20 saniyelik temizlik kanserden koruyor

Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Musafa Taşar, doğada bulunan her şeyde hastalık yapıcı mikro organizmaların var olduğunu belirtiyor.

Taşar, ellerin günlük hayat içinde çevreyle her türlü ilişkiyi sağlayan, bu nedenle de en çok bakteri barındıran organ olduğunu söylüyor. El yoluyla taşınan bakterilerin başta grip olmak üzere pek çok hastalığa yol açtığını belirten Taşar, şöyle konuşuyor:

“Eller sadece suyla yıkandığında, kir elden uzaklaşmakta ancak tam anlamıyla hijyen sağlanamamaktadır. Bu nedenle, el temizliğinde suyla birlikte sabunun da kullanılması gerekmektedir. Çocuklar herkesten önce yakın çevresini örnek alır. El yıkama alışkınlığı da ancak küçük yaşlarda kazandırılabilir. Evde ailelerin çocuklarına sık sık ellerini yıkama öğüdünde bulunması gerekir.

Ebeveynlerin çocuklarına el yıkamada model olmaları şarttır. Bu yüzden büyükler de çocukların görebileceği yer ve zamanlarda sık sık ellerini yıkamalıdır.” Unicef ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kaynakları, Türkiye’de el yıkama alışkanlığının yayılması halinde, beş yaş ve altında yaklaşık üç bin çocuğun hayatının kurtarılabileceğini gösteriyor.

Ayrıca örgüt, dünyada beşinci yaş gününden önce hayatını kaybeden 10 milyon çocuktan dört milyonunun 28 günlükten küçük bebekler olduğunu da bildiriyor. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki, sabun ile el yıkama, yeni doğan bebekleri hastalık ve ölümden kurtarmada önemli bir rol oynuyor. Uzmanlar 7’den 70’e herkesi “Ellerinizi yıkayın. Çünkü elleri 20 saniye dikkatlice yıkamak, gripten kansere kadar pek çok hastalığa karşı koruyor” diyerek uyarıyor.

Elleri çok ovuşturmak bakteri olasılığını daha da artırıyor. Bu nedenle elleri yıkarken ve yıkadıktan sonra kurularken çok fazla ovuşturulması tavsiye edilmiyor. Elin nasıl sağlıklı yıkanabileceğinin bile reçetesi bulunuyor. Uzman doktor Murat Görgülü el yıkamanın formülünü şöyle veriyor:

OTOBÜSTE HİJYEN İÇİN NE YAPMALI?

• Ellerin su ve sabun ile yıkanması mikroplardan korunmanın en etkili, en ucuz ve en kolay yoludur. Ancak etkili olabilmesi için en az yarım dakika süreyle ve parmak araları da dahil olmak üzere her yerin iyice yıkanması gerekmektedir.

• Eller yemeklerden önce ve sonra, tuvaleti kullanmadan önce ve sonra yine su ve sabunla yıkayın.

• Toplu taşıma araçlarına bindikten sonra ellerinizi yıkama şansı olmasa da antibakteriyel ürünler ve temizleme mendilleri ile ellerinizi temizleyin. Bu araçlardan indikten sonra da ya elleri aynı şekilde mikroplardan arındırın ya da ellerinizi yıkayın.

• Hasta olma ihtimali olan birisi ile el sıkıştıktan sonra, ellerinizi yıkayıncaya kadar; gözünüze, burnunuza veya ağzınıza sürmeyin.
• Her hapşırık ve öksürük sonrası ellerinizi temizleyin.

• Hayvanlara dokunduktan sonra mutlaka ellerinizi yıkayın.
• Kirli olduğunu düşündüğünüz her şey ile temastan sonra ellerinizi temizleyin.

• Uygun bir el yıkama için önce elinizdeki bilezik ve yüzük gibi aksesuvarları çıkarın.
• Akan bir suyun altında ellerinizi ıslatın.

• Sonra bilekleriniz, ellerinizin üstü ve iç yüzü, parmak araları, tırnak uçları ve kenarlarıyla birlikte bol sabunla, en az 20 saniye çok ovuşturmadan yıkayın.
• Bu işlem bittikten sonra bol suyla durulama ve kâğıt havluyla kurulama işlemi yaparsanız işi tekniğe uygun yapmış sayılabilirsiniz.

Uzmanlar, 0-3 yaş arası çocuklarda tuvalet ve temizlik eğitiminin çok önemli olduğunu vurguluyor. Ebeveynlerin çocuğu giydirirken ya da banyo yaptırırken vücutlarındaki belli bölgeleri isimleriyle öğretmesi gerektiğini söylüyor.

Uzmanlar, şöyle konuşuyor: “Banyoda, çocuğun oyuncaklarından bazılarını küvete koyun. Onunla oyunlar oynayın. Mesela sabunu suya düşürün ve birlikte bulmaya çalışın.”