Balonlar hem eğlenceli hem de fiziksel olarak ilginç nesneler olarak görülür. Şişirildiklerinde esnek malzemenin gerilmesi ve gaz basıncı ile yuvarlak formunu alır. Balonların zamanla hiçbir müdahale olmadan kendi kendilerine sönmeleri birçok kişi için can sıkıcı olabilir. Uzun senelerdir basit bir eğlence objesi olarak kullanılan balonların arkasında fiziksel ve kimyasal süreçler yer alır. Bu karmaşık ve büyüleyici mekanizma şişirilmesinden kendiliğinden sönmesine kadar merak uyandırıcı süreçleri içerir.
Balonlar kutlamalar esnasında hem çocukların hem de yetişkinlerin vazgeçilmez eğlence unsurlarıdır. Renkleri, şekilleri ve hafifliği ile görsel bir eğlence yaratır. Fakat balonlar fiziksel özellikleri açısından da oldukça ilginç bir yapıya sahiptir. Bilindiği üzere balonlar şişirildikten bir süre sonra kendi kendine sönme eğilimindedir. Bu durum çoğu kişi için basit ve olağan bir durum olarak görülebilir. Aslında bu süreç malzeme ve gazın fiziği ile doğrudan ilgilidir.
Balonlar genellikle doğal lateks, sentetik kauçuk ya da folyo gibi esnek ve elastik malzemelerden üretilir. Şişirildiklerinde içlerine hava, helyum vb çeşitli gazlar doldurulur. Bu esnada balon malzemesinin duvarları içindeki havanın etkisiyle gerilir. Bu gerilme polimer zincirlerinin moleküler düzeyde açılması ve uzaması ile gerçekleşir. Balon şişirildiğinde iç basınç balonun esnek duvarlarını gerer ve ona kendi yuvarlak şeklini verir. Öte yandan balonun doğal ve kararsız bir sistem olduğu da bilinir. Çünkü balon içerisinde yüksek basınçla sıkışmış gaz bulunur ve zamanla denge arayışına girer.
Balonların kendi kendine sönmesinin en büyük nedeni içindeki gaz moleküllerinin balon duvarından yavaş yavaş dışarı sızmasıdır.
Lateks ve kauçuk gibi elastik malzemeler mikroskobik gözeneklere sahiptir. Bu gözenekler bilhassa helyum gibi küçük moleküller için bir geçiş noktası oluşturabilir. Helyum molekülleri oksijen ya da azot moleküllerine göre çok daha küçüktür. Bu da diğer balonlardan daha hızlı sönmesine neden olur.
Havayla şişirilmiş balonlarda ise oksijen ve azot molekülleri daha büyük olduğu için sönme aşaması daha yavaş gerçekleşir. İçerisindeki havanın dışarı sızması balonun zamanla hacminin küçülmesine ve formunun bozulmasına yol açar.
Balonun malzemesinin elastikiyet kaybı da sönme sürecini hızlandıran bir faktördür. Şişirme sırasında polimer zincirleri gerilir ve sonrasında bu zincirler doğal esnekliğini kaybeder. Malzeme esnekliğinin azalması ise balonun hava basıncına karşı direnç gösterememesine yani yol açar.
Öte yandan çevresel etkenler de balonların kullanım ömrünü etkiler. Bu dış etkilen arasında sıcaklık, nem, ultraviyole ışınları ve oksijen balon malzemesindeki polimer zincirleri bozabilir. Bozulma sonucunda balon yüzeyinde mikroskobik çatlaklar oluşur. Örneğin, doğrudan güneş ışığına maruz kalan bir balon gölgede duran bir balona göre çok daha kısa sürede sönmeye başlar.
Yukarıda belirttiğimiz gibi, balonun içindeki gazın türü de sönme süresini belirleyen önemli bir etkendir. Helyum ile şişirilen balonlar molekül boyutu küçük olduğu için havayla doldurulmuş balonlardan çok daha hızlı sönerler.
Helyum balonlar yükselme özelliğine sahip olduğu için daha fazla tercih edilir. İçerisindeki havanın daha hızlı boşalması sebebiyle de daha kısa ömürlüdür. Havayla şişirilen balonlar ise daha ağır olduğu için uçamazlar ama gaz molekülleri daha büyük olduğu daha uzun sürede sönerler.