Yönetmelik nedir, hangi amaçlarla çıkarılır?

Dünya genelinde tüm ülkelerde genel düzeni sağlamak, çeşitli resmi işlemleri sürdürülebilir kılmak gibi farklı amaçlarla bazı kurallar bulunmaktadır. Tüm kurallar ve uygulamalar resmi olarak kabul görmesi adına belgelendirilmektedir.

Talimatname ya da yönetmelik, Türkiye'de anayasanın ilgili maddesinde ifade edildiği biçimi ile kamu tüzel kişilerinin görev alanlarını ilgilendiren konularda, kanunlar ile Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine uygun olacak şekilde çıkartılmış olan yazılı hukuk kuralları olarak tanımlanmaktadırlar. Kamu yönetimlerinin yönetmelik çıkartması düzenli yönetim ilkesinin de bir gereksinimi olarak görülmektedir.

Reklam
Reklam

Yönetmelik nedir, ne işe yarar?

Yönetmelik ya da diğer ismi ile talimatname, resmi bir belgedir. Yazılı hukuk kuralı olarak tanımlanan yönetmelikler Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve tüm kamu kişilerinin kendi görev alanları ile ilgili konularda, kanunlar doğrultusunda hazırladığı kurallar olarak tanımlanırlar. Kamu yönetimleri yönetmelik çıkartma yetkisine direkt olarak sahiptir ve yönetmelik çıkarmak için kamu yönetiminin kanunlar ile yetki vermesi gibi bir işleme gereksinim duyulmaz.

Yönetmelik çıkarma işleminin ardından mevcut yönetmelikler mutlaka Resmi Gazete’de yayınlanmak zorunda olsa da tüm yönetmelikler için bu zorunluluk geçerli değildir. Ek olarak milli güvenlik ile ilgili olan gizli nitelik taşıyan yönetmelikler kamuya açık ortamlarda yayınlanamaz ve basın organlarına sunulamazlar. Bazı yönetmelikler Resmi Gazete'de yayınlanma zorunluluğu bulunduğu için yayınlanmamaları halinde kanunlara aykırı davranılmış kabul edilir.

Reklam
Reklam

Yönetmelik hangi amaçlarla çıkarılır?

Yönetmelik hazırlanışı idari bir işlemdir ve denetimleri idari yargıda yapılır. Bakanlıkların yönetmelikleri ile kamu kurumu meslek kuruluşlarının ülke genelinde uygulanacak olan yönetmeliklerin yargı denetimleri ilk derece mahkeme olduğu için Danıştay’da yapılmaktadır. Yazılı hukuk kuralları olan yönetmelikler ya da talimatnameler içeriklerine ve kapsamlarına göre işlem görürler.

Örnek olarak mahalli idarelerdeki görev ve yetkilerin sınırlarının kapsamlarının anlatıldığı yönetmelikler Resmi Gazete'de yayınlanmasından hemen sonra uygulamaya alınırlar. Mali konular ile ilgili olan yönetmelikler ise önce Sayıştay’dan görüş ve onay alınarak daha sonraki süreçte uygulamaya koyulurlar.

Bir kurum ile ilgili ve o kurumun işleyişini ifade eden ve ayrıntılarına yer verilen yönetmelikler adli yönetmelik olarak değerlendirilirler. Kanun ve o kanun ile ilgili olan tüzüğün uygulanması için de yönetmelik çıkartılır. Bu yönetmelik ise uygulama yönetmeliği olarak kabul edilmektedirler.

Reklam
Reklam

Tüzel kişilerin kendi yetki ve sorumlulukları ile ilgili düzenledikleri yönetmelikler yapılan faaliyetlerin anayasaya uygun olmasını sağlama amacı taşır. Kanunda hiçbir alanda düzenlenmeyen konular ile ilgili konular hakkında yönetmelik çıkartılması yasal ve uygun görülmez.

Haberin Devamı İçin Tıklayın
Anahtar Kelimeler: