Ülkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından hekimlerin reçete yazması ile temin edilmesine izin verilen antibiyotikler birçok enfeksiyon hastalığının tedavisinde oldukça etkilidir. Fakat bu tür ilaçların bilinçsiz ya da gereksiz kullanımı bilhassa çocukların bağışıklık sisteminin mikroorganizmalara karşı direncini zayıflatabilir. Bağışıklık sisteminin olumsuz etkilenmesi hastalıkların iyileşme sürecini yavaşlatırken tedaviyi de zorlaştırır. Bu nedenle antibiyotiklerin yalnızca doktor tavsiyesiyle ve belirtilen dozda kullanılması oldukça önemlidir.
Antibiyotikler bakteriyel enfeksiyonlarla mücadelede kullanılan en etkili ilaç gruplarından biridir. Antibiyotik içeriğe sahip ilaçlar vücuttaki bakterileri ya tamamen yok eder ya da çoğalmalarını durdurur. Antibiyotiklerin temel işlevi bakterilerin hayatta kalabilmek için ihtiyaç duydukları proteinlerin üretimini engellemektir. Bu sayede bakterilerin üremesi durur ve bağışıklık sistemi enfeksiyonla daha kolay baş edebilir.
Antibiyotikler özellikle boğaz ağrısı, idrar yolu enfeksiyonları, zatürre gibi bakteriden kaynaklanan hastalıkların tedavisinde yaygın bir şekilde reçete edilir. Fakat bilinmesi gereken nokta antibiyotikler sadece bakteriler üzerinde etkilidir. Dolayısıyla virüslerin neden olduğu grip ya da soğuk algınlığı gibi hastalıklarda işe yaramazlar. Bu nedenle antibiyotik kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışılması gerekir.
Antibiyotiklerin etki ettiği yer genellikle bakterilerin hücre duvarı, DNA’sı ve protein sentez sistemidir. Bunlar bakterilerin yaşamsal yapıları olarak sıralanabilir. Bu sayede bakteriler ya doğrudan ölür ya da çoğalamaz hale gelirler. Sonuç olarak enfeksiyon kontrol altına alınır ve vücudun iyileşme süreci hızlanır.
Antibiyotik içeren ilaçların en sık reçete edildiği hastalıklar arasında şunlar yer alır:
Antibiyotik kullanımının işe yaramadığı virüs kaynaklı enfeksiyonlar ise şu şekildedir.
İlk listedeki hastalıkların tümü bakteriyel kaynaklıdır. Bu hastalıkları geçiren kişilere doğru bir şekilde antibiyotik tedavisi uygulanmadığında ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Uzman doktorlar enfeksiyonun türüne ve hastanın genel sağlık durumuna göre uygun antibiyotiği belirleyecektir.
Öte yandan yanlış ya da gereksiz antibiyotik kullanımı antibiyotik direnci olarak bilinen ciddi bir küresel sağlık sorununa neden olabilir. Bu direncin oluşması ileride tedavisi mümkün olan birçok rahatsızlığın iyileşmemesine neden olabilir. Bu nedenle antibiyotik içeren ilaçlar sadece doktor önerisiyle ve belirtilen dozda kullanılmalıdır.