Kişiler ve kurumlar, özel ve tüzel kişiler, gelir giderlerini kontrol edebilmek adına çeşitli bütçe ve tasarruf planlamaları yapma gereği duyarlar. Bunun nedeni hem bireysel olarak geçimi sürdürülebilir kılmak hem de kurumsal olarak firmanın ya da markanın devamlılığını sağlamak olabilmektedir. Bütçe planlamaları aynı zamanda devletler ya da devlete ait kurum ve kuruluşlar için de geçerli bir sistem olarak kabul edilebilir.
Tanım olarak bütçe planlaması, kişilerin ya da kurumların gelecek zamandaki harcamaları ve gelirleri tahmin ederek, gelirlerin ve giderlerin hesaplamasını yapmak ve giderlerin nereye gittiğini kontrol edebilmek adına harcanan süreç olarak kabul edilir. Bütçeler gelir ve giderler arasında bir denge kurmayı hedeflemektedir. Kişi ya da kurum olması fark etmeksizin bütçe planlamaları finans kaynaklarının etkin bir şekilde yönetilmesini ve ayrılabilmesini sağlamaktadır. Bu planlamalar sayesinde ekonomik bilinç ve sorumluluk oluşturma süreci başlar ve gelirler ile giderler dengelenir.
Gelir gider dengesini oluşturma ve aylık bütçeyi yönetebilme gibi amaçları olan bütçe planlamalarının yöntemleri kişilerin ve firmaların ekonomik kaynaklarını olabilecek en verimli şekilde kullanmalarını da sağlamaktadır. Bunun dışında bütçe planlamaları ekonomik hedeflere sistematik bir biçimde ulaşmayı sağlayarak gelecek zamandaki tüm harcamalar ya da yatırımlar için planlama yapabilmeyi de mümkün kılabilmektedir.
Ekonomik sabitlik ve özgürlük adına son derece önemli bir araç olarak kabul edilen bütçe planlamaları, düzenli bir bütçe oluşturmak ve hem işletmelerin hem de kişilerin gelir ve giderlerin göz önünde bulundurarak tasarruf hedeflerini gerçekleştirmeyi de desteklemektedir. Aynı zamanda ekonomik özgürlük adına da önemli bir yerde olan bütçe planlamaları yeterince etkili bir şekilde yapıldığı zaman hem firmalar hem de kişiler gelecek adına güvence oluşturabilmektedirler.
Bütçe planlaması yapabilmek için bazı adımları uygulamak ve belirlenen planlamalara sadık kalmak önemlidir. Bunun için bazı noktalara dikkat etmek gerekmektedir. Yeterli ve başarılı bir bütçe planlaması için uygulanabilecek olan bazı adımlar şunlardır: