Denetim kurumları ve kuruluşları kendi aralarında çeşitli birimlere ayrılmıştır ve sınıflandırılmış olarak hizmet vermektedir. Türkiye’deki denetim kurumları farklı açılardan sınıflandırılabilmektedir. İç denetim ve dış denetim başat iki denetim sınıflandırmasıdır. Bir başka denetim kurulu olarak yasama denetimi Türkiye Büyük Milet Meclisi tarafından yapılan denetimleri ifade etmektedir. Devlet Denetleme Kurulu ya da kısaca DDK ise, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı'na bağlı olarak hizmet vermektedir.
Devlet Denetleme Kurulu nedir?
Kısaca DDK ya da tam adı ile Devlet Denetleme Kurulu, Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı'na bağlı olarak görev yapan, yönetim işlerinin hukuka ve kanunlara uygun olarak, düzenli ve verimli bir şekilde yürütülmesi, geliştirilmesi amaçları ile kurulmuş olan bir denetim kurumudur. Devlet Denetleme Kurumu’nun üyeleri ve başkanı Cumhurbaşkanı tarafından atanmaktadır.
Devlet Denetleme Kurulu'nun görev ve yetkileri Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenmektedir. Denetçi olarak bu kurulda görev yapan kişilerin çeşitli sorumlulukları bulunmaktadır. Bu konumdaki kişiler denetim ve soruşturma grupları içinde inceleme, soruşturma, denetleme ve araştırmalar yaparlar. Çeşitli denetlemelerde görevlendirildikleri konular ve kapsamlar doğrultusunda denetçiler ilgili konular ile ilgili kurumlar ve kuruluşlar ile irtibata geçerek bilgi ve belgeler konusunda açıklamalar talep edebilirler.
Çeşitli görev ve yetkileri bulunan devlet denetleme kurumu devletin resmi denetleme mekanizması olarak görev yapmaktadır. DDK’nın yetkileri şunlardır:
- Kapsamı dahilindeki kurum ve birimlerin tüm kademe ve rütbede olan görevlileri ile direkt olarak yazışmaya, göbekli gördüğü fiziki ya da elektronik ortamda er alan her türlü gizli ya da açık bilgiye ulaşmaya, kurum ve kuruluşlardan temsilci istemeye yetkisi bulunur.
- Kurul, kendine ulaştırılan konulardan gerekli gördüklerin ilgili ve yetkili mercilere yönlendirir. Bu durumda ilgili ve yetkili merciler yapılan işlemler hakkında kurulu hızlı bir şekilde bilgilendirilir ve gerekli olan belgeler kurula gönderilir.
- Denetleme etkinliğine faydalı olma hedefi ile tüm kurum ve kuruluşların her kademe ve rütbesinde yer alan personeli kurul tarafından görevlendirilebilir.
- Gizli olarak tutulan ya da açık olan her türden bilgi ve belge kamu kurumları ile bankalar da dahil olmak üzere tüm tüzel ve özel kişilerden istenebilir.
Devlet Denetleme Kurulu görevleri nelerdir?
Türkiye’de Cumhurbaşkanı'na bağlı olarak ve Cumhurbaşkanı emri ile çalışan Devlet Denetleme Kurulu'nun görevleri çeşitlilik göstermektedir. Bazı DDK görevleri şu şekilde sıralanabilir:
- İdarenin hukuka ve kanunlara uygun olup olmadığını, tüm yasaların ve kanunların düzenli bir şeklide yürütülüp yürütülmediğini denetler.
- Kamu kurumlarının ve kuruluşların teftişini ve denetimini gerçekleştiren birimler arasında koordinasyon ve uyum etkinliklerini yürütür.
- Sözleşmelerdeki ve anlaşmalardaki esaslar çerçevesinde verimlilik, saydamlık, etkinlik ve iyi yönetim alanlarında çalışmalar yapar.
- Cumhurbaşkanı tarafından verilmiş olan çeşitli diğer işleri yapar.
- Mevzuata göre Devlet Denetleme Kurulu’na atanmış olan tüm görevleri yerine getirir.
- Uluslararası kurumlar ve kuruluşlar nezdinde görev alanı ile ilgili olarak katkı sağlamak ve çalışmalarda bulunmak, yapılan tüm katkıları ve çalışmaları izlemek; takip etmek ve gerek gördüğü takdirde koordine etmekten sorumludur.
- Kamu kurumu niteliğinde olan tüm meslek kuruluşlarında her seviyedeki işçi ve işveren meslek kurumlarında kamuya yararlı olan derneklerle vakıflarda her türden idari soruşturma, araştırma ve inceleme ile denetlemeleri gerçekleştirmek görevini üstlenir.