Ergenlik çağına giren her Müslümanın namaz ibadetini yerine getirmesi gerekir. Namaz, kadın ve erkekler için genel yapı itibarıyla aynı olsa da duruş ve örtünme gibi farklılıklar içerir. Bu farklılıklara dikkat edilerek namazın doğru bir biçimde kılınması gerekir.
Namaz, İslamiyet’te Allah’a kulluğun en önemli ve düzenli ifadesidir. İslam dininde namaz kılmak Müslümanlar için farzdır ve kılınmayan namazların kaza namazları kılınmalıdır. Günde 5 vakit kılınarak yapılan bu ibadetin belirli şartları, hareketleri ve duaları vardır.
Namaza başlamadan önce abdest alınmalıdır. Temiz bir mekanda namaz kılınmalı ve uygun kıyafetler giyerek kıbleye yönelip niyet edilmelidir.
Namaz, her rekatta belirli surelerin okunması ve rükû, secde gibi beden hareketlerinin yapılmasıyla yerine getirilen bir ibadettir. Her vakit namazın rekat sayısı farklıdır. Sabah namazı 4, öğle namazı 12, ikindi namazı 8, akşam namazı 5, yatsı namazı da 13 rekattır. Namazın farz, sünnet ve son sünnet olarak rekatlara ayrıldığını unutmamak gerekir. Namaz nasıl kılınır? Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından detaylı açıklanarak soru işaretleri giderilmiştir.
Namaza başlarken hangi vakit ise niyet edilmelidir. Namaz vakitleri her şehir ve ilçede farklı olabilir. Namaz kılmadan önce vaktin içinde olunduğuna dikkat edilmelidir. “Niyet ettim Allah rızası için akşam namazının farzını kılmaya” gibi.
Ardından ilk rekatta Sübhaneke, Fatiha ve kısa bir sure okunur. Rükûya eğilerek “Subhane rabbiyel azim” denip secdeye gidilir. Secdede 3 kez “Subhane rabbiyel ala” denir. Secde 2 kez tekrarlanarak tekrar ikinci rekatta Fatiha ve kısa bir sure okunur.
Son oturuşta Ettahiyyatü, Salli Barik, Rabbena duaları okunarak ilk sağa ardından da sola kafa çevrilerek selam verilir. Yatsı namazında Vitir namazı 3 rekattan oluşur ve mezheplere göre vacip ya da sünnet olarak kılınabilir.
Namaz kılmayı öğrenmek, zamanla ezberlenmesi gereken sure ve duaları içerdiğinden pratik ve sabır gerektirir. Ancak düzenli tekrar ve niyetle bu ibadet zamanla kişinin hem beden hem ruh dünyasında derin bir yer edinir. Namazdan sonra dua edilerek ve tesbihat yapılarak maneviyat artırılabilir. Ayrıca özellikle Ramazan ayı ve Kandil günlerinde cemaat ile namaz kılınarak sevabı ve huşusu katlanabilir.
Kadınların ve erkeklerin namaz kılması birkaç farklılık dışında birbirinin aynısıdır. Bu farklar temel olarak örtünme, bedenin namaz esnasındaki duruşu ve cemaat ile namaz kılmayı içerir. Namaz şartları, rekat sayısı, okunan dualar ve sureler kadınlar ve erkekler için aynıdır.
Kadınlar için namaz kılınışı için ilk olarak vücut hatlarını belli etmeyen bol kıyafet giyilmeli, saç boyun, kollar ve ayaklar dahil olmak üzere bedeni örtmek gerekir. Namaz sırasında kıyamda durulurken kadınların sağ eli, sol elin üzerinde göğüs hizasında durur. Rükû ve secde gibi hareketlerde de erkeklerden daha toplu ve dik bir duruş yapılmalıdır. Özellikle secde sırasında dirsekler içe bükülü ve eller birbirine yakın tutulmalıdır.
Genel olarak kadınlar için namaz kılmak aynı vakitlerde, aynı dualarla ve aynı rekâtlarla gerçekleştirilir. Farklılıklar sadece mahremiyet, örtünme ve edep çerçevesinde görülür.
Erkekler için namazda kadınlar için olduğu gibi bazı farklılıklar vardır. Niyet sırasında tekbir erkekler tarafından okunabilir. Erkekler namaz esnasında kadınlardan daha serbest bir giysi kullanabilir. Diz kapağı ile göbek arasının kapalı olması erkeklerin namaz kılması için yeterli olacaktır.
Namaza, kıyam pozisyonunda başlanırken sağ el, sol elin bileğini kavrayarak göbek hizasında tutulmalıdır. Rükû sırasında sırt dik tutulur ve secdede dirsekler bükülmeden avuç içleri iki yanda yere bakar şekilde olmalıdır.
Erkekler için sabah namazı kılınışı da dahil olmak üzere vakit namazlarının cemaatle kılınması daha faziletlidir. Aynı zamanda cenaze namazı ve Cuma namazı kadınlar tarafından kılınmazken erkekler tarafından kılınabilen namazlardır.
Namaz kılarken okunacak dualar namazın her bölümünde farklıdır ve belirli bir sıralaması vardır. Bu duaların tamamı içten ve anlamları bilinerek okunduğu takdirde namazın manevi etkisi de artacaktır. Namazda okunan dualar Kur'an- Kerim Ayetlerinde ve Peygamber Efendimizin sünnetlerinden alınmıştır.
İslamiyet’te namazın farz oluşu tüm mezhepler tarafından kabul görmüştür ama mezhepler arasında namaz kılmanın farkları vardır. Ellerin bağlanma şekli, selam verme yönü ve rüku, secde sırasında okunan duaların uzunluğu gibi detaylar mezheplerde farklılıklar gösterebilir.
Hanefi, Şafii, Maliki ve Hanbeli mezheplerinin her biri namazın kılınışında kendi fıkhi yorumlarına göre küçük değişiklikler yapmıştır. Bu farklar ibadetin özünü değiştirmemektedir. Namazın kılınış şekli, bağlı olunan mezhebe göre ufak farklar gösterdiği unutulmamalıdır.