Yaşam sürülebilen tek gezegen olarak kabul edilen dünyanın manyetik, coğrafi ve jeomanyetik kutupları bulunmaktadır. Üç farklı kutbu bulunan dünyanın dönme ekseni ekvator düzlemine diktir. Bu düzlem hayali bir dönem ekseni olarak da ifade edilmektedir. Hayali dönme ekseninin güney yarı kürede ortaya çıktığı nokta coğrafi güney kutbu, kuzey yarı kürede çıktığı noktaya da kuzey yarı küre denmektedir.
Dünyanın iç çekirdeği katı demirden meydana gelmektedir. Çekirdeği ise ortalama olarak 5000 derece sıcaklıktadır. Bu da Güneş'in sıcaklığına yakın olarak değerlendirilmesine yol açmaktadır. Sadece sıcaklık değil dünyanın merkezinde basınç da çok yüksek olur. Çekirdekteki yüksek basınç ve sıcaklıkta demir katı biçimde kalabilmektedir.
Ancak gezgen ebatlarında bir manyetik olan oluşabilmesi için sadece demir çekirdek yeterli değildir. Demirden meydana gelen iç çekirdek dışında kalan kısımda büyük bir çoğunluğu erimiş demirden meydana gelen bir dış çekirdek katmanın da yer aldığı bilinmektedir.
Dünyanın en iç kısmında yer alan çekirdek kısmının cüce gezegen olarak da bilinen Plüton gezgeni kadar olduğu tahmin edilmektedir. Bu da dünyanın merkezinde başka bir gezegenin boyutlarında bir katmanın yer aldığı gerçeğini ortaya çıkartmaktadır.
En net ifadesi ile dünyanın manyetik alanı bir gezegen boyutunda çubuk bir mıknatısa benzetilebilir. Bu mıknatısın tam ortasından geçen hayali dönme ekseni dünyanın kuzey ve güney coğrafi kutup bölgelerine yakın bir yerden çıkan noktaları da jeomanyetik kutup noktalarını temsil etmektedir.
Manyetik kutuplar sürekli olarak hareket halindedir ancak coğrafi kutuplar yerinden kıpırdamaz. Dünyanın çekirdeğinde erimiş sıvı demirin hareketi manyetik kutupları direkt olarak etkilemektedir. Mıknatıs kutupları artı ve eksi olarak isimlendirilmiştir. Artı olan taraf anot eksi olan taraf ise katot olarak bilinir.
Yapılan bilimsel açıklamalara göre dünyanın kuzey manyetik kutbu Kanada’dan Sibirya’ya doğru hızlıca kaymaktadır. Manyetik kutbun yer değiştirmesi durumu söz konusu olduğunda kuzey; güney, doğu ise batı olacaktır. En son 780 bin yıl önce yaşanan kutup değişmesi olayı nedeni ile bilim insanlarının Güneş'in batıdan doğacağına dair bazı açıklamaları da olmuştur.
Ancak bazı bilim insanları dünyanın manyetik kutuplarının yer değiştirmediğini ve Güneş'in doğma yönünün değişmeyeceğini savunmaktadır. Manyetik kutupların yer değiştirmesi durumunda yaşanacak olan durum doğunun batı, kuzeyin ise güney olmasıdır.
Manyetik kutup değişimi bir gezegen manyetik alanında yaşanan bir değişkenlik durumudur. Bu yüzden de coğrafi kuzey ve coğrafik güney aynı kalır ancak manyetik kuzey ile manyetik güney pozisyonları değişir.
Yaşanan manyetik dönüşümlerin zamanlaması konusunda ilk tahmin tarihte 1920’li yıllarda yapılmıştır. Ters çevrilmiş olan kayaçların hepsinin yaşlı ya da daha eski olduğu gözlemlenmiştir. Dünyanın manyetik alanında yaşanacak değişiklik ve bozulmalarda olası durumlar da bu dönemlerde araştırılmaya başlanmıştır.
Eğer manyetik alanlar yer değiştirirse ve manyetik alanlarda değişim ve bozulma yaşanırsa olacaklardan biri de atmosferin yok olmasıdır. Bu da atmosfer olmazsa canlıların yaşaması mümkün olamayacağı için yaşamın sona ermesi demektedir.
Dünyanın manyetik güney ve kuzey kutuplarının ortalama olarak her 200 bin yılda bir düzensiz aralıklarla değiştiği tespit edilmiştir. Bu olayın çevreyi, tüm hayatı ve teknolojiyi de derinden bir şekilde etkileyeceği tahmin edilmektedir.