Vatandaşlar, kanunlara göre ve yönetmeliklerce belirlenmiş olan karar ve kurallara uymadıkları durumlarda çeşitli cezai yaptırımlar ile karşı karşıya kalabilmektedirler. İdari para cezası da bu cezai yaptırımlardan biri olarak uygulanmaktadır. İhlal edilen kuralın ne kadar ihlal edildiği de verilecek ceza üzerinde etkili bir unsur olarak kabul edilebilmektedir.
Kişinin işlediği bir kusur için kişiye idari para cezası kesilebilir. Ceza veren birim; idari para cezası verme yetkisi olan kamu kurumları ve kuruluşları, cumhuriyet savcısı ve mahkeme olarak ifade edilebilmektedir. İdari para cezası bir kabahat ve kusur karşılığı olarak verilen para cezası şeklinde tanımlanır. İdari yaptırım kararı da cezayı veren birimin idari yaptırıma dair kararı ya da bu kararı beyan eden tutanağıdır.
Kişi için ihlal ettiği kural ve işlediği kusura göre belirlenen ve kesilen idari para cezası ödemeleri kanunlar tarafından belirlenmiş olan süreler içinde ödenmek zorundadır. Özel kanunlarda ödeme süreleri belirli olmayan idari cezalar idari yaptırım kararının tebliğ edilmesinden itibaren 1 ay içinde ödenmelidir.
İdari cezalar bazı durumlarda indirimli olarak da ödenebilmektedir. Ödeme süresini aşmadan ödeme yapılırsa kişi %25 civarında indirim alabilmektedir. İndirimli olarak yapılan ceza ödemeleri için makbuz düzenlenir ve bu makbuzda idari para cezasının tam tutarı, indirim tutarı ve tahsil edilen tutar birimleri ayrı ayrı yazılmalıdır.
Alınan idari yaptırım kararları vergi usul kanununda yer alan 107 A maddesine göre e-tebligat olarak elektronik ortamda da tebliğ edilebilmektedir. Elektronik ortamda yapılan tebliğler muhatap olan kişinin e-mail adresine ulaştırılır. Tebliğin ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda da tebliğ resmen yapılmış kabul edilir.
İdari para cezalarında genel bütçeye gelir kaydedilmez ancak yine de özel kanun gereğince cebri takibi vergi dairesi tarafından yapılan idari para cezaları cezayı veren birime ödenebilir. Aynı şekilde ödemelerin vergi dairelerine yapılması da mümkün olabilmektedir.
Tüm idari para cezaları tahsilat alma yetkileri olan bankalar, Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi üzerinden (PTT) ödenebilmektedir. Bir idari para cezasının nereye ödenmesi gerektiği ve ödeme yeri seçenekleri gelen tebligat belgesinde yazılı olmak zorundadır.