Erken tanı, insan sağlığı ve hayatı için çok önemli kabul edilir ve birçok hastalık fark edilmeyen belirtiler nedeniyle düzenli olarak yapılan sağlık kontrolünde tespit edilebilir. Kişilere tanı konabilmesi için herhangi bir sağlık sıkıntısı, bir hastalık belirtisi ya da şüphesi olduğu zaman vakit kaybetmeden uzman bir doktora gidilmelidir.
İnsan vücudunun herhangi bir kısmında hastalık şüphesi olan dokudan ya da hücreden küçük bir örnek alınması ve bu örneğin mikroskop altında farklı deneylerle incelenmesi yöntemi biyopsi olarak adlandırılmaktadır. Biyopsi sayesinde çok ciddi ve hayati tehlikesi bulunan hastalıkların tanısının konması ve hastalığın hangi evresinde olunduğunun tespit edilmesi sağlanabilmektedir.
Biyopsi yöntemi kişilerdeki mevcut hastalıkların varlığını, nedenini, yaygınlığını belirleyebilmek de mümkün olabilmektedir. Hem tedavi hem de erken tanı için biyopsi son derece önemli kabul edilmektedir. Yapılan işlem sonrasında kişilerden alınan doku örnekleri laboratuvara götürülür, incelenir ve elde edilen sonuçlar tedavi sürecinin belirlenmesinde kullanılır.
Biyopsi nasıl yapılır? Türleri nelerdir?
Bedende hastalıklı olduğundan şüphelenilen bölgeden alınan doku örneğinin incelenmesine dayanan biyopsi yöntemi birkaç farklı türe sahiptir ve çeşitli aşamaları bulunmaktadır. Biyopsi türleri ve açıklamaları şunlardır:
- Görüntü kılavuzluğunda yapılan biyopsi: Hissedilemeyen tümör ya da bedenin derin bir kısmında olması durumunda sadece görüntüleme ile belirlenebilir. Doktor görüntüleme yöntemleri kullanarak biyopsi yapılmasını uygun görebilir.
- İnce iğne aspirasyon biyopsisi: Bu tür minimal invaziv yöntemleri arasında yer almaktadır. Doktor şırıngaya bağlı çok ince ve içi boş bir iğne ile şüphe duyulan bölgeden çok küçük bir miktar örnek doku alır. Bu tür genel olarak cilt altında hissedilen lezyonlar ve görüntü kılavuzluğu ile yapılacak biyopisi yöntemlerinde uygulanır.
- Kalın iğne biyopisisi: Bu türde ince iğneye göre alınan doku örneği daha büyük olur. İnce iğne biyopisisinde uygulanan prosedür bu türde de uygulanmaktadır.
- Vakum yardımı ile yapılan biyopsi: Özel olarak bu yöntem için tasarlanmış iğne kullanılarak doku örneği alınır. Bir emme cihazı ile alınan doku büyük boyutta ve birden fazla olabilir. Bazen bu yöntem görüntüleme kılavuzluğu ile de yapılabilmektedir.
- Eksizyonel biyopsi: Şüpheli bir doku ya da lezyonun tamamı cerrahi yöntemle çıkartılarak uygulanan bir biyopsi türüdür. Genel olarak benler ya da anormal cilt lezyonları gibi durumlarda kullanılır ve belirgin değişiklikler için bu yöntem uygulanır.
- İnsizyonel biyopsi: Şüphe duyulan alanın tamamının değil bir kısmının alınmasıdır.
- Tıraş biyopsisi: Deri yüzeyinden doku çıkartmak için derinin süt tarafları tıraş edilir.
- Yumruk biyopsisi: Cilt yüzeyinin alt kısmından da daha derin bir cilt örneği almak için kullanılmaktadır. Lokal anestezi uygulanır ve sonra dairesel, keskin bir alet, epidermis ve dermiş derinin altının en yüzeysel kısımları da dahil edilmek üzere tüm katmanlar kesilene dek deri yüzeyinde döndürülmek sureti ile örnek alınır.