Yapay zeka çağında verilen her bilgiyi %100 doğru kabul etmeli miyiz?

1.Yapay zekanın insan verileri ile geliştiğini unutmamalıyız.

Yapay zeka sisteminin için insanın davranışları, yazıları, kararları ve geçmişleri ile doludur. Yani bir insan hata yapıysa yapay zekada aynı hatayı taşıyor demek! Bu yüzden yapay zekanın sunduğu her cevap kesin olarak doğru kabul edilmemeli. Neyi kaynak ele aldığı öğrenilmeli ve doğruluğu sorgulanmalı. Yapay zeka bizlere bilgi üretiyor gibi gelse de aslında bu bilgileri ilk olarak insanların ürettiğini unutmamalıyız!

2.Her yapay zeka modeli aynı kalitede olmaz.

Bir sürü yapay zeka sistemi var... Her irinin veri setleri, algoritmaları ve eğitim yöntemleri farklıdır. Bazıları yüzeysel cevaplar sunar iken bazıları daha detaya inebiliyor. Bu yüzden sorunuzu tek bir yapay zeka ile cevaplamak yerine diğerlerinden de yararlanmanız iyi olabilir. Böylece yanıtlar çeşitlenir, bilgiler karşılaştırılabilir.

3.Yapay zekaların da önyargıları olabilir.

Bu ne demek? Yapay zeka sistemi tarafsız gibi sunulsa da aslında içindeki verilerde önyargılar barındırır. Yani toplumsal, kültürel ve politik bir temeli vardır. Mesela bir yapay zeka sistemi üretildiği ülkenin haber kaynakları ile daha fazla beslenmiş olabilir. Bu yüzden yanıtları o ülkenin kültürüne göre şekillenebilir. Dolayısıyla size verdiği yanıtları sorgulamadan kabul etmemeniz gerekir.

4.Güncellik konusunda sorunu vardır.

Bir yapay zeka modeli belirli bir tarihe kadar olan verilerle geliştirilir. Sonrası ise minik minik adımlarla eklenir. Bir anda değişken konulara vakıf olamaz. Dün yaşananı bugün sunması imkansızdır. Bu yüzden eksik bilgi verebilir. Ekonomi, teknoloji ve sağlık alanındaki bilgilerin güncelliği konusunda geri kalmış olabilir. Bu bilgileri kesinlikle kontrol etmelisiniz!

5.Yapay zeka bilgi verebilse de yorum yapamaz.

Bilgi ve yorumu birbirine karıştırmamamız gerekir. Yapay zeka bir verinin analizini yapabilir ama yorumlama kısmında öznel bir yargı üretemez. Daha önce belirttiğimiz gibi üretilen ülkenin kültürü ile harmanlanmış bir durumdadır. Yargı cümleleri her yapay zekada farklılık gösterecektir. Bu yüzden öznel düşüncelerinizi kendiniz şekillendirmeye devam etmelisiniz.

6.Duygusallıktan uzak bir yapıdadır.

Yapay zeka duygulardan anlamaz! İnsan duygusunun önemli olduğu konularda yüzeysel kalabilir. Empati gerektiren bir problem üzerinde derinlemesine inceleme yapamaz. Bilginin sadece mantık olmadığını düşünür isek bu bağlamda tam olarak yardımcı olmadığını görüyoruz.

7.Bilgileri edindiği kaynaklar her zaman şeffaf olmaz.

Çoğu yapay zeka sistemi bilgileri aktarırken hangi kaynaklardan yararlandığını belirtmez. Bu yüzden bilginin nereden geldiğini bilmeden onu direkt doğru kabul etmek tehlikeli olur. Açık olmayan bir bilgi süreci beynimizin yanlış bilgi çöpü olmasına neden olabilir. Bilginin güvenilir olabilmesi için açık ve erişilebilir kaynaklar sunulması gerekir!

8.Yapay zeka da manipülasyona açık.

Evet! Yapay zeka da yanlış yönlendirilmiş olabilir. Sosyal medya, siyaset ve reklam alanlarında tehlike oluşturabilir. Model bilerek yanlış yönlendirilir ise kitleler bilgilere inanarak hareket edebilir. Bu ihtimali unutmadan yapay zeka kullanılmalıdır.

9.İnsanlar akıl yürütmeyi bırakmamalıdır.

Peki, neden? Çünkü yapay zeka ne kadar bilgili olursa olsun akıl yürütme sürecinin insan günü yürütemez. Belirsiz bir durumda insanın deneyimleri, değer yargıları ve ahlakı işin içine girer. Böyle bir durumda yapay zekaya danışılabilir. Ama nihai karar insanın sorumluluğunda olur. Teknoloji her konuda yeterli olmayabilir. Bu yüzden akıl her zaman işlevsel olmalı.

10.Tek bir bilgi gerçeği yansıtamaz.

Bir bilgiye doğru diyebilmek için bağlamına bakılması gerekir. Yapay zeka bir veriyi sunarken bağlamından bağımsız olarak ele alır. Bu yüzden doğru gibi gelse de yanıltıcı sonuçlar sunabilir. Neden-sonuç ilişkisi içerisinde anlam kazanan bilgilerde yetersiz kalabilir. Yani bilginin hangi amaç ile üretildiğinin bilinmesi gerekir!