KİT nedir, ne demek? KİT'in anlamı

Devlet kuruluşları ya da diğer adıyla devlet kurumları, genel olarak belirli bir görev için tayin edilmiş yapılardır. Çeşitli devlet kurumları, kamu yararına farklı hizmetler sunmaktadır. Peki KİT nedir, ne demek? KİT'in anlamı nedir?

Ferhan Petek /

06.08.2025 18:02

Kısmen temelli ya da temelli olarak kurulan devlet kurumları devletin sistemi içinde belli işlemlerin idare edilmesi ve yönetilmesinden sorumludur. Kamu İktisadi Teşebbüsleri olarak adlandırılmış olan kurumlar da devletten devlete farklılık göstermekte olan devlet kurumları arasında yer almaktadır.

KİT nedir, ne demektir? KİT'in anlamı nedir?

KİT, açılımı Kamu İktisadi Teşebbüsü olan bir kavramın kısa adıdır. Kamu İktisadi Teşebbüsleri her devlette farklı olarak işlemekte ancak ortak bazı genel kurallara göre ilerlemektedir. Uluslararası alanda kabul gören bu kavram devlet şirketi olarak da isimlendirilmektedir. Devlete ait olan her türlü ticari faaliyetleri Kamu İktisadi Teşebbüsleri üstlenir ve tüzel bir kişilik olarak kabul edilir. Şirketlerin hukuki durumları hükumetin bir parçasıdır ve devletin düzenli bir hissedarı olarak da değişkenlik göstermektedir.

Türkiye’de Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) kavramı Türkiye tarihinde ilk defa 1961 Anayasası'nda yer almıştır. 233 sayılı olan Kamu İktisadi Teşebbüsleri, Kamu İktisadi Kuruluşları ve İktisadi Devlet Teşekkülleri olarak ikiye ayrılarak sınıflandırılmıştır. İki farklı sınıfta değerlendirilen KİT’ler için yapılan tanımlar ise şu şekildedir:

KİT’ler, İDT (İktisadi devlet teşekkülü) ve KİK’ler (Kamu İktisadi Kuruluşları) olarak ikiye ayrılırlar.
İDT’lerde sermayelerinin tamamı devlete aittir. İktisadi alanda ticaret şartlarına göre faaliyet göstermesi amacı ile kurulurlar.
KİK’ler sermayelerinin bir kısmı ya da tamamı devlete ait olan kurumlardır.
Bağlı ortaklıklar sermayelerinin yüzde elden daha fazlası İDT ve KİK’lere ait kuruluşlardır.
Kamu İktisadi Kuruluşları, sermayelerinin tamamı devlete ait olan teşebbüslerdir. Tekel özellikte olan mallar ile temel hizmet ve mallar üretmek amacı ile kurulmuştur ve pazarlamaktan da sorumludur. Kamu hizmeti özelliği ön planda olan teşebbüslerdir.

İktisadi Devlet Teşekkülleri, iktisadi çaptaki ticari şartlara göre faaliyet göstermek amacı ile kurulmuşlardır. Türkiye’de İktisadi Devlet Teşekkülleri Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Sayıştay’a bağlı olarak denetlenir. Denetleme sorumluluğu Yüksek Denetleme Kurulu'na aittir. Örnek bazı İktisadi Devlet Teşekkülleri şu şekildedir: