D vitamini, diğer vitaminlerden farklı olarak sadece besin yoluyla değil, güneş ışığı aracılığıyla da sentezlenebilmektedir. Yani D vitamini, güneş vitamini olarak da adlandırılmaktadır. Fakat güneş ışığından yeterince yararlanmama ve kapalı alanlarda uzun saatler geçirmek kişide D vitamini eksikliğinin görülmesine sebep olmaktadır.
D vitamini nedir?
D vitamini; yağda çözünebilen, bağışıklık sistemi ve kemik sağlığı için gerekli olan bir vitamindir. Güneş ışığı yardımıyla da vücuda alınabilmesi onu diğer vitaminlerden ayırmaktadır. D vitaminin görevi, kalsiyum ve fosforun emilimini düzenleyerek kemik ve diş sağlığını korumaktadır. Bunun yanında sinir sistemi ve bağışıklık sistemi üzerinde de etkisi bulunmaktadır.
D vitamini eksikliği belirtileri nelerdir?
D vitamini, kemik sağlığından bağışıklık sistemine kadar pek çok sistemi etkileyen önemli bir vitamindir. Bu yüzden vücuda yeteri kadar alınmadığında bazı sağlık problemleri oluşabilmektedir. D vitamini eksikliği belirtileri genel olarak şu şekildedir:
- Kaslarda güçsüzlük ve kas ağrısı
- Kemiklerde zayıflama ve ağrı
- Enerji düşüklüğü ve bitkinlik
- Sık sık hasta olma (grip, soğuk algınlığı vb.)
- Kemiklerde hassasiyet ve kemiklerin kolay kırılması
- Diş ve diş eti problemleri
- Anksiyete ve depresyon
- Yoğun saç dökülmesi
- Yaraların geç iyileşmesi
- Çocuklarda büyüme geriliği ve raşitizm
- Göz altlarında morarma
- Ciltte solukluk
Bu belirtilerden biri veya birkaçı sizde varsa ve uzun süredir devam ediyorsa mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız ve kan testi yaptırmanız gerekmektedir.
D vitamini eksikliğinin sebepleri nelerdir?
Kişilerde D vitamini eksikliğinin görülmesinin sebeplerinin başında yeterince güneş ışığı almama ve D vitamini içeren besinlerden yeterince tüketmemek gelmektedir. Bunun yanında D vitamini eksikliğine sebep olan faktörler şu şekildedir:
- D vitaminin sentezlenebilmesi için gerekli olan kaynak güneş ışığıdır. Sürekli güneş kremi kullanmak ve uzun süre kapalı alanda kalmak D vitamini eksikliğine sebep olmaktadır.
- Yumurta sarısı, karaciğer ve balık gibi D vitamini içeren besinlerin yeteri kadar tüketilmemesi ve vegan beslenme, D vitaminin eksikliğine yol açmaktadır.
- Koyu tenli olan kişilerde melanin oranı daha fazla olduğu için güneş ışığı daha az emilmektedir. Bu da D vitamini eksikliğine sebep olabilmektedir.
- D vitamininin aktif hale gelebilmesinde böbrek ve karaciğer aktif bir rol oynamaktadır. Bu yüzden böbrek veya karaciğer ile ilgili rahatsızlıklarda D vitamini eksikliği ortaya çıkabilmektedir.
- Laktoz intoleransı, çölyak hastalığı ve crohn hastalığı gibi sindirim sistemi hastalıkları da D vitaminin vücut tarafından yeterince emilememesine sebep olmaktadır.
- Yaşın ilerlemesi ile beraber ciltte D vitamini üretimi azalmaktadır.
D vitamini eksikliğinde görülen hastalıklar nelerdir?
D vitaminin vücutta yeterince bulunmaması zamanla çeşitli fiziksel ve psikolojik rahatsızlıkların ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Bu vitaminin eksikliği uzun süre devam ederse sadece kemik yapısında değil aynı zamanda kas fonksiyonlarında, bağışıklık sisteminde ve kişinin ruh halinde olumsuzluklar oluşabilmektedir. D vitamini eksikliğinde kişinin karşılaşabileceği hastalıklar şunlardır:
- Büyüme çağında olan çocuklarda D vitamini eksikliği raşitizm ve büyüme geriliğine sebep olmaktadır.
- Eksikliğinde yetişkinlerde osteomalazi (kemik yumuşaması) ve osteoporoz (kemik erimesi) gibi kemik rahatsızlıkları görülebilmektedir.
- Uzun süreli D vitamini eksikliği hipertansiyon, tip 2 diyabet ve kalp hastalıklarına sebep olabilmektedir.
- D vitamini eksikliği sadece fiziksel değil aynı zamanda ruhsal bir takım problemlere de yol açabilmektedir. D vitamini seviyesi düşük olan kişilerde anksiyete, depresif ruh hali ve zihinsel yorgunluk ortaya çıkabilmektedir.