Kol saatleri 4 farklı türe sahiptir. Analog olarak üretilen ilk saatlerin ardından teknolojinin gelişmesi ile kol saatleri de birçok farklı türe kavuşmuştur. Dijital saatler, analog dijital saatler ve dokunmatik saatler yalnızca saati göstermekle kalmaz, aynı zamanda başka işlevlere de sahip olabilmektedirler. Dijital saatler zamanı sayısal elektron olarak gösterirken, analog saatler tarih ve saati numaralar ile ve dakika kolu ile göstermektedir.
Halk arasındaki günlük konuşma dilinde genel olarak sadece kol saati olarak anılsa da kola takılabilen saatler de kendi özelliklerine göre farklı türlere sahiptirler. Saatler farklı tipte üretilen mekanizmalar ile çalışmaktadırlar.
Saat mekanizmasının hareketinin bir pil aracılığı ile ve o pilin vermiş olduğu enerji ile sağlandığı saatler kuvars ya da quartz saat olarak adlandırılmaktadır. Pilin üretebildiği enerji, mekanizmada yer alan çarkları harekete geçirir ve bu hareket quartz adı verilen kristal aracılığı ile sağlanır.
Quartz adı verilen kristallerin tarihte ilk kez 1927 yılında kullanıldığı bilinmektedir. Bu kristalin sahip olduğu yapısal özellikleri sayesinde hassas bir şekilde ölçüm yapabilmesi ve doğada kolay olarak bulunabilmesi sebebiyle düşük maliyetler içermesi gibi durumlar quartz saatlerin giderek daha da yaygınlaşmasına neden olmuştur.
Türkçe’de blinen adı ile kuvars ya da quartz, doğada çok sık bulunan bir kristaldir. Kimya alanındaki adı silikon dioksittir. Bu kristal pizoelektrik bir kristaldir. Bu da basınç altında elektrik üretebildiği anlamına gelir. Bir quartz kristali sıkıldığı zaman küçük çapta bir elektrik üretebilmektedir.
Kol saatlerinde görülen quartz anlamı o saatin quartz kristali taşıyor olmasıdır. Genel olarak pilli saat olarak da bilinir ve böyle isimlendirilir. Quartz saatler pil yardımı ile çalışır. Otomatik olarak adlandırılan saatlerden farklı olarak quartz kristali ile çalışan bir saat türüdür. Bu iki saat türü arasında belirgin farklar vardır. Bu farklardan bazıları şunlardır:
Bir saatte quartz yazması o saatin quartz kristali ile çalıştığı anlamına gelir. Bu tür saatlerin pil ömrü 2 ya da 4 yıl arasında değişebilmektedir. Ayrıca sapma oranları daha düşüktür ve hassas frekansları bulunan sinyaller oluştururlar. Pilleri çalıştığı ve bitmediği sürece saatin de çalışmasını sağlarlar. Quartz saat mekanizmaları elektronik devre içermektedir. Bu yüzden ve kristalin aşırı hassas olması nedeni ile bu mekanizmaların kullanıldığı saatlerin kullanım ömürleri de daha uzun olur.
Quartz saatler 7 yıl kadar bir ömre sahiptir ve bu süreden sonra durmaya ya da zaman zaman geri kalmaya başlar. Bir quartz saati oluşturan parçalar şunlardır:
Elektrik adımlı motor