Kırık ve burkulmalarda ilk yardım nasıl yapılır?

İlk yardım bir kaza ya da ani bir sağlık sorunu yaşayan kişiye sağlık ekipleri olay yerine ulaşana kadar yapılan ilk ve en temel müdahale adımlarıdır. İlk yardım genellikle herhangi bir tıbbi cihaz ya da ilaç kullanmadan, tamamen mevcut imkanlarla yapılır. Buradaki amaç kişinin durumunun daha da kötüleşmesini önlemektir. Yaralanan kişinin hayatta kalmasını sağlamak ve profesyonel yardım gelene kadar geçen süreyi en güvenli şekilde atlatmasına yardımcı olmak oldukça önemlidir. Doğru ve zamanında yapılan bir ilk yardım hayat kurtarıcı olacaktır.

Kırık ve burkulmalarda ilk yardım nasıl yapılır?

İlk yardım uygulamasının bu konuda eğitim almış ve resmi olarak ilk yardım sertifikası sahibi kişiler tarafından yapılması son derece önemlidir. Bu sertifikayı almış bireyler kaza, yaralanma, zehirlenme ya da boğulma gibi acil durumlarda ne yapmaları gerektiğini kapsamlı bir eğitim sürecinde öğrenmiş olurlar.

Eğitim almamış bir kişinin iyi niyetle bile olsa yapacağı yanlış bir hareket, kazazedenin durumunu daha da kötüleştirebilir. Bununla beraber daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle profesyonel sağlık ekipleri olay yerine ulaşana kadar sadece Sağlık Bakanlığı onaylı sertifikaya sahip kişiler tarafından ilk yardım uygulamalarının gerçekleştirilmesi büyük önem taşır. Bu müdahale hasta ya da yaralının sağlık durumu açısından gereklidir.

Kırıklar genellikle düşmeler ya da trafik kazaları gibi ani ve şiddeti yüksek travmalar sonucunda oluşur. Bu tür kırık oluşumlarında çocuklar, yaşlı bireyler ve obez kişiler daha yüksek risk altındadır. Fakat sadece travmalar nedeniyle değil aynı zamanda kemik yapısını zayıflatan bazı kronik hastalıklar sonucunda da kırıklar meydana gelebilir. Bununla beraber uzun süreli ilaç kullanımları da kemikleri yapısını zayıflatabilir. Bilhassa kanser hastaları ya da uzun süre steroid kullanan bireyler bu açıdan riskli grupta yer alır.

Çoğu zaman her kırık hayati tehlike oluşturmaz. Kırık oluşumunda esas tehlike kırığın çevresindeki organlara ya da kan damarlarına zarar vermesi durumunda gelişir. Böyle bir durum söz konusu olduğunda ciddi iç kanamalar ya da hayati organlarda hasar gelişebilir.

Kırıklarda ilk yardım şu şekilde olmalıdır:

• Kırık şüphesi olan bir durumda öncelikle sakin olunmalı ve hastaya zarar vermemek için dikkatlice davranılmalıdır.
• Kırık bölgenin üzerindeki giysi eğer ilk yardımı engelleyecekse dikkatlice kesilerek çıkarılmalıdır.
• Hastanın mümkün olduğunca az hareket ettirilmesi gerekir. Bu noktada gereksiz yere yerini değiştirmemeye özen gösterin.
• Eğer açık bir kırık söz konusuysa yani kemik cildin dışına çıkmışsa bu kemiklere kesinlikle dokunulmaması gerekir. Mümkünse steril gazlı bir bezle yoksa da temiz bir bezle üzeri kapatılmalıdır. Kırık bölgesinde kanama varsa temiz bir bez ya da sargı ile baskı uygulayarak kanamayı kontrol altına almaya çalışın.
• Yaralı bölgeyi yani kemiğin durumunu görmek için dikkatlice ve hafifçe ellerinizle kontrol edebilirsiniz. Ağrı, şişlik ya da şekil bozukluğu olup olmadığına bakın.
• Son olarak kırık bölgenin alt bölümünde his kaybı ya da hareket kısıtlılığı olup olmadığını kontrol ederek bölgenin ne durumda olduğunu değerlendirin.

Burkulmalarda ilk yardım ise şu şekildedir:

• Burkulmalarda ilk yardım için öncelikle yaralanma olduktan hemen sonra etkilenen uzvun kullanılmaması gerekir. Bölgenin hareket ettirilmesi ortaya çıkan hasarın artmasına neden olabilir.
• İlk adımda burkulan bölgeye soğuk uygulama yapmak oldukça önemlidir. Gün içerisinde 4 ila 6 defa yaklaşık 20 dakika süreyle soğuk kompres yapılmalıdır. Bu işlem için buz kalıpları ya da hazır soğuk paketler kullanılabilir. Fakat soğuk kaynağını doğrudan cildin üzerine temas ettirmemeye özen gösterin. Bunun için havlu ya da ince bir giysi parçası ile sararak uygulayabilirsiniz.
• İkinci adımda ise şişliği azaltmak ve bölgeyi desteklemek için bölge elastik bir bandajla çok fazla sıkmadan sarılmalıdır. Bandaj çok sıkı olmaması dolaşımı engellememesi açısından oldukça önemlidir.
• Son olarak yaralı uzuv kalp seviyesinin üzerine kaldırılarak dinlendirilmelidir. Bu işlem şişliği azaltmaya yardımcı olur ve iyileşme sürecini destekler.