Abdest alırken bazı noktalara dikkat etmek gerekir. Abdestte yerine getirilmesi farz olan davranışlar ve isteğe bağlı olarak okunabilecek dualar vardır. Bütün bu yönleriyle abdest, bilinçli bir şekilde uygulanması gereken bir ibadet hazırlığıdır. Pek çok kişi, abdestin nasıl alındığını, hangi adımların zorunlu olduğunu ve bu süreçte hangi duaların okunduğunu merak eder. Tüm bu detaylar hem ibadetin geçerliliği hem de iç huzur için önem taşımaktadır.
Her dinde ibadet etmenin farklı yolları ve aşamaları vardır. İslam dininde de ibadetlerin ilk aşaması abdesttir. Abdest, dinimizde hem fiziksel hem de manevi temizlik amacıyla yerine getirilen, ibadete hazırlık aşamasıdır. Abdest, Arapça “vudû” olarak bilinir. Belirli uzuvların usulüne uygun olarak yıkanması ya da mesh edilmesiyle yapılan bir arınmadır.
Abdest, yalnızca temizliği değil aynı zamanda kişinin ibadete ruhen de hazırlanmasını ifade eder. Bu yönleriyle abdest, İslamiyet’te namaz gibi ibadetlerden önce zorunlu kılınmıştır.
İslam dininde abdest almak fiziksel kirlerden arınmanın yanı sıra Allah’a yönelmeden önce bir nevi içsel bir arınma sağlamak amacıyla yapılır. Bu uygulama Müslümanların günlük hayattaki bazı ibadetleri için ön şarttır. Namaz kılmak, Kur'an okumak gibi ibadetler abdestsiz yapılmaz. Ayrıca Peygamber Efendimiz, hadislerinde abdestin önemini vurgulayarak abdest almanın günahlara kefaret olduğunu da belirtmiştir.
Abdest almanın dinimizde belli bir sırası ve kuralları vardır. Fiziksel ve manevi temizlik amacı taşıyan abdest belirli uzuvların yıkanması ve mesh edilmesiyle yapılır. Abdestin nasıl alınacağı detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Abdest alınırken uyulması gereken aşamalar dini kaynaklara dayalıdır.
Abdest almanın ilk aşaması niyet etmektir. Niyet, kalpten Allah rızası için abdest almayı dilemek anlamındadır. “Niyet ettim Allah rızası için abdest almaya” denip Besmele çekilerek abdest almaya başlanmalıdır. Bu niyetle beraber abdestin manevi boyutu da başlar. Eller bileklere kadar 3'er kez yıkanarak abdestin fiziksel aşamasına geçilir. Eller yıkandıktan sonra ağız 3 kez suyla çalkalanmalıdır. Ardından buruna da 3 kez su çekilip temizlenir. Bu aşamalar hem hijyenik temizlik hem de sünnet olan uygulamalardır.
Sonrasında yüz tamamen 3 defa yıkanır. Sağ kol dirseğe kadar 3 kez yıkanarak aynı işlem sol kol için de tekrar edilir. Kolların dirseklere kadar yıkanması farzdır. Ardından eller ıslatılarak başa mesh yapılır. Bu işlem sırasında başın dörtte biri hafifçe ıslak elle sıvazlanır. Kulaklar da aynı ıslaklıkla temizlenir. Başın mesh edilmesi ve kulakların silinmesi sünnettir. Son adım olarak ayaklar yıkanmalıdır. Sağ ve sol ayaklar topuklarla birlikte 3'er kez yıkanır. Tüm bu adımlar dikkatle yapılmalı ve her uzuv tamamen ıslanmalıdır.
Abdestin geçerli olması için bu sıralamaya ve farzlara dikkat edilmesi gerekir. Dikkatli bir şekilde, huşuyla alınan abdest kişiyi ruhen de ibadetlere hazırlar. Abdest sırasında yapılan her hareketin bir anlamı ve fazileti olduğuna inanılır. Abdest bu yönüyle günlük yaşamda Müslümanlar için manevi bir tazelenmedir.
Abdest alırken farz ve sünnetler vardır. Farzlar yerine getirilmesi zorunlu temel şartlardır. İslam fıkhına göre abdestin 4 farzı vardır. Bu 4 şart, abdestin geçerli olması için mutlaka yapılması gereken temel uygulamalardır. Bu farzların yerine getirilmediği abdest dinen geçerli sayılmaz.
Abdestin farzları arasındaki ilk farz, yüzün yıkanmasıdır. Yüz sınırları; saç bitiminden çenenin altına, iki kulak arası genişliğine kadar olan bölgeyi kapsar. Bu alanın tamamı en az 1 kere yıkanmalıdır. İkinci farz kolların dirseklerle birlikte yıkanmasıdır. Sağ ve sol kol ayrı ayrı, dirsek dahil olacak şekilde en az 1 kere yıkanmalıdır.
Abdestin üçüncü farzı başın mesh edilmesidir. Mesh, başın dörtte birini ıslak elle hafifçe sıvazlamak anlamına gelir. Bu işlemde el ıslatılarak baş, işaret, orta ve yüzük parmağıyla baş mesh edilebilir. Dördüncü ve son farz ise ayakların topuklarla birlikte yıkanmasıdır. Her iki ayağın topuk da dahil olmak üzere en az 1 kere yıkanırken suyun her bölgeye ulaştığın emin olunmalıdır.
4 farz dışında kalan uygulamalar sünnettir. Yapılması sevaptır ancak yapmamak abdesti bozmaz. Bununla birlikte farzlardan biri eksik kalırsa abdest geçersiz olur. Abdest alınırken bu 4 temel şart yerine getirilmelidir.
Abdest duaları, abdest alırken okunabilecek dualardır. Abdest ibadetini daha bilinçli ve manevi olarak gerçekleştirmeye yardımcı olur. Kur'an-ı Kerim'de abdest sırasında okunması gereken belirli dualar yoktur. Ancak Peygamber Efendimizin hadislerinde geçen ve İslam alimlerinin tavsiye ettikleri bazı dua ve zikirler vardır. Bunlar abdestin her aşamasında Allah’ı anmayı ve manevi bir yakınlık kurmak için okunabilir.
Abdest alırken ilk olarak “Bismillahirrahmanirrahim” denerek Besmele çekilir. Bu, niyetin pekişmesini sağlayarak yapılan eylemi ibadet haline getirir. Peygamber efendimiz “Besmele çekmeden abdest alanın abdesti eksiktir” buyurmuştur. Bu sebepten abdeste başlarken Besmele çekmeyi unutmamak gerekir.
Abdestte her uzuv yıkanırken bazı dualar okunabilir. Örneğin ağız çalkalanırken, "Allah’ım, dilimi kötülüklerden uzak tut", burun temizlenirken, “Allah’ım, cehennem kokusundan beni uzak tut" demek, yüz yıkanırken ""Allah’ım, yüzümü nurlandır, mahşer günü yüzü nurlanan kullarından eyle" şeklinde dualar okumak mümkündür. Bu dualar sabit olmamakla birlikte genel anlamda kişinin Allah’a yönelik isteğini dile getirdiği cümlelerdir.
Abdest tamamlandıktan sonra ise en yaygın şekilde okunan dua şudur:
“Eşhedü en lâ ilâhe illallâhü vahdehû lâ şerîke leh, ve eşhedü enne Muhammeden abdühû ve rasûlüh. Allahümme’c alnî mine’t-tevvâbîn, ve’c alnî mine’l-mütetahhirîn."
Bu dua, “Allah’tan başka ilah olmadığına, Muhammed’in O’nun kulu ve elçisi olduğuna şahitlik ederim. Allah’ım, beni çok tövbe edenlerden ve çok temizlenenlerden eyle.” anlamına gelir.
Abdest sonrası 2 rekat namaz kılmak ve bu sırada Allah’tan af ve mağfiret dilemek de Peygamber Efendimizin sünneti olarak kabul edilir. Bu şekilde abdest hem bedensel hem ruhsal olarak bir arınma süreci haline gelir.
markasıdır.
Haber Gönder
