Amerika’da Karayip Denizi’nde yer alan bir ada ülkesi olan Haiti Cumhuriyeti ya da kısa adı ile Haiti, Hispanio adası’nı Dominik Cumhuriyeti ile paylaşmaktadır. Küba’nın doğusunda bulunan bu adanın batı kısmında Haiti yer alır. Ayrıca Jamaika ile Küba’nın doğusunda Bahamalar’ın ise güney kısmında bulunmaktadır. Nüfusu 11 milyon olan ada ülke Karayipler Adası’nda yer alan en kalabalık nüfusa sahip olan ada ülkedir.
Ada ülkedeki yerleşik halk Tainolardır. Buraya ilk Avrupalılar 1492 yılının Aralık ayında ünlü kaşif Kristof Kolomb’un ilk seyahati esnasında gelmişlerdir. Kolomb, Amerika’daki ilk Avrupalı yerleşimini bugün Haiti Cumhuriyeti’nin kuzeydoğu kıyısında yer alan La Navidad’da kurmuştur. Ada, on yedinci yüzyılın ilk dönemine dek İspanyol İmparatorluğu'nun bir parçası olmuştur.
Sonraki süreçte yaşanan mücadeleler ve çatışmalar adanın batı tarafının Fransa’ya verilmesine neden olmuştur. Bu bölge ise Fransızlar tarafından Saint Domingo olarak isimlendirilmiştir. Sömürgeci Fransızlar Afrika’dan getirtilen köleleri çalıştırdıkları şeker kamışı tarlalarını burada kurmuşlardır ve bu durum da koloniyi dünyadaki en zengin kolonilerden biri haline getirmiştir.
Afrikalı köleler, çeşitli insan topluluklarının ve Fransız ordusu generalinin de desteği ile Fransız Devrimi sırasında Haiti Devrimi’ni başlatmışlardır. Devrim başarı ile sonuçlanmıştır ve ülke Karayipler’de ve Latin Amerika’da bağımsızlığını resmen ilan etmiştir. Haiti Cumhuriyeti bu sayede Amerika kıtasında yer alan ikinci cumhuriyet ve Amerika’da köleliği kaldıran ilk ülke olmuştur ve ayrıca köle isyanı sonrasında kurulan tek ülke olarak tarihe geçmiştir.
Çeşitli dönemlerden geçen ada ülkede 2004 yılında Birleşmiş Milletler'in müdahale etmek durumunda kaldığı bir darbe yaşamış, birçok kişinin hayatına mal olan kolera salgını ve yıkıcı nitelikte depremler görmüştür. Ekonomik durumu git gide kötüleşen ülkede protestolar ve isyanlar artmış ve ada ülkede politik ve sosyoekonomik krizler yaşanmıştır.
Daha önce Kolomb’un deyişiyle Hispaniola Adası olan Haiti ada ülkesinin yerli halkı bir Aravak halkı olan Tainolardan oluşmaktadır. Ada ülke o dönem Avrupa’dan gelip yeni dünyayı fethedenler adı verilen topluluğun üstlerinden bir haline gelmiştir. O dönemde yaşamış olan İspanyol Katolik rahipten kalan yazılı kaynaklar ada ülke hakkında birçok bilgi vermektedir.
Ada ülke geçici bir hükumet altında üniter yarı başkanlık cumhuriyeti ile yönetilmektedir. Fransızca ve Haiti Kreolü’nün resmi dil olarak kabul edildiği ülkede nüfus ağırlıklı olarak Haitililerden oluşmaktadır. Bağımsızlığını birkaç kez ilan etmek durumunda kalan ve çeşitli dönemlerden geçen ada ülkenin mevcut anayasası 29 mart 1987 yılında çıkartılmıştır. 27.750 kilometrekare yüzölçümü bulunan Haiti Cumhuriyeti 2023 sayım sonuçlarına göre 11.470.261 civarı bir nüfusa sahiptir.
On yedinci ve on sekizinci yüzyıllarda ada ülkenin bugünkü durumunun üçte birlik batı tarafı Fransız korsanlarının idaresine geçmiştir. Fransızlar bu bölgeyi İngiliz ve İspanyol gemilerine müdahale edebilmek amacı ile kullanmışlardır. Daha sonraki süreçte Saint Dominque ismini verdikleri adanın bu tarafında kahve ve şeker üretimini başlatmışlardır. Bu üretimlerde çalıştırmak için getirtilen Afrikalı kölelerin sayısının 790 bin civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Resmi para birimi Gourde olan Haiti Cumhuriyeti ada ülkesinin başkenti Port-au-Prince’dir. Bu şehir aynı zamanda ada ülkenin en büyük şehri olma özeliğine de sahiptir. Port-au-Prince şehri, merkezinden uzaklaşarak yamaçlara doğru ilerlendikçe gecekondu şehri görüntüsü vermektedir. Gonave Körfezi’nde yer alan şehrin üzerinde yer aldığı körfez doğal bir liman görevi görmektedir. Taino medeniyetlerinden günümüze ekonomik faaliyetlerin sürdürüldüğü bilinen şehir ilk kez 1749 yılında Fransız sömürge yönetimi tarafından kurulmuştur.
Bir amfi tiyatro görüntüsünü andıran başkent şehrin yukarı kısımlarındaki yamaçlarda gecekondu mahalleleri her geçen gün artmakta ve büyümektedir. Bu yüzden de nüfus sayımlarında zorluk yaşandığı bilinmektedir. Son açıklamalara göre böğle nüfusunun yaklaşık olarak 3 milyon civarında olduğu kabul edilmektedir. Çete olaylarının çok fazla yaşandığı şehirde suç oranının oldukça fazla olduğu bilinmektedir.
markasıdır.
Haber Gönder
