Ceza zamanaşımı ya da dava zamanaşımı, suçun işlendiği belirlenen tarihten başlamak üzere bu tarih üzerinden belli bir zaman geçmiş olsa dahi dava açılmamış olursa ya da açılan dava kanuni süreç içinde sona ermediyse kullanılan bir ifadedir. Eğer davada net bir sonuç söz konusu değilse devletin ceza vermekten vazgeçmesi ya da ceza davasının düşmesi sonucunu meydana getiren şartlar zamanaşımı şartlarıdır. Davaların zamanaşımı süreleri kanunlara göre belirlenmiştir ve farklı durumlara bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Zamanaşımı süreleri 2 şekilde sınıflandırılmıştır. Buna göre uzamış dava zamanaşımı süresi ve olağan dava zamanaşımı süresi olarak 2 farklı zamanaşımı süresi bulunmaktadır. Zamanaşımının kesintiye uğramasının nedenleri varsa sanık ya da şüpheli hakkında uzamış zamanaşımı süresi uygulanmaktadır. En hafif olarak tespit edilen suçlarda olağan zamanaşımı süresi 8 yıl olarak belirlenmiştir.
Olağan dava zamanaşımı süresi geçtiği zaman dava kamu davasıysa dava düşer. Bu tür zamanaşımında suçun işlendiği tarihten itibaren başlamak üzere durum, farklı yaş grupları, farklı şekilde değerlendirilir. Örnek olarak 12 yaşını bitirmiş, 15 yaşını bitirmemiş, 15 yaşını bitirmiş, 18 yaşını bitirmemiş ve 18 yaşını bitirmiş olan kişiler 3 farklı gruba ayrılarak karar verilir.
Davaların zamanaşımı şartları duruma göre değişiklik gösterir. Kanunlara göre suçların cezaları hapis ya da adli para cezası olarak belirlenebilir. Bu durumlarda zamanaşımı süresi hesaplanırken verilen hapis cezasının en üst sınırı dikkate alınarak karar verilir. Zamanaşımı sürelerinin işlemeye başlaması şu durumlara göre değerlendirilir:
Zamanaşımı süreleri farklı suçlarda farklı şekilde uygulanır. Örnek olarak: