ANKARA (İHA) - Türkiye Mimar Mühendis Odaları Birliği (TMMOB) Makine Mühendisleri Odası (MMO) Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz, enerji talep tahminlerinin abartıldığını belirterek, Türkiye'nin enerji açığının, yerli kaynak kullanımı ve elektrik iletim ve dağıtım şebekelerindeki kayıp-kaçakların giderilmesi ile önleneceğini söyledi.
MMO Enerji Çalışma Grubu tarafından hazırlanan 'Türkiye'de Doğalgaz Temini ve Tüketim Politikalarının Değerlendirilmesi' konulu rapor bugün Dedeman Otel'de gerçekleştirilen bir basın toplantısı ile basına açıklandı. Rapor hakkında bilgi veren MMO Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz, son üç ayda doğalgaza 3 kez zam yapıldığını hatırlatarak, zamların 2005'te de sürecek olmasının dikkat çekici olduğunu söyledi. Ucuzluğu, kullanım kolaylığı, stoklama sorununun olmayışı gibi özellikleri ile doğalgazın Türkiye'de hızla yaygınlaştığını ve talebin daha da artacağını belirten Koramaz, "Türkiye'nin ihtiyaç ve tüketebileceğinin çok üzerinde doğalgaz ithalatını öngören sözleşmelerin imzalanmış olmasına kamuoyunun dikkatini çekmek istiyoruz" dedi.
Doğalgaz tüketimi içinde elektrik enerjisi üretimi için kullanılacak doğalgazın payının 2002 yılında yüzde 67, 2003 yılında ise yüzde 64 oranlarında seyrettiğini kaydeden Koramaz, "Sonuçta elektrik enerjisi içinde doğalgazın yüzde 45'lere kadar varması gaz ve enerji sektöründeki çarpık politikaları ortaya koymaktadır. Dünyanın diğer ülkelerinde doğalgaz kullanımı içinde elektrik enerjisi üretimi bu denli yüksek bir öncelik almamaktadır. İthal bir enerji kaynağı olan doğalgazın elektrik enerjisi üretimi içindeki payının bu denli yükselmesi ekonomik ve politik bağlamlarıyla rasyonel değildir" şeklinde konuştu.
TMMOB, bağlı odalar ve Devlet Planlama Teşkilatı'nın gaz talep tahminlerinin abartıldığı, doğalgaza dayalı enerji santrallerine ihtiyaç olmadığı yolundaki uyarılarının dikkate alınmadığını vurgulayan Koramaz, enerji sektöründe kamu yatırımlarının gecikmesi ve yetersizliğinin kısa ve uzun vadede doğru bir enerji planlamasının ve bu planlamaya uygun yatırımların zamanında yapılmamasından kaynaklandığını savundu. Bütün siyasal iktidarlarca, kamu kaynaklarının yetersizliği gerekçesiyle, Dünya Bankası, IMF ve AB politikaları doğrultusunda yatırımların özel sektör tarafından yapılması yaklaşımının egemen olduğunu ifade eden Koramaz, "Enerji üretiminde kamusal planlama, kamusal üretim ve yerli kaynak kullanımını reddeden özelleştirme politikaları, ülkemizi enerji alanında da darboğaza sokmuştur" dedi.
Yurtiçi hidrolik (suya dayalı) kaynaklardan daha yüksek verim almak için politikaların yetersiz kaldığını belirten Koramaz, "Bugün kamu bu aladan tümüyle çekilmekte, hidrolik esaslı enerji üretim tesisleri artık yabancı şirketleri tarafından kurulmaktadır" diye konuştu. Elektrik üreten santrallerin üretimlerinin azalmaya zorlandığını savunan Koramaz, bunun da kömür alımlarını azalttığını ve kömür üretimini düşürdüğünü kaydetti. "Bu durumun nedeni, doğalgaza dayalı santrallere verilen gaz alım garantileri ve doğalgaz alım sözleşmelerindeki 'al ya da öde' cezalarıdır' diyen Koramaz, bu şekilde kömüre yönelik arama ve yatırım çalışmalarının sürekli gerilediğini bildirdi.
Türkiye'de bulunan yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının yaygınlaştırılması ve teşvik edilmesi gerektiğini de vurgulayan Koramaz, "Ancak bu amaçla hazırlanan bir yasal düzenleme TBMM Genel Kurul gündemine gelmişken son dakikada hükümetçe yabancı petrol ve doğalgaz tekellerinin çıkarları lehine geri çekilmiştir" şeklinde konuştu. Türkiye'nin doğalgaz temin anlaşması ve programlarının ciddi bir stratejik çalışma ile ele alması gerektiğini de belirten Koramaz, 'Zira ülkemiz uluslararası arenada enerji kozunu elinden çıkarmaktadır" dedi.
MMO'nun doğalgaz politikaları ile ilgili önerilerini de sıralayan Koramaz, doğalgaz alım sözleşmelerinin yeniden görüşülmesi gerektiğini ve anlaşmalarda fiyat, alınmayan gazın bedelinin ödenmesi, ödemelerin nakit olarak yapılması, gazın üçüncü ülkelere satılmasının önlenmesi gibi, aleyhte şartların iptal edilmesi gerektiğini söyledi. Doğalgaz temininde Rusya'ya olan bağımlılığın mutlaka azaltılması gerektiğini de vurgulayan Koramaz, "Kamusal bir hizmet olan elektrik üretiminde 'başının çaresine bak, kendi enerjini kendin üret' piyasacılığı ve kaynak israfına yol açan politikalar terk edilerek kamu üretimi güçlendirilmelidir" diye konuştu. Yerli doğalgaz üretiminin artırılması gerektiğine de dikkat çeken Koramaz, Zonguldak taşkömürü sahalarındaki metanın kullanım imkanlarının sağlanması ve TPAO'nun Karadeniz'deki doğalgaz arama çalışmalarını desteklenmesi gerektiğini kaydetti.
Daha sonra gazetecilerin sorularını yanıtlayan Koramaz, enerji taleplerinin artması sonucu Enerji Bakanlığı'nın nükleer enerji santralleri yapma kararının hatırlatılması üzerine, Makine Mühendisleri olarak nükleer teknolojiye karşı olmadıklarını ancak bu konuda Türkiye'nin gerek teknik gerek sosyal alt yapısının düzenlenmesi gerektiğini dile getirdi. Koramaz, Türkiye'nin enerji açığının, yerli kaynak kullanımı ve elektrik iletim ve dağıtım şebekelerindeki kayıp-kaçakların giderilmesi ile önleneceğini belirtti. Koramaz ayrıca doğru teknolojilerin kullanılması ile kömürün de temiz enerji kaynağı olarak kullanılabileceğini söyledi.
MMO Doğalgaz Komisyonu Başkanı Oğuz Türkyılmaz da, BOTAŞ'ın doğalgaz talep tahminini yarıya düşürdüğünü söyledi. Türkiye'nin bugün 46 milyon metreküp doğalgazın ancak yarısını tükettiğini ifade eden Türkyılmaz, siyasal iktidarın enerji politikasını sağlıklı olmadığını ifade etti.