Zarûrât-ı Dîniyye kavramı, İslam’ın bireysel ve toplumsal düzenini şekillendirir. Müslümanlığa inananlar için kabul edilen esasları ifade eder. Bu ilkeler, dinin, canın, aklın, neslin ve malın korunmasını içerir. Bunlar da İslam hukukunun temel prensiplerini oluşturmaktadır. Sadece dini bir yükümlülükler bütünü değildir. İnsan hayatını koruyan ve düzenleyen bir sistem olarak görülmektedir. Günümüzde İslam inancının gerekliliklerini daha iyi anlamak isteyenler tarafından sık sık araştırılan bir kavramdır.
İslam dininde kişinin ve toplumun düzenini sağlamaya yönelik temel esaslar Zarurat-i Diniyye kavramı altında toplanmıştır. Arapça kökenli olan bu kavram “dini zorunluluklar” anlamına gelir. Müslümanların inanç, ibadet ve ahlaki yaşamlarını şekillendiren temel prensipleri ifade etmektedir. Bu ilkeler, kişilerin Allah’a kulluk görevini yerine getirmesine ve toplumsal yaşamını İslam ahlakına göre düzenlemesine yardımcı olmaktadır.
Zarurat-ı Diniyye esasları bireyin manevi ve dünyevi hayatını dengede tutmasını sağlar. Aynı zamanda adalet, huzur ve sosyal dengeyi de gözetir. Namaz kılmak, oruç tutmak, zekat vermek ve hacca gitmek gibi İslami ibadetler de ilkeler doğrultusunda şekillenmiştir. Ayrıca adaletin sağlanması, kul hakkının gözetilmesi ve toplumun huzurunu koruyacak düzenlemeler de bu esaslarla ele alınır.
Zarurat-i Diniyye toplumun ahlaki ve sosyal yapısını güçlendiren bir sistem olarak da görülmektedir.
Zarurat-ı Diniyye, Müslümanların yaşamlarını (inanç, ibadet ve ahlaki yaşamlarını) şekillendiren esasları içerir. Bu prensipler İslam hukukunu oluşturur. Kişilerin Allah’a kulluğunu yerine getirmesine rehberlik eder. Toplumsal düzenin sağlanmasına ve insanların birbirleriyle adalet, huzur içinde yaşamalarına da yardımcı olur.
Zarurat-ı Diniyye 5 temel esasa dayanmaktadır:
Namaz, İslam'ın en temel ibadetlerinden biridir. Günde 5 vakit kılınır. Bağlılığı pekiştirir. Namaz, kişilerin manevi huzur bulmasına da katkı sağlar.
Maddi gücü olan Müslümanların, mallarının belirli bir kısmını ihtiyaç sahiplerine vermesi farz olarak görülür. Zekat, toplumsal dayanışmayı güçlendirir. Ayrıca ekonomik adaleti sağlayan önemli bir ibadettir. Zekat vermek, toplumda gelir dengesinin korunmasına da yardımcı olur.
Oruç, Ramazan ayında farzdır. Oruç tutarak kişi açlık ve susuzlukla sınanır. Açlık ve susuzlukla sınanan kişi, nimetlerin kıymetini daha iyi anlar. Özellikle Ramazan ayında toplumsal yardımlaşma duygusunu daha yakından hisseder.
Hac, maddi ve fiziksel imkanı olan Müslümanların ömründe 1 kez gerçekleştirmeleri gereken bir ibadettir. Müslümanlar arasında birlik ve beraberliği güçlendiren en önemli olaylardan biridir. Kutsal topraklara yapılan bu yolculuk kulluk bilincini en yüksek seviyede hissettirmektedir.
İslam'a uygun yaşamak, Allah’ın emir ve yasaklarına uymak, Peygamber’in sünnetini rehber almak, dinin ve inancın korunabilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu, Müslümanların inançlarını bilinçli yaşamasını ve manevi değerlerini korumasını sağlar.
Bu ilkeler toplumun huzurunu ve düzenini sağlayan bir sistemin yapı taşlarını da oluşturmaktadır. Bu esasların uygulanması, bireyin ruhsal ve ahlaki gelişimine katkıda bulunur. Toplumda ise adaletin ve dayanışmanın güçlenmesine yardımcı olur.
Zarurat-ı Diniyye sadece bir ibadet sistemini oluşturmaz. İnsanın dünyadaki ve ahiretteki mutluluğunu amaçlayan bir yaşam rehberi olarak da görülmektedir.