Arap ülkeleri devlet başkanları ve liderleri ile Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler, Mısır'ın başkenti Kahire'de Gazze Şeridi'nin geleceğine ilişkin olarak gerçekleştirilen Olağanüstü Arap Birliği Zirvesi'nde bir araya geldi. Zirvenin açılış konuşması, Arap Birliği dönem başkanlığını üstlenen Bahreyn Kralı Hamed bin İsa el Halife tarafından yapıldı. El Halife, "Filistinlilerin yerlerinden edilmesine yönelik her türlü girişimi reddediyor, iki devletli çözümü destekliyor ve Mısır'ın yeniden inşa planına destek çağrısında bulunuyoruz" ifadelerini kullanarak, "Adil ve sürdürülebilir bir barış, Filistin halkının tarihi olarak meşru olan kendi geleceğini tayin hakkını yeniden kazanmasının temel unsurudur" dedi.
Zirveye ev sahipliği yapan Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ise Gazze'ye yönelik saldırıların insanlık üzerinde silinmez bir leke bıraktığını söyledi. Savaşın Gazze Şeridi'ndeki nüfusu yok etmeyi amaçladığını vurgulayan Sisi, "Bugün burada toplanırken acı bir gerçekle karşı karşıyayız. Bölgemiz, acı verici zorluklarla karşı karşıya" dedi.
Mısır'ın Gazze'yi yeniden inşa planının Filistinlilerin kendi topraklarında kalmasını garanti altına alacağını vurgulayan Sisi, "Gazze'de sevdiklerini kaybedenler, dullar ve yetimler, umutlarının yeniden yeşermesi ve kalıcı bir barış için gözlerini sizlere çevirmiş durumda" ifadelerini kullandı.
Sisi, ABD Başkanı Donald Trump'ın Orta Doğu'da barışı tesis edebilecek yeteneğe sahip olduğunu da sözlerine ekledi.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, yaptığı konuşmada, Gazze'de ateşkes müzakerelerinin ciddi bir şekilde yeniden başlaması, esir ve tutukluların salıverilmesi ve Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının önündeki tüm engellerin kaldırılması çağrısında bulundu. Guterres, "İnsani yardım müzakere konusu yapılamaz. Yardımların engelle karşılaşmaksızın akması gerekiyor" dedi.
Gazze'nin yeniden inşası ve sürdürülebilir istikrarı için uluslararası hukuk prensiplerine dayalı bir siyasi çerçeveye ihtiyaç duyulduğunu ifade eden Guterres, "İsrail'in güvenlik endişelerine cevap verilmeli fakat bunlar, uzun vadeli İsrail ordusu varlığı üzerinden sağlanmamalı. Gazze, bağımsız, demokratik ve egemen Filistin devletinin bir parçası olarak kalmalı ve sınırlarının küçültülmesi ya da nüfusunun göçe zorlanması söz konusu olmamalı" dedi.
İsrail'in ölümlere neden olan baskınlar gerçekleştirdiği Batı Şeria'daki durumun endişe verici olduğunu vurgulayan Guterres, "Son aylarda 40 binden fazla Filistinli zorla yerlerinden edildi. Bu on yıllardır görülen en büyük çaplı yerinden etme eylemi" dedi.
Guterres, "Yıkımlar, tahliyeler ve yerleşim yerlerinin genişletilmesi artarak sürerken, buna yerleşimci şiddeti de ekleniyor. Tüm bunlar, Filistin Yönetimi'nin rolünün her zamankinden daha önemli olduğu bir dönemde bu yönetimin gücünü daha da zayıflatıyor" dedi.
Acilen gerilimi azaltma çağrısı yapan Guterres, İsrail'i uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uymaya davet etti.
Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Antonio Costa, AB'nin Filistin ve İsrail'in barış ve güvenlik içerisinde yan yana var olabileceği iki devletli çözüme bağlılığını yineleyerek, "BM Şartı'na, kurallara dayalı uluslararası düzene ve uluslararası hukuka saygı, daha önce hiç şu anda olduğu kadar tehdit altında olmamıştı. Açık konuşacağım, Avrupa Birliği, Gazze'de demografik ve sınır değişikliklerine yönelik her türlü girişime karşı. Dünyanın başka yerleri için de bu böyle" dedi.
AB'nin Gazze'nin yeniden inşasını da desteklediğini ifade eden Costa, AB'nin Mısır'ın teklif ettiği plana somut destek vermeye hazır olduğunu söyledi.
Zirvede Ürdün Kralı II. Abdullah, ülkesinin Filistinlilerin zorla yerlerinden edilmesine bütünüyle karşı olduğunu ve Gazze'nin yeniden inşasına destek verdiğini söyledi.
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ise ülkesinin Filistin davasının değişmez destekçilerinden biri olduğunu ve bölgede barış ve güvenliğe destek sağlanması için elinden geleni yapacaklarını söyledi. ABD Başkanı Trump'ın Gazze planını reddeden Şara, "Filistin halkını Gazze'den güç kullanarak yerinden etme çağrısı, her açıdan insanlığın yüzüne sürülmüş bir lekedir" dedi.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Gazze halkının başka yerlere transferine yönelik çağrılara şiddetle karşı çıktığını ve şartların izin vermesi halinde devlet başkanlığı ve parlamento seçimlerinin gerçekleştirilmesine hazır olduğunu söyledi.
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, zirvenin kapanış konuşmasında Arap ülkeleri liderlerinin Mısır'ın Gazze'nin yeniden inşasına yönelik planını kabul ettiğini açıkladı. Sisi, diğer ülkeleri de bu plana destek vermeye ve nisan ayında Mısır'ın ev sahipliğinde Gazze'nin yeniden inşasına ilişkin olarak düzenlenecek konferansa katılmaya davet etti.
Henüz resmi olarak açıklanmayan yeniden inşa planının, Birleşmiş Milletler'in Gazze'nin yeniden inşası için öngördüğü maliyetle neredeyse aynı seviyede 53 milyar dolar olması bekleniyor. Planın taslağını gören kaynaklara dayandırılan haberlerde, altı ay sürecek erken toparlanma ve geçici barınma sağlanmasına aşamasının 3 milyar dolar, 2027'ye kadar sürecek ve temel altyapı ihtiyacı ve kalıcı konutların inşasına odaklanacak sürecin 20 milyar dolar ve 2030'a kadar devam edecek ve ilave konut, altyapı, sanayi ve ticaret tesisleri inşasını hedefleyen son safhanın ise 30 milyar dolara mal olması planlanıyor.
ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'de yaşayan yaklaşık 2 milyon Filistinlinin başka yerlere transferi ve Gazze'nin bir turizm merkezine dönüştürülmesine yönelik teklifine karşı alternatif olarak geliştirilen ve "Mısır Planı" olarak anılan teklif, Gazze yeniden inşa edilirken Gazze halkının yaşadıkları yerlerde kalmasını garanti altına alıyor.
Mısır basınında yer alan haberlerde, planın maddeleri yayınlanarak yeniden inşa planının hayata geçirilmesinin "geçiş dönemi yönetimi konusunda düzenlemeler yapılması ve iki devletli çözüm umudunu koruyacak şekilde güvenliğin tesis edilmesini" gerekli kıldığı ifade edildi.
Buna göre Gazze'nin Filistin topraklarının ayrılmaz bir parçası olarak nitelendirildiği planda, 6 aylık geçiş döneminde Gazze Şeridi'nin yönetilmesi için bağımsız bir "Gazze İdaresi" komitesinin kurulması ve bu komitenin Filistin hükümetinin çatısı altında çalışan ve herhangi bir siyasi fraksiyona bağlı olmayan teknokratlardan oluşması şeklinde bir madde de yer alıyor.
Haberlerde, planda Filistin devletinin kurulmasına yönelik olarak Filistin topraklarında uluslararası bir barış gücü konuşlandırılmasına karar verilmesi gerektiğine de işaret edildiği belirtilerek, Gazze'de enkazın kaldırılmasının ardından bir tampon bölge oluşturulması ve Mısır ile yabancı şirketlerin katılımıyla 20 geçici konut alanı inşa edilmesinin öngörüldüğü ifade edildi.
Kaynak: İHA
Okuyucu Yorumları 0 yorum