Diyabet, halk arasında bilinen adıyla şeker hastalığı; kandaki şeker düzeyinin normalin üzerinde seyretmesidir. Kronik bir rahatsızlık olan şeker hastalığı pankreasın yeterli insülin üretememesi sonucu oluşmaktadır. Diyabetin Tip 1 diyabet ve tip 2 diyabet şeklinde iki ana türü bulunmaktadır. Özellikle tip 2 diyabet hareketsiz yaşam tarzı, obetize ve sağlıksız beslenme gibi etkenlerle günümüzde yaygın hale gelmiştir.
Diyabetin kontrol altında tutulabilmesi için ilaç tedavisinin yanında kişinin beslenmesine de dikkat etmesi gerekmektedir.
Şeker hastalığında (diyabet) beslenme nasıl olmalıdır?
Kan şekeri seviyesini kontrol altında tutabilmek için şeker hastalarının ne yediğinin yanı sıra ne zaman yediği de oldukça önemlidir. Bu yüzden diyabet hastalarının planlı, dengeli ve bilinçli bir beslenme düzeni oluşturmaları gerekmektedir.
Şeker hastalığı olan kişilerin beslenmelerinde dikkat etmesi gereken temel kurallar şu şekildedir:
- Şeker hastalığı olan kişilerin beyaz ekmek yerine kepekli ekmek tüketmesi gerekmektedir.
- Yağsız et, balık, tavuk, yumurta gibi sağlıklı protein kaynakları tercih edilmelidir. Özellikle et, balık ve tavuk yaparken kızartma yerine ızgara, haşlama veya buğulama yöntemleri kullanılması gerekmektedir.
- Diyabeti olan kişilerin tereyağı, margarin ve krema gibi doymuş yağlardan uzak durması gerekmektedir. Bunun yerine zeytinyağı, fındık yağı ve badem yağı gibi sağlıklı yağların tercih edilmesi gerekmektedir.
- Barbunya, nohut, mercimek ve bezelye gibi kurubaklagiller hem protein hem de lif açısından oldukça zengin olduğu için şeker hastalığı olan kişilerin sofralarında bu besinlere sıklıkla yer vermeleri gerekmektedir.
- Şeker hastalığı olan kişilerde porsiyon kontrolü de oldukça önemlidir. Aşırı yemekten kaçınılması ve porsiyonların küçük tutulması gerekmektedir.
- Diyabeti olan kişilerin uzun süre aç kalmaları kan şekerini düşüreceği için öğün atlanmaması gerekmektedir.
- Şeker hastalığı olan kişilerin yediklerinin yanında günlük tükettiği su miktarına da dikkat etmesi gerekmektedir. Günlük en az 8 bardak su içilmesi gerekmektedir.
Şeker hastalarına yasak yiyecekler nelerdir?
Şeker hastalığı (diyabet), sadece belirli ilaçlarla değil aynı zamanda beslenme alışkanlıklarıyla da kontrol altında tutulabilen bir rahatsızlıktır. Bazı yiyecekler kan şekerini hızlı bir şekilde yükselttiği için diyabetli kişilerin özellikle bu tarz yiyeceklerden kaçınması gerekmektedir. Şeker hastalarının mutlaka uzak durması gereken yiyecekler şu şekildedir:
- Diyabet hastalarının lokum, bal, pekmez, kek, pasta ve dondurma gibi rafine şeker içeren besinleri tüketmemeleri gerekmektedir. Çünkü bu besinler ani şeker yükselmelerine sebep olmaktadır.
- Poğaça, simit, beyaz ekmek, çörek ve börek gibi yiyecekler lif oranı düşük, glisemik indeksi yüksek oldukları için kan şekerini hızlı yükseltmektedir. Bu yüzden bu besinler şeker hastalarının uzak durması gereken besinler arasında yer almaktadır.
- Gazoz, kola, hazır meyve suları ve şeker eklenmiş kahveler çok hızlı emildiği ve kan şekerini kontrolsüz bir şekilde yükselttiği için yasaklı yiyecekler arasında bulunmaktadır.
- Salam, sosis, sucuk, margarin, kızartmalar ve fast food ürünleri doymuş ve trans yağ içerdiği için damar sağlığına zarar vermektedir. Bunun sonucunda da insülin direncini artırabilmektedir.
- Muz, kavun, üzüm, hurma ve incir her ne kadar doğal şeker içeriyor olsalar da aşırı tüketildiğinde kan şekerini hızla yükseltebilmektedir.
Diyabet hastalığı olan kişilerin ne yiyip ne yiyemeyeceği konusunda bir diyetisyene başvurması en doğrusudur. Diyetiysen eşliğinde mutlaka kişisel bir beslenme planı oluşturulması gerekmektedir. Bu plana göre yasaklar kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilmektedir.