Çakmaklar dışında benzer bir görevi bulunan kibritler genel olarak bir kutuda 40 çöp olacak şekilde satılmaktadır. Kibritin tutuşturulabilmesi için gerekli olan malzeme bu kutuların iki yanında yer alan bölgelerde bulunmaktadır. Bir kibrit bu kısımlara sürttürülerek yakılabilmektedir. Sürtünme yolu ile meydana gelen ısınma ve yanma reaksiyonları kibrit çöplerinin uç kısımlarının alev almasını sağlamaktadır.
Orijinal anlamı kükürt olan kibrit kelimesinin Arapça dilinden Türkçe diline geçtiği bilinmektedir. Türkçe dilinde çalma, kükürt, otlu çöp, alışkan gibi eş anlamlı kelimeler de kibrit yerine çok nadir de olsa kullanılabilmektedir. Çoğu kişiye göre kibrit çakmaktan çok daha önce icat edilmiş olan ve çakmaktan daha ilkel bir nesnedir.
Bilinenin aksine çakmak, kibritin icat edilmesinden çok daha önce icat edilmiş olan ve tarihi 16. yüzyıla uzanan bir ateş yakma aracıdır. Çakmakların tarihçesine göre ilk çakmaklar çakmak taşı ya da ateş çeliği adı verilen araç ile çalışmaktadır. Çakmak taşının üzerine sert bir metal parçası vurmak sureti ile kıvılcım çıkartılmaktadır. Çıkan bu kıvılcımlar yanıcı bir maddeye temas ettirilerek ateş yakılabilmiştir. Bu yanıcı madde çoğu zaman pamuklu bir fitil olmuştur.
Modern anlamda ilk çakmak 1832 yılında Alman bir kimyager olan Johann Wolfgang tarafından icat edilmiştir. Kibritin icadı ise çok daha sonra olmuştur. Bilinen ilk çakmak platinyum ve hidrojen gazı katalizörü olarak kullanılmıştır ve bu şekilde çalıştırılmıştır. Bu çakmak günümüzde kullanılan çakmaklardan çok farklı olduğu gibi yaygınlaşamamıştır. Yine de bu çakmak günümüz çakmaklarının gelişmesine zemin hazırlayıcı olarak kabul edilmiştir.
Kibritin icadı ise 1809 yılına dayanmaktadır. Fransız bir öğrencinin Dole’de icat ettiği bilinmektedir.
Türkiye’de ise ilk kibrit fabrikası 1897 yılında kurulmuştur. 1929 yılına kadar Türkiye kibriti Avrupa’dan ithal etmiştir. İlk kimyasal kibritler 19. yüzyılın başlarında geliştirilmiş ve 1805 yılında Fransız Kimyager olan Jean Cancel ilk kibritin mucidi olmuştur. Modern kibrit ise 1827 yılında İngiliz eczacı John Walker tarafından bulunmuştur.
Önce kibritin icat edildiği zannedilse de çakmak kibritten çok daha önce bulunmuştur ve iki nesnenin de temel amacı ateşi hızlı ve olabilecek en kolay şekilde yakmayı sağlamaktır. Yemek pişirmeden aydınlatmaya birçok farklı amaç için kullanılabilen kibrit ve çakmak birbirinden farklı özelliklere sahiptir.
Çakmak tekrar tekrar doldurularak kullanılabilmektedir. Bu özellikleri ile kibritten daha pratik olarak kabul edilmiştir ve daha çok kullanılmaktadır. Döbereiner çakmağı, 1823 yılında Walker’in kibriti ise 1827 yılında icat edilmişlerdir.
Kibrit çakmaktan daha sonra icat edilmiş olmakla birlikte çakmağın yerini doldurduğu söylenememektedir. Birçok özelliği ile kibrite göre çakmak çok daha pratik ve çok daha tercih edilebilir bir ateş yakma aracı olarak kabul edilmiştir.
Kibrit, sürtünme yolu ile tutuşan yakıt ile kaplanmış olan bir karton ya da bir çubuk parçası olarak tanımlanabilir. Buna göre kibrit ilk olarak 1826 yılında bulunmuştur ve çakmaktan daha sonraki yıllarda icat edilmiştir. Bilim insanlarının çalışmaları sonucunda hem kibritler hem de çakmaklar bugün de kullanılmaya devam edilen modern hallerine kavuşmuşlardır. Hatta bu ürünler birçok markanın logosunu da taşıyan hediyeler olarak üretilebilmektedir.
markasıdır.
Haber Gönder
