Valilik nedir, valinin görevleri nelerdir?

Bir valinin yetki alanları ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilmektedir. Kavram olarak valilik eski Türklerde İlteber kelimesi ile benzerlik göstermektedir. Valiler direkt olarak Cumhurbaşkanı tarafından atanırlar. Bir şehirde vali, Cumhurbaşkanı'nın temsilciliğini ve idari yürütme aracılığını üstlenmektedir. Mahalli idare birimi olan il özel idaresinin başı da validir.

Türkiye Cumhuriyeti’nde köklü bir tarihi bulunan valilik, bir vali yardımcısı ya da vali muavini dışında çeşitli birimler ile birlikte entegre olarak görev yapmaktadır. Açık kapı şube müdürlüğü, Avrupa birliği ve dış ilişkiler bürosu, bilgi işlem şube müdürlüğü, hukuki işler şube müdürlüğü, il göç idaresi müdürlüğü, il emniyet müdürlüğü, il nüfus müdürlüğü gibi çeşitli birimler valilik ile direkt olarak bağlantılıdır.

Valilik nedir?

Valilik ifadesi, Türkçe’de vali olma durumu ve vali olan kişinin makamını ifade etmek için kullanılır. Bu makam ve bu makama bağlı olan tüm resmi idareler valilik olarak kabul edilir. Şehirleri idare edebilmek için görevlendirilmiş olan kişiler vali, valilerin görev yaptığı birimler ise genel anlamda valilik olarak isimlendirilmiştir. Bir şehrin içinde yer alan, bakanlıklar tarafından görevlendirilmiş olan her kişi vali emri altında çalışmaktadır. Ayrıca valiler kolluk kuvvetlerinin de başında yer alır ve il içinde teşkilatın başında da valiler vardır.

İl yönetimi validen ve valilik biriminden sorumludur. Vali olarak görev yapmak isteyen bir kişinin bazı şartları yerine getirmiş olması gerekir. Bunun için öncelikli olarak Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olma zorunluluğu bulunmaktadır. Dört yıllık lisans eğitiminde İktisadi ve idari bilimler, işletme ya da hukuk bölümlerinden mezuniyeti bulunması gerekir. Bu mezuniyete sahip kişiler İç İşleri Bakanlığı kaymakam adaylığı giriş sınavında beklenen başarı puanını alırsa vali olarak atanabilir.

Valilik biriminin ve valinin görevleri nelerdir?

Kanun, Kanun Hükmünde Kararname, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve mevzuatın yayılmasını sağlamak ve uygulamak ile görevli olan valilik birimi çeşitli görev ve yetkilere sahiptir. Valinin ve valilik biriminin görevlerinden ve yetkilerinden bazıları şunlardır:

• İdari amir vasfı ile ilin idaresi ile ilgilenir.
• Devlete bağlı olan her türlü işletme, müessese, kurum, kuruluş, dernek ve iş yerlerinin denetimlerini gerçekleştirir.
• İl özel idaresini denetler. Özel il idaresini denetleyerek halkın ortak gereksinimlerini belirler ve bu gereksinimlere yönelik çalışmalar yapar.
• Şehir haklının ortak gereksinimlerini gidermeye yönelik çalışmalar yapar.
• İl özel idaresinin bütçesini hazırlar.
• Polis, gümrük muhafaza, jandarma gibi özel kolluk kuvvetlerinin şehir içinde yerini gerekli olan durumlarda kalıcı ya da geçici olarak değiştirebilir.
• Kamu düzenini sağlar.
• Toplumun huzurunu, güvenliğini ve refahını sağlamak valilik biriminin görevleri arasında yer alır.
• İl bütçesinde yoksul olduğu ihtiyaç sahibi olduğu belirlenen vatandaşlara pay ödenekleri sağlar.
• Koşulsuz olarak şehir için gelen bağışları kabul eder.
• Şehrin ve valiliğin bütçesini ayrıntılı şekilde hazırlar ve bütçenin dağılımını özenle uygular.
• Yetkili merciler ve organlar adına kararlar alır ve bu kararların uygulanmasını takip eder.