TMO'dan fiyat uyarısı

ANKARA (İHA) - Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü Nebi Çelik, piyasalardaki arz fazlasını dikkate alarak Ağustos ayında fiyat artışına gideceklerini belirterek, sanayicilerden biran önce alın yapmalarını üreticilerden de piyasaya ürün çıkarmak için biraz daha beklemelerini istedi.

TMO Genel Müdürü Çelik, hububat alımları ve alım politikaları ile ilgili bir basın toplantısı düzenledi. TMO Genel Müdürlüğü'nde düzenlenen toplantıda Çelik, hububat üretiminin geçen yıldan daha yüksek olacağının tahmin ettiklerini belirterek, geçen yıl 19 milyon ton olan buğday üretiminin bu yıl 20 milyon ton ve üzerinde gerçekleşmesini beklediklerini kaydetti. Çelik, süne mücadelesi nedeniyle buğday kalitesinin de arttığını vurgulayarak mücadele yapılmayan yerlerde ufak tefek sorunlar olduğunu, ancak buğdayın kalite yönünden geçen yıllara göre daha iyi olduğunu söyledi.

TMO'nun bu yıl geçen yıllara göre farklı bir alım politikası izlediğini anlatan Çelik, Mayıs ortasında hasat başlamasına karşın fiyat ilan etmediklerini, ancak piyasaları yakından takip ettiklerini ve üreticilerin uygun fiyattan ürünlerini pazarlamasına olanak sağladıklarını kaydetti. Haziran sonunda arzın artmasıyla birlikte fiyatlarda bir gerileme yaşandığını vurgulayan Çelik, bunun üzerine 25 Haziran itibariyle fiyat ilan ederek alımlara başladıklarını bildirdi. Çelik, geçen yıl buğday alım fiyatının 325 bin lira olduğunu anımsatırken, haziran ayında ilan edilen fiyatın birinci sınıf ekmeklik buğdayda 370 bin 500, ikinci sınıf buğdayda 352 bin, üçüncü sınıf buğdayda da 320 bin lira olduğunu, bunun yemlik buğdayda 290 bin liraya kadar düştüğünü söyledi. Bu gün itibariyle TMO'nun 377 bin ton hububat aldığını, bunun da 135 trilyon tutarında olduğunu söyleyen Çelik, halen günde 50 bin ton alım yapıldığını ve bunun karşılığında da 18 trilyon lira ödendiğini dile getirdi. Çelik, ürün bedellerinin yarısının peşin yarısının da en geç bir ay içerisinde ödendiğini anımsattı.

Çelik, bu yıl üreticilerin bilinçli hareket ettiklerini, nakit ihtiyacı ölçüsünde ürünlerini pazara sunduğunu, geri kalan ürününü ise stokladığını belirterek, bunun da üreticinin lehine bir durum olduğunu vurguladı. Türkiye'de hasadın yüzde 65'inin temmuz ayında yapıldığını ve bu dönemde yoğun bir arz söz konusu olduğunu anlatan Çelik, buna bağlı olarak fiyatların da düştüğünü kaydetti. Çelik, üreticilerin temmuz ayında ürünlerini satmayarak fiyatların yükselmesini beklemelerinin doğru bir davranış olduğunu ifade etti. Bu dönemde ürününü depolama olanağı olmayan üreticilerin ürünlerini 19 Temmuz tarihinden itibaren TMO'nun depolarını ücretsiz emanet edebileceklerini, bu ürünleri zaman içinde geri alabilecekleri gibi TMO'ya da satabileceklerini bildirdi.

TMO'nun fiyatların düşük olduğu bu dönemde yoğun şekilde piyasaya girerek regülasyon görevini yerine getirdiğini ve fiyatların düşüşünü engellediğini kaydeden Çelik, arpa fiyatlarının piyasalarda yüksek olması nedeniyle TMO'nun genel olarak arpa fiyatlarını açıklamadığını, fiyatların düştüğü birkaç noktada müdahale ettiğini söyledi.

Çelik, buğdayda sanayici ve tüccarın piyasaya girmekte çekimser davrandığını, ancak TMO'nun ağustos ayında fiyat artışına gideceğini anımsatarak, "Piyasalarda genel bir fiyat artışı bekleniyor. TMO'nun haziran ayı alım fiyatı ile aralık ayı satış fiyatı arasında yüzde 24'lik bir marj bulunuyor. Sanayicilerimiz ve tüccarlarımız bu hususu değerlendirmeli ve piyasadan alım yapmalarının lehlerine olduğunu görmeliler" dedi. Stok maliyetine katlanmayarak, uygun fiyatlardan alım yapmayan sanayicilerin 4-5 ay sonra bu fiyatın yüzde 24 fazlasıyla TMO'dan buğday almak durumunda kalacaklarına dikkat çeken Çelik, "Sanayicilerimizin de bu hatayı yapacağını zannetmiyoruz" dedi. Üreticilere de seslenen Çelik, TMO'nun şu anda 210 alım noktasında kendisine getirilecek tüm ürünleri alabilecek kapasitede olduğunu, üreticilerin de ürünlerini pazarlamasında sorun olmadığını kaydetti.

Geçen yıl gerçekleşen fiyatlar dolayısıyla sanayicinin kar realizasyonunu gerçekleştiremediğin savunan Çelik, bu yıl olayın farklı olduğunu, mevcut piyasa fiyatlarıyla alınacak buğdaylardan önemli karlar elde edilebileceğini söyledi.

Çelik, bu yıl buğday veriminin ve kalitesinin iyi olması nedeniyle buğday ithalatına gerek kalmadığını vurguladı. TMO'nun Dahilde İşleme Rejimi kapsamında ithalat yapan ihracatçı firmaları da mağdur etmemek amacıyla dünya fiyatlarına yakın bir fiyatla ihracatçıya buğday satışı yapılacağını ve böylece ihracatçının da ithalata gerek duymayacağını kaydetti.

TMO Genel Müdür Yardımcısı İsmail Kemaloğlu, gazetecilerin TMO'nun alım politikalarına ilişkin soruları üzerine, devletin piyasaya ayak bağı olmasını istemedikleri için hasat başlamadan müdahale fiyatını açıklamadıklarını belirterek, Merkez Bankası örneğini verdi. Kemaloğlu, Merkez Bankası'nın piyasada istikrar varken, döviz alımı ya da satımı yapmadığını anımsatarak, TMO'nun da piyasadaki duruma göre alım ya da satım fiyatı belirlediğini kaydetti.

Kemaloğlu, Lisanslı Depoculuk Yasasının çıkmasıyla birlikte TMO'nun 3 yıl boyunca lisanslı depoculuk yapacağını, atıl durumda bulunan depolarını özel sektöre kiralayacağını belirtirken, bu sürenin ardından TMO'nun depoculuk yapamayacağını, bu görevini borsalara devredeceğini anlattı. Üreticilerin ürünlerini emanet ederken, güven duymalarının önemine işaret eden Kemaloğlu, özel sektöre bu konuda TMO'nun yardımcı olacağını belirtti. Kemaloğlu, TMO'ya ait 7 liman silosunun ise özel sektöre devri konusunda çalışmalar yürütüldüğünü bildirdi.