Akciğer sönmesi (pnömotoraks) hakkında bilinmeyenler

PNÖMOTORAKS NASIL MEYDANA GELİR?

a. Göğüs kafesinin yaralanması

• Düşme, çarpma, veya vurma sonrası; trafik kazası, darbe
• Ateşli veya delici silah yaralanması
• Akciğer biyopsisi sırasında veya sonrasında
• Kırık kaburganın akciğere batması
• Kalp masajı sırasında
• Bronkoskopi ile biyopsi yapılması sırasında (akciğerin endoskopisi)

b. Var olan akciğer hastalığının olması;

• Amfizem (alveollerin bozulması; en küçük hava kesecikleri)
• Pnomoni (zatürre)
• Verem (tüberküloz)
• Sarkoidoz
• Kistik fibroz
• Bül, bleb (hava kesecikleri)
• Akciğer kanseri

ŞİKAYETLER?

• Ani başlayan nefes darlığı
• Göğüs ağrısı (kalp kriziyle karışabilir*)
• Nefes alamamak
• Sırt veya karın ağrısı
• Batma
• Bazen hiç şikayet yoktur!

KİMLERDE DAHA ÇOK RİSK VARDIR?

• En sık 20 - 40 yaş aralığında; genç ve orta yaş yetişkin, erkeklerde görülür
• Uzun ve zayıf yapılılarda daha sıktır (astenik yapı)
• Altta yatan diğer akciğer hastalığının olması
• Bazılarında genetik yatkınlık var olabilir (Ör. Alfa-1 antitripsin eksikliği)
• Önceden geçirilen “pnömotoraks” varlığı sonraki 1-2 yılda tekrar olma olasılığını (aynı taraf veya diğer akcigerde) arttırır; ikinci ataktan sonra nüks etme olasılığı %80'lere yükselir!

DİĞER RİSK ALTINDA OLANLAR?

• Basınç değişikliklerine maruz kalanlar;
  Dalgıçlar
  Uçak yolculuğu yapanlar, pilotlar
  Dağcılar
  Suni solunum cihazina bağlı olanlar (Mekanik Ventilasyon)

TANI NASIL KONUR?

• Hastanın şikayetleri; daha önceden var olan akciğer hastalığı, önceden geçirilmiş pnömotoraks hikayesi, vb.
• Fizik muayenede solunum seslerinin kaybolması, azalması ve/veya derinden duyulması
• Akciğer filmlerinde (düz grafi, Bilgisayarlı Tomografi) akciğerin kısmi veya tam söndüğünün tespit edilmesi.

ACİL DURUMLAR?

Akciğerin tam sönmesi

Kalbi sıkıştırarak çalışmasını engellemesi; vücuda kan pompalama görevinin aksaması (Tansiyon Pnömotoraks); ÖNEMLİ NOT: Ölümcül bir durum olabilir. Uyanık olunmalı! Kalp durması nedeniyle "Kalp Masaji" gerektirebilir Acilen hastaneye başvurulmalıdır!

TEDAVİ?

Gözlem

Kateter ile hava aspirasyonu

Göğüs tüpü uygulaması

Cerrahi - akciğerdeki hava keseciklerinin kapalı “VATS yöntemi”yle (torakoskopik cerrahi) stapler – zımba kullanılarak çıkarılması

GÖZLEM" TEDAVİSİ KİMLERE UYGULANABİLİR?

%10-15'lik sönme varsa ve ilk ataksa

Belirgin hava keseciğinin veya bülün olmaması

Mesleksel risk grubunda değilse

"GÖĞÜS TÜPÜ TEDAVİSİ" KİMLERE UYGULANABİLİR?"

Tansiyon pnömotoraksta, zaman kaybetmeden “acil tüp” uygulanmalıdır! (her an acil cerrahi müdahale için hazır olunmalıdır!)

İlk ataksa

Belirgin hava keseciği veya bül tespit edilemediyse

"KAPALI VATS - ENDOSKOPİK STAPLER (ZIMBA) TEDAVİSİ" KİMLERE UYGULANIR?

%15'ten fazla akciğerde sönme varsa

Ikinci nüks ile gelen hastalarda

Tespit edilmiş hava kesecikleri veya bül varsa

Mesleksel risk grubunda olanlarda *“ilk atakta” yapılmalıdır.

AMELİYAT SONRASI NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?

Sigara kesinlikle bir daha hiç kullanılmamalı

Sigara içilen ortamda dahi durulmamalı (sigarada akciğerin ve diğer organların dahil elastin ve kollajen liflerini parçalayan maddeler hızla ciltten nüfuz ederek kana karışırlar)

Verilen ilaçlar düzenli kullanılmalı

Düzenli yürüyüş yapılmalı

Kabız kalınmamalı

Bol meyve ve sebze tüketilmeli

Ağır yük kaldırılmamalı; en az 6 ay boyunca efor veya ıkınma gerektirecek fiziksel aktivitelerden ve sportif faaliyetlerden uzak durulmalı

Aylık doktor kontrolleri ihmal edilmemeli.

AKCİĞERİN SÖNME (PNÖMOTORAKS & BÜL) HASTALIĞININ TORAKOSKOPİK (KAPALI) CERRAHİ TEDAVİSİNİN FAYDALARI

-Kısa ameliyat süresi

-Daha az ağrı

-Akciğerlerin daha hızlı normal haline ulaşması

-Daha çabuk akciğer fonksiyonlarının normale dönmesi

-Daha hızlı ayağa kalkma

-Daha az hastane yatış süresi

-Daha hızlı taburculuk

-Daha hızlı günlük hayata dönme

-Hasta ve hasta yakınlarının daha az işgücü ve zaman kaybı

Erkan YILDIRIM, MD, TS & TSS (f.e.t.c.s.)

Göğüs Cerrahi & Akciğer Transplant Cerrahi

info@goguscerrahisi.com.tr