Merkeziyetsizlik, tek bir kontrol noktasına bağlı kalmadan çalışmak ve hareket etmek anlamına gelmektedir. Yönetim, teknoloji, finans gibi birçok farklı alanda kullanılabilen bu ifade gücü dağıtmayı, bireylere daha çok özgür alan sağlamayı ve sunmayı, sansürlere karşı daha dirençli yapılar meydana getirmeyi hedefleyen bir sistemdir.
Decentralized Autonomous Organization ifadesinin baş harflerinden oluşan bir kısaltma olarak DAO’nun Türkçe karşılığı Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon’dur. Bu tür merkeziyetsiz organizasyon blockchain yönetimi olarak da ifade edilir ve Türkçe dilinde blok zincir anlamına gelir. Blok zincir teknolojisi üzerine inşa edilmiş olan karar alma süreçleri ve on yönetimi üye oyları ile gerçekleştirilen merkeziyetsiz otonom organizasyon sistemi 2013 yılından bu yana uygulanabilmektedir.
İlk kez 2013 yılında kripto ekonomistleri tarafından önerilmiş olan bu sistem Erhereum’un geliştirilmesi ile birlikte uygulanabilir bir hale gelmiştir. En bilinen ilk DAO örneklerinin başında 2016 yılında kurulan ve siber saldırıya uğradıktan sonra büyük ses getiren The DAO isimli proje olmuştur. Bunun dışında Maker DAO, Aave DAO gibi başka örnekler de bulunmaktadır.
DAO’ların felsefesinin temelinde bir organizasyonu yönetebilmek için güvenli bir otoriteye ya da merkeze ihtiyaç duymamaktır. Akıllı sözleşmeler ile belirlenmiş olan kuralların uygulanması merkeziyetsiz otonom organizasyonların çalışma prensiplerini oluşturmaktadır.
Bir DAO, kurulabilmek için önce organizasyonun nasıl yönetileceğine dair olan tüm kuralların belirlenmesini bekler. Kurallar belirlendikten sonra bu kurallar blok zincire kayıt edilir. Üyeler, DAO’nun yerel tokenlerini edinir ve bu sayede organizasyona katılım sağlanır. Sahip oldukları tokenler doğrultusunda oylamalara katılım sağlanır ve böylece karar mekanizmasında rol almış olurlar. Oylama süreçleri tamamlandığı zaman alınmış olan kararlar akıllı sözleşmeler aracılığı ile otomatik olarak uygulanmaya konur. İnsan müdahalesine hiç gereksinim duyulmadan kendi kendini yönetebilen organizasyonlar da bu şekilde oluşturulmuş olur.
Blockchain ya da blok zinciri ağ sisteminin içinde yer alan bütün üyeler tarafından meydana getirilen şifreli işlemlerin kaydedildiği bir sanal defteri teknolojisidir. Farklı bloklar bir araya gelerek blok chaini oluştururlar. Şifrelenmiş tüm işlemlerin takipleri ve kontrolleri blok chain aracılığı ile sağlanır. Çeşitli avantajları bulunan DAO’lar şu avantajları sağlar:
markasıdır.
Haber Gönder
