Günümüzde kuru buz yani katı karbondioksit, özellikle gıda sektöründe oldukça yaygın bir şekilde kullanılır. Kuru buz kullanımı en çok dondurma, deniz ürünleri, et ve süt ürünleri gibi hızlı bozulma riski taşıyan gıdalarda tercih edilir. Bununla beraber sahne efektlerinde de sıkça kullanılır. Kuru buzun yüksek etki sağlamasının en önemli nedeni çok düşük sıcaklığa sahip olmasıdır. Kuru buz yaklaşık -78,5°C’lik sabit bir sıcaklık sağlar. Bu sayede mikroorganizmaların yaşaması için uygun ortamı ortadan kaldırır. Kuru buz hakkında merak edilen detaylardan biri suya atıldığında duman çıkarmasıdır.
Kuru buz karbondioksitin katı hali olarak bilinir. Karbondioksitin bu haline ulaşabilmek için yaklaşık -78,5 °C’ye kadar soğutulması gerekir.
Normal şartlarda karbondioksit gaz halinde bulunur. Ortam sıcaklığında doğrudan sıvı hale geçmeden katı halden gaz haline geçen özel bir süreçle süblimleşir. Kuru buz oda sıcaklığında bırakıldığında erimemesiyle bilinir. Eriyormuş gibi görünse de bu aslında buharlaşma gibi değildir. Süblimleşerek doğrudan gaz haline dönüşür.
Kuru buzun yüzeyi çok soğuk bir halde olduğu için asla eldivensiz dokunulmamalıdır. Günlük kullanımlarda doğru şekilde saklandığında ve kullanıldığında kuru buz doğası gereği tehlikeli değildir. Fakat yine de kuru buz kullanılırken çok dikkatli olunmalıdır.
Kuru buzun suya atıldığında duman oluşturması sıklıkla merak edilen konulardan biridir. Gözle görülür şekilde ortaya çıkan bu dumanın sebebi ise suya atıldığında süblimleşme sürecinin hızlanmasıdır. Su özellikle sıcak su, kuru buzun katı yüzeyini sarar ve karbondioksitin gaz haline dönüşme sürecini hızlandırır. Bu süreçte kuru buzun katı yüzeyinde çok sayıda bulunan küçük karbondioksit kabarcığı su içerisinde yükselir. Bununla beraber suyun ısısı kuru buzun yüzeyinde ani ve güçlü bir soğutma etkisi yaratır.
Suya atıldığında ortaya çıkan gaz çevredeki havadan çok daha soğuk olduğu için havadaki nem hızlı bir şekilde yoğunlaşır. Dolayısıyla havada bulunan görünmez su buharı kuru buzun etrafında küçük su damlacıklarına dönüşür. Bu su damlacıkları aslında bir sis ya da buğu tabakası meydana getirir. Ortaya çıkan bu duman ise aslında yoğunlaşmış su taneciklerinden oluşur. Kuru buz gaz haline geçerken soğuk gazla beraber yükselir.
Kuru buz suya atıldığında oluşan duman sadece kuru buzun süblimleşmesinden ortaya çıkan gazla sınırlı kalmaz. Suyun sıcaklığı ve gazın çıkış hızı sisin daha yoğun ve hızlı oluşmasını sağlar. Bununla beraber çıkan duman yere doğru çökme eğilimindedir. Zira karbondioksit gazı havadan daha ağırdır. Bu durumda oluşan sis tabakası da yoğun olduğu için havada asılı kalmak yerine alçaktan yayılmaya devam eder.
Bu etki nedeniyle kuru buz sahne efektlerinde, tiyatrolarda, konserlerde ve çeşitli özel gösterilerde yoğun sis efekti yaratmak için sıklıkla kullanılır. Kuru buzun su ile birleşmesi sayesinde ortaya çıkan bu görüntü doğal bir kimyasal sürecin sonucudur.
Fakat duman oluşumu esnasında ortamdaki karbondioksit seviyesi yükseldiği için kapalı ve havalandırması kötü yerlerde kullanılmamalıdır. Uzun süre kuru buz kullanımı solunum sorunlarına yol açabilir. Bu yüzden kuru buzun suya atıldığında oluşturduğu dumandan korunmak önemlidir. Bunun için kullanılan alanların mutlaka iyi havalandırılması gerekir.
markasıdır.
Haber Gönder
