Gana Cumhuriyeti, günümüzde sahip olduğu topraklarda kurulmuştur ve bu topraklar en eski krallıklara ev sahipliği yapmıştır. Güneyde Bonoman Krallığı ile kuzeyde Dagbon Krallığı'nın ilk kez on birinci yüzyılda tarih sahnesine çıktığı bilinmektedir. Geçen yüzyıllar içinde farklı Akan Krallıkları ve Aşanti İmparatorluğu da bu ülkenin güney kısımlarında yaşam sürmüştür. Portekiz İmparatorluğu 15. yüzyıldan itibaren başka imparatorluklar ile birlikte bölgedeki ticari haklar için mücadele vermiştir. 1 asırdan daha fazla devam eden bu sürecin ardından sömürgecilik karşıtı direnişler sonucunda bugünkü Gana sınırları oluşmuştur.
Gana'da Altın Sahili, Britanya Togoland, Aşanti ve Kuzey Bölgeleri olmak üzere dört farklı İngiliz sömürge toprağı kapsanmıştır. Bu bölgeler birleştirilmiş ve Milletler Topluluğu oluşturulmuştur. Bağımsız bir yönetim olarak resmen tanınan bu topluluk sayesinde Gana 1957 yılının mart ayında bağımsızlığını Sahra Altı Afrika’da kazanmış olan ilk ülke olarak tarihe geçmiştir. Sömürgecilik karşıtı verilen mücadelelerde ve Pan Afrikanizm hareketinde önemli rol oynayan kişi ülkenin ilk devlet başkanıdır.
Çok etnikli bir yapıya sahip olan Gana Cumhuriyeti çeşitli din ve dil gruplarına ev sahipliği yapmıştır ve bugün de yapmaya devam etmektedir. Gana’da en büyük etnik grubun sahibi Akanlar topluluğudur ancak nüfusun bütünü içinde farklı başka topluluklar da yaşam sürmektedir. Halkın büyük çoğunluğu Hristiyanlardan oluşmaktadır. Geri kalan nüfusta ise Müslümanlar, farklı geleneksel inanışlara sahip olanlar ya da hiçbir dine mensup olmayan kişiler yer almaktadır.
Başkanlık sistemi ile yönetilen Gana Cumhuriyeti'nde yönetim şekli anayasal ve üniter bir demokrasidir. Devletin başkanı aynı zamanda hükumetin de başkanlığını üstlenmektedir.2012 yılında Afrika Yönetim Endeksi’nde kıtadaki en istikrarlı 7. ülke olarak belirlenmiştir. Kırılgan Devletler Endeksi’nde ise Gana 5. ülke olmuştur. 1993 yılından itibaren Afrika'da yer alan en istikrarlı ve en özgür 5. ülke olarak belirlenen Gana sağlık, ekonomi, insani gelişim gibi farklı alanlarda ciddi ilerlemeler yaşamıştır.
Gana isminin ülkeye verilme nedeninin Batı Afrika’da tarihçiler tarafından kanıtlanabilen ilk imparatorluğun Gana İmparatorluğu olmasına bir atıf olduğu bilinmektedir. Dokuzuncu yüzyılda ilk Arap tüccarların yazışmalarında o dönemde sadece Kuzey Afrikalı tüccarların bu ismi kullanıldığı da tespit edilmiştir.
Bugünkü Gana topraklarında yüzlerce yıl önce insanların yaşam sürdüğü bilinmektedir. İklimi ve konumu nedeni ile burada yaşayan insanların geçmişte hayvancılık ve tarım için elverişli şartlar bulduğu da kabul edilmektedir. Sagona kültürüne ait olan toplulukların hüküm sürdüğü belirlenen bu gruplar yazılı kaynaklara göre 25.000 yıl kadar önce başlayıp uzun süren kuraklık nedeniyle tarım etkinliklerini sona erdirmek zorunda kalmıştır.
Bağımsızlığını 1957 yılında ilan eden Gana, bağımsızlık bildirisini ilan etmeden önceki süreçte İkinci Dünya Savaşı sonucunda Birleşik Krallık’a verilen Togoland’ın batı kısmında yapılan referandumda halkın çoğunluğu yeni oluşturulacak ülke ile birleşmeyi kabul etmiştir.
Genel olarak Gana’nın alçak bir coğrafyası bulunmaktadır. Bazı bölgelerde yükseltiler 900 metre yüksekliğe çıkabilmektedir. Toprakların yaklaşık olarak yarısı 150 metrenin altında yükseltide bulunmaktadır. Toplamda 2094 kilometrelik bir sınırı olan Gana’nın 549 kilometresi Burkina Faso, 668 kilometresi Fildişi Sahilleri, 877 kilometresi Togo ve 539 kilometresi sahil şeridinden oluşmaktadır.
Yağmur ormanları bölgesi, sahil şeridi bölgesi ve savan bölgesi olmak üzere 3 ayrı bölgeye ayrılmış olan Gana, yüzey yapısı açısından beş doğal alana sahiptir. Alçak ovalar, Akwapim Togo Sıradağı, Aschanti yüksek arazileri, Volta Havzası ve yüksek ovalardan oluşan bu doğal alan dışında ülkede sahil kesiminde geniş kumsallar da yer almaktadır.
Demonimi Ganalılardan oluşan ülkede Demokratik Başkanlık sistemi kabul edilmiştir. Ülkede tanınan resmi diller İngilizce ve Akan dilidir. Yüzölçümü yaklaşık olarak 238.533 kilometrekare olan Gana nüfusu yaklaşık olarak 32,8 milyon civarında olan bir ülkedir.
Atlas Okyanusu’nun bir parçası olan Gana ülkesinin başkenti Akra şehridir. Akra, ülkenin hem başkenti hem de en büyük şehridir. 5 milyon civarı bir nüfusa sahip olan Akra şehri, Büyük Akra Bölgesi’nin idari ve ekonomik merkezi olarak kabul edilmektedir.
markasıdır.
Haber Gönder
