Kahve yüzyıllardır dünyanın birçok yerinde lezzeti ve uyarıcı etkisiyle sevilen bir içecek olarak öne çıkmaktadır. Sabahları ayılmamızı sağlayan aromatik kokusu, sosyal buluşmalara eşlik etmesi sayesinde günlük yaşam içerisinde özel bir yere sahiptir. Kahveyle ilgili en çok bilinen detay ise uyku kaçırıp uyanıklık hissi vermesidir. Hatta birçok insan sınavlara hazırlanırken ya da bir proje yetiştirmeye çalışırken özellikle kahve tüketirler. Bu noktada kahvenin neden uykuyu kaçırdığı ise merak konusudur.
Kahve dünyada en çok tüketilen içeceklerden biri olmasının yanı sıra uyku düzeninde belirgin etkileri olan bir içecektir. Bilhassa birbirinden farklı kahve türlerinin içerdikleri kafein miktarı bu etkiyi artıran faktörlerden biridir. Kafein oranı kahvenin türüne, hazırlanış biçimine, kullanılan çekirdeğin cinsine ve kavrulma derecesine göre değişiklik gösterir. Örneğin bir fincan espresso ile bir fincan filtre kahvenin kafein miktarı arasında ciddi farklılıklar bulunur.
Kafeinsiz kahve türleri ise isminin aksine tamamen kafeinsiz değildir. İçeriklerinde bulunan düşük miktarda kafein ve bazı uyarıcı maddeler yine de uyanıklık sağlayabilir. Bu noktada kişilerin uykusunu kaçıran şey kahvenin kendisi değildir. Uykuyu kaçıran esas etken kahvede bulunan kafeindir. Bu nedenle kahveyle beraber kafein içeren çay, enerji içecekleri, çikolata ve bazı gazlı içecekler de uykuyu kaçıran etkilere sahiptir.
Kafeinin uyku düzeni üzerindeki etkisi oldukça merak edilen konulardan biridir. Kahve ve uyku arasındaki ilişkiyi anlamak için beynimizdeki adenozin reseptörleri ile olan etkileşimi bilmek gerekir. Adenozin gün içerisinde beyinde biriken ve uykuyu teşvik eden doğal bir nörotransmitterdir. Beyinde adenozin seviyeleri yükseldikçe uykulu hissetmeye başlarız. Kafein ise bu reseptörlere bağlanarak adenozinin etkisini engeller. Sonuç olarak beyine “henüz yorgun değilim” sinyali gider. Bu sayede uyanıklık hali devam eder.
Kafein adenozini bloke etmekle beraber noradrenalin, dopamin ve serotonin gibi nörotransmitterlerin salınımını artırır. Bunların etkisi şu şekilde açıklanabilir:
Vücutta meydana gelen kimyasal değişimler kısa süreli olarak bilişsel performansı artırır. Olumlu etkileri arasında hafıza, konsantrasyon ve problem çözme becerilerini iyileştirmesi görülür.
Kafeinin en bilinen etkilerinden biri ise uyarılma seviyesini yükseltmesidir. Bu durum zihinsel ve fiziksel performansa yansımaktadır. Araştırmalara göre kafeinin reaksiyon süresini kısaltabileceğini ve koordinasyonu iyileştirebileceği bilinmektedir. Bu nedenle bazı sporcular, antrenman öncesinde kafein almayı tercih ettiği bilinmektedir.
Kahve içtikten sonra yaşanan uykusuzluğun süresi kişiden kişiye değişebilir. Bazı insanlar akşam saatlerinde kahve içtiklerinde uykuya dalmakta zorlanır ya da uyandıklarında tekrar uykuya dalamazlar. Bazıları ise gece boyunca daha kısa süre uyuyup sabah yorgun uyanır.
Bilimsel araştırmalar yatmadan kısa süre önce alınan kafeinin bilhassa derin uyku evresini olumsuz etkilediğini ortaya koymaktadır. Bu noktada kahve tüketiminde dikkat edilmesi gerekenlerden de bahsedilmelidir:
markasıdır.
Haber Gönder
