Tsunami, dünya genelinde meydana gelebilen, denizlerin ya da okyanusların dip kısımlarında olan deprem, volkan patlamaları, bu durumlara bağlı olarak yaşanan çökmeler, zemin kaymaları gibi tektonik olarak sınıflandırılan olayların sonucunda denizlere geçen enerjiler nedeni ile oluşur. Uzun salınımlı olan dev deniz dalgaları tsunami olarak isimlendirilmiştir.
Dünya genelinde birçok ülkede meydana gelebileceği gibi, tsunami Türkiye ve çevresindeki denizlerde de oluşabilmektedir. Bu denizlerde yapılan bilimsel araştırmalar ve çalışmalar son 3 bin yıl içinde kayıtlara geçmiş olan 90 civarı tsunami olduğunu tespit etmiştir. Bu durumların çoğunluğu en çok Marmara Denizi'nde, Akdeniz’de gerçekleşmiştir.
Türkiye ve çevresinde meydana gelen tsunami olayları Marmara Denizi’nde İstanbul ve çevresi ile İzmit’i, Ege Denizi’nde İzmir’i, Akdeniz’de ise Fethiye ve İskenderun’u etkilemiştir. Tsunami daha çok Asya ülkelerinde yaşandığı bilinen bir doğal afet olsa da Türkiye için de risk bulunmaktadır.
Tsunami olayı, Asya ülkelerinde meydana geldiği gibi, onlarca metreden meydana gelen dalgaların oluşma olasılığı şeklinde gerçekleşmese de bir tür doğal afet olarak Türkiye’de de gerçekleşebilecek bir olaydır.
Türkiye üç büyük fay hattının yer aldığı, dünya genelinde deprem riski taşıyan ülkeler arasında bulunmaktadır. Bazı uzmanlar ve yetkililer beklenen ve yaklaştığı belirtilen Büyük Marmara Depremi’nin yaşanmasının ardından da tsunami oluşabileceğinden bahsetmektedirler. Bu yüzden bu konuda bilinçlenmenin önemini vurgulayan bu görüşteki uzmanlar bugüne dek Asya ülkeleri kadar büyük bir tsuaminin Türkiye’de yaşanmadığını belirtmişlerdir.
Yaklaşık olarak ortalama boylardaki bir yetişkin insanın diz seviyesine denk gelen 50 cm kadar yüksekliği bulunan hızlı bir dalganın bir insanı devirebilecek ve sürükleyebilecek güçte ve şiddette olacağı bilinmektedir. Anadolu ve çevre coğrafyasının daha önce deneyimlemediği bir durum olmadığı belirtilen tsunami Türkiye için de risk oluşturmaktadır.
Uzmanların yaptıkları açıklamalara göre yapılan araştırmalar sonucunda yaklaşık olarak 8 büyüklüğünde bir depremin 6 metre olarak hesaplanabileceği bir tsunami dalgası oluşturduğu bilinmektedir. Bu durumun 1509 yılında İstanbul’da yaşanmış olan depremde kanıtlandığı bilinmektedir.
Türkiye’de yaşanabilecek olan en şiddetli tsunaminin beklenmekte olan Büyük Marmara depremi sonrasındaki süreçte yaşanacağını görüşünde olan bazı uzmanlar özellikle Marmara Denizi’nde yer alan 3 derin çukurun etrafında bulunan kalın ve genç alüvyon sediman tabakanın bir deprem sonucunda hareket etmesi ile deniz dibi heyelanlarının etkisi ile tsunami olabileceğini ifade etmektedir.
Meydana gelen depremlerin ardından uzmanlar tarafından yapılan açıklamalara göre tsunamiye dayanıklı İstanbul hedefi ile çeşitli çalışmalar başlatılmıştır. Gerçekleştirilen çalışmalar doğrultusunda 7 ya da daha büyük bir depremin ardından tsunami gerçekleşebileceği, bu tsunaminin de ciddi hasarlara neden olabileceği bilenmektedir.
Bazı uzmanlar olası deprem senaryolarına göre tsunamilerin de meydana gelebileceğini ve Marmara bölgesinde yalnızca depremden kaynaklı olarak gerçekleşebileceği tahmin edilen tsunami dalgalarının yüksekliklerinin 2 metreyi aşmayacağını ifade etmişlerdir.
Tarihte yaşanan doğal felaketlere, depremlere ve depremlerden kaynaklı olarak yaşanan tsunamilere dayanarak yapılan çalışmalara göre Marmara bölgesinde depremlerin tetiklediği denizaltı heyelanlarının da daha büyük yerel tsunamilere sebebiyet verebileceği söylenmektedir.
Yaşanabilecek deprem kaynaklı tsunamilerin İstanbul’da birçok ilçeyi etkileyebileceği bilinmektedir. Buna göre etkilenecek olan ilçelerin başında Maltepe, Bakırköy, Tuzla, Fatih, Kadıköy semtleri gelmektedir.
markasıdır.
Haber Gönder
