İnternet üzerinden uzun zamandır resmi işlemler de yapılabilmektedir. Islak imza gerektiren bazı belgeler için kullanılan e-imza ya da elektronik imza veya mobil imza da dijital dünya ile birlikte günlük hayatın bir parçası haline getirilmiş olan terimler arasında yer almaktadır.
E-imza ne demektir?
Kısaca e-imza, mobil imza ya da elektronik imza, dijital ortamda yer alan belgelerin doğrulanmasını, imzalanmasını sağlayan bir elektronik veridir. Birçok işlemde kullanılabilen elektronik imza dijital dünyanın ıslak imzası olarak kabul edilmektedir.
Islak imzanın elektronik hali olarak görülen elektronik imza ıslak imzadan farklı olarak sabit bir yapıya sahip değildir. Farklı semboller, karakterler ya da harfler kullanılarak meydana getirilebilir. Her kişiye ait elektronik imza her belgede benzeri olmayan bir imza anahtarına sahiptir.
E-imza hangi işlemlerde kullanılır?
Verilerin değiştirilmesi, silinmesi, çeşitli işlemler yapılması konusunda güvenlik sağlayan e-imza, kullanıldığı belgelerin bütünlüğünü korumakla yükümlüdür. Hem kurumlar hem de bireyler çeşitli belgelerde e-imza kullanabilmektedir. Birçok avantajı bulunan elektronik imzaların bazı özellikleri ve kullanıldığı alanlar şunlardır:
- Kamu uygulamalarında ve özel sektör firmalarda elektronik imza kullanılabilir.
- Bilgisayar aracılığı, mobil cihazlar aracılığı ile elektronik imza kullanılabilir.
- Elektronik imza ile yapılan işlemler mekandan ve zamandan bağımsız olarak gerçekleştirilebilmektedir.
- Elektronik imza kullanılarak imzalanan belgeler bu sayede zamanın da daha verimli kullanılmasını sağlar.
- Kağıt kullanımının da önüne geçen elektronik imza uygulaması bu özelliği ile çevre dostudur.
- E-imza kullanılarak imzalanan belgeler dijital ortamda çok uzun süre saklanabilir, yeniden düzenlenebilir ve bu belgelere kolayca ulaşılabilir.
Elektronik imza:
- Ulusal Yargı Ağı Projesi’nde (UYAP)
- Kurumlar arası iletişimde (Nüfus müdürlükleri, emniyet müdürlükleri, vatandaşlık işleri müdürlükleri)
- E devlet uygulamalarında
- Çevre Etki Değerlendirmesinde (E-ÇED)
- Kimlik numarası (MERNİS) işlemlerinde
- Çeşitli sınavların (LGS – Lise Giriş Sınavı, KPSS – Kamu Personeli Seçme Sınavı gibi) başvuru işlemlerinde kullanılabilir.
E-imza nasıl korunur?
e-İmzanın güvenliği, kişisel kimliğin korunması kadar önemlidir. Bu yüzden:
- e-İmza cihazı (USB token veya akıllı kart) yalnızca sahibinin erişiminde olmalı ve başkalarıyla kesinlikle paylaşılmamalıdır.
- PIN kodu güçlü, tahmin edilmesi zor bir kombinasyon olmalı ve düzenli aralıklarla değiştirilmelidir. Ortak veya güvensiz bilgisayarlarda e-İmza kullanılmamalı, sadece güvenilir cihazlarda işlem yapılmalıdır.
- Cihaz kaybolduğunda ya da şüpheli bir durum fark edildiğinde, yetkili sağlayıcıyla hemen iletişime geçilip e-İmza iptal ettirilmelidir.
- Sahte e-postalara ve dolandırıcılık girişimlerine karşı dikkatli olunmalı, yazılımlar yalnızca resmi kaynaklardan indirilmelidir.