna'daki kritik altyapıların korunmasında ve barış sürecinde bu ülkenin güçlendirilmesinde "hayati önem" taşıyacağını belirtti.

Starmer, "Rusya'nın kolayca ihlal edebileceği Minsk gibi bir anlaşmayı kabul edemeyiz." dedi. Başbakan Starmer, yapılacak yeni anlaşmada Ukrayna'ya sağlanacak destek konusunda her ulusun "elinden geleni en iyi şekilde" yapması gerektiğini vurguladı.

ZİRVEDE UZLAŞILAN ADIMLAR

Starmer, çok sayıda liderin bir araya geldiği zirvede, Ukrayna için üzerinde uzlaşılan noktaları açıkladı:

"Öncelikle Ukrayna’ya askeri yardım akışını sürdüreceğiz ve Ukrayna'yı şimdi güçlü kılmak için Rusya'ya ekonomik baskıyı artırmaya devam edeceğiz. İkinci olarak, kalıcı bir barışın, Ukrayna'nın egemenliği ve güvenliğini sağlaması gerektiği ve Ukrayna’nın (müzakere) masada olması gerektiği konusunda anlaştık. Üçüncü olarak, bir barış anlaşması durumunda, gelecekte herhangi bir işgali önlemek için Ukrayna’nın kendini savunma yeteneklerini artırmaya devam edeceğiz. Dördüncü olarak, Ukrayna'da (barış) anlaşmasını savunmak ve barışı garanti etmek için istekli olan (ülkelerden) oluşan bir koalisyon geliştirmek için ilerleyeceğiz. Her ülke katkıda bulunamayabilir ancak bu, arkamıza yaslanıp izleyeceğimiz anlamına gelmez."

İstekli olan ülkelerin bu plana "aciliyetle yoğunlaşacağını" kaydeden Starmer, "Ama kıtamızda barışı desteklemek ve gerçekleştirmek için bu çabanın güçlü ABD desteğine ihtiyacı var." dedi.

Starmer, zirve kapsamında alınan kararların uygulanmasının takibi açısından yakın tarihte liderler ile yeniden bir araya geleceklerini açıkladı.

Toplantının soru-cevap bölümünde "ABD'nin güvenilmez bir müttefik olduğunu düşünmüyorum." değerlendirmesini yapan Starmer, Trump'la yaptığı görüşmede koalisyonun ABD desteğini alacağını kaydetti.

Starmer, koalisyona İngiliz askeri göndermenin Rusya'yla savaş anlamına gelip gelmeyeceği yönündeki soruya, "Buradaki en önemli nokta bir anlaşma varsa barışı sürdürmektir. Barışı sürdürmek istiyorsanız barışı korumaya da hazır olmalısınız." yanıtını verdi.

Çatışmaların Ukrayna'dan Avrupa'ya ve İngiltere'ye sıçramasını istemediğini kaydeden Starmer, "Eğer Avrupa'da bir çatışma varsa bu bizim kıyılarımıza da vuracaktır. Son 3 yıldır Ukrayna'da yaşananların İngiltere'deki pek çok insana etkisi oldu. Faturalar yükseldi, çatışma nedeniyle ekonomimize istikrarsızlık geldi." diye konuştu.

İngiliz halkının güvenliği için Avrupa'da ve Ukrayna'da savaş istemediğini vurgulayan Starmer, "Koalisyon hakkında bugün bazı ülkeler üzerine çalıştığımız planın bir parçası olmak istediklerini söyledi. Nasıl bir katkı yapacakları konusunda açıklamaları kendilerine bırakacağım." ifadelerini kullandı.

Starmer, bazı ülkelerin katkıda bulunmak istememesini de anlayışla karşıladığını belirtirken, Avrupa dışında yer alan Kanada'nın, koalisyon konusunda önde gelen ülkelerden biri olduğunu söyledi.

Rusya'nın "düşmanları tarafından imzalanan bir anlaşmayı" kabul edip etmeyeceği yönündeki soruyu da yanıtlayan Starmer, "Anlaşmanın sonunda Rusya da dahil olacak. Ancak buna herhangi bir anlaşma olmadan Rusya'nın bize güvenlik garantileri dayatması temelinde yaklaşamayız." dedi.

Starmer, savunulabilecek bir anlaşma yapılmasının öncelik olduğunu belirterek, geçmişte Rusya'nın bazı anlaşmaları ihlal ettiğini kaydetti.Bu içerik Metin Yamaner tarafından yayına alınmıştır