Mıknatıslar, doğal olarak bulunan ya da yapay olarak üretilen materyaller olabilir. Manyetik alan oluştururlar ve bazı metalleri itebilir ve çekebilirler. Atomlar düzeyindeki hareketler mıknatıslara bu özelliğini vermiştir. Manyetik malzemelerdeki elektronlar, belli bir düzende hareket ederler. Bu sayede de manyetik alan oluşur ve mıknatıslar etkileşim içine girdiği bazı metalleri hareket ettirebilirler.
Mıknatıslar, çevrelerindeki manyetik malzemeleri itmeleri ya da çekmeleri ile bilinir. Bu özellik magnetizma olarak isimlendirilmiştir. Magnetizma bir maddenin etrafında yer alan diğer maddeler üzerinde manyetik etkiler oluşturmak anlamına gelir. Demir, nikel ve kobalt gibi ferromanyetik yani manyetik alan üretebilme özelliği bulunan maddeleri çeken mıknatısların işlevleri geniş bir kullanım alanına sahiptir.
Mıknatısların işlevleri elektriksel, bilimsel ya da endüstriyel alanlarda çok kullanılır. Aynı zamanda günlük hayatta da yaygın bir biçimde karşılaşılan araçların ve cihazların temel bileşenleri arasında yer alırlar. Tarih boyunca çeşitli kullanımlar için keşfedilen ve şekillendirilen mıknatısların ilki manyetik kayalardan yapılmıştır.
Manyetik kayalar ya da diğer adı ile lodestonlar, demir içerikleri olması nedeni ile doğal manyetik özelliklere sahiptir. Yunan, Antik Çin ve Hint kültürlerinde manyetizmanın farkına varılmış ve tarihte denizcilik alanında yön bulma amacı ile kullanılmıştır. Günümüzde ise mıknatıslar teknolojik gelişmeler sayesinde çok daha karmaşık ve farklı biçimlerde üretilmişlerdir.
Mıknatısların çalışma prensipleri manyetik dipoller ve manyetik alan ile ilgilidir. İç yapılarında yer alan elektron hareketleri nedeni ile mıknatıslar bir manyetik alan üretirler. Üretilen bu manyetik alan, mıknatısın çevresindeki metaller üzerinde itme ya da çekme gücü uygular. Manyetik alan her mıknatısın etrafında bulunur. Bu alan manyetik kutuplar arasında yönlendirilmiş bir güç hattıdır.
Mıknatısın kuzey tarafı ve güney tarafı olmak üzere 2 kutbu bulunur. Manyetik alan da kuzey tarafından çıkıp güney tarafına ilerler ve burada sonlanır. Atomlar seviyesinde manyetik özellik gösteren mıknatısların metalleri çekmeleri veya itmeleri manyetik alanların etkileşime geçmesi ile olur.
Ferromanyetik metaller, mıknatısın manyetik alanına çok güçlü bir biçimde tepki verir.
Nikel, demir ve kobalt maddeleri mıknatıs tarafından çekilir. Mıknatısın 2 kutbu da bu metalleri çekme yönündedir. İtme eylemi manyetik alanların karşılıklı olarak birbirlerini itmeleri ile meydana gelen bir durumdur. Manyetik alanların kutupları birbirlerine zıt olduğu zaman çekim kuvveti oluşur. Ancak aynı kutuplar birbirleri ile etkileşime girerse itme kuvveti oluşur.
Mıknatıslar doğal ve yapay olarak üretilebilirler. Doğal mıknatıslar doğada yer alan manyetik minerallerin işlenmesi ile elde edilir. Yapay olan mıknatıslar ise genel olarak demir, nikel ya da kobalt gibi ferromanyetik malzemelerin manyetik alanlarla işlenmesi yolu ile elde edilir. Metal bir parça güçlü bir manyetik alana maruz kalırsa bu metaldeki atomlar hizalanır ve manyetik özellik kazanır. Bu da kalıcı bir mıknatıs üretimi anlamına gelir.
Farklı endüstrilerde ve günlük yaşamda farklı amaçlar doğrultusunda kullanılan mıknatısların bazı kullanım alanları şunlardır:
markasıdır.
Haber Gönder
